سام

سامان = انضباط و نظم و ترتیب
سام آتش نمیشود بلکه آتش از آثور ( Athor ) = اتور / تور ( طبر مازندرانی = تبر فارسی = ضربه زننده که یکی از نشانه های آتش سوزاندن و ضربه زنندگی بوده ) / تبر ( التهاب و ضربه آور = tapper = ضربه زننده ) / تب ( التهاب و ضرب ) / تپ ( ضربه ) / تپش ( ضربان ) / تش ( خشم و التهاب و افروختن مدنگر بوده ) / تاش / تاژ ( برنده ) و . . . . آمده ( آذر هم از شاخات آثور و آتر است )

سام پیشوای زابلیان پس از نریمان است او در زمان منوچهر پهلوانی نامدار است که در کنار قارن رزم زن، سرویمن، شاپور، نستوه، شیدوش، شیروی گردان جنگی ایران را تشکیل می دهند و به فرمان فریدون و به کین ایرج منوچهر را یاور هستند. منوچهر هنگام جلوس بر تخت ردان همهٔ اعضا حضور دارند ولی فقط این سام است که بیش از دیگران مورد اعتماد منوچهر است. پس از سخنان و فرامین پادشاه جدید سام بپا می خیزد و اظهار ادب و ارادت خویش را بر منوچهر این گونه بیان می دارد:
زال هنگام تولد تمام موهای سرش سفید بود در اذهان مردم تردیدهایی به وجود می آورد و سام بیشتر بخاطر آن نگران بود که اگر بزرگان و سران زابل هنگام جشن و سور، او را سپیدموی یافتند و از او دلیلش را پرسیدند چه جوابی به آنان بدهد. بر همین اساس تصمیم گرفت کودک اهریمن نژاد را از خود دور کند تا مورد شماتت قرار نگیرد. اقدام سام را شاهنامه چنین توصیف می نماید:
مطلب قابل تأمل در این سروده اصطلاح ایران است و این عبارت از دوران منوچهر کم کم متداول گشت. البته در آغار، مفهوم کلی کشور را نداشت بلکه بیشتر شهرایران مطمع نظر بود، یعنی یکی از قبایل بزرگ قوم ایرانی در جغرافیای ارضی. نکتهٔ دیگر روابط صمیمی ایران و زابُل است که سام در حال اضطراب از تولد کودک نارس و فرار، ایران را مأمن خویش بر می گزیند. این موضوع روابط خارجی در سطح عالی میان دو کشور را آشکار می نماید. سام در موعظه عباراتی مانند گناهکار، آهرمن، دیو، پری و سیمرغ اظهار می دارد که به آیین و فرهنگ زابلیان مربوط است.
رودکی و فردوسی
در سال های ۱۳۵۰ و ۵۱ چهار کشتی جنگی ساخت بریتانیا با نام ناوچه های کلاس سام و اولین آن ها با نام ناوچه سام ( یا سام۱ ) به نیروی دریایی ایران پیوستند. نام این ناوچه ها پس از انقلاب و در دهه ۱۳۶۰ به کلاس موج و ناوچه موج تغییر یافت.

نکته:
برای یادسپاری آسانتر می توان با کلمات بازی کرد و داستان ساخت: با توجه به اینکه زال یعنی سفید موی و فرض کنید رستم یک تعصب خاصی نسبت به پدرش داشت گفته است هیچ کس حق ندارد اسم زال را بیاورد و باید بگوید دستان و باید من را هم رستم دستان خطاب کنند و دستان هم مثلاً اشاره به دستان نیرومند زال می کند چراکه وقتی دوران کودکی و نوجوانی خود را در کوهستان سپری می کرد با این دستان قوی از کوه ها و صخره ها بالا می رفت و یا اینکه از دستان شعبده باز او حکایت می کند که سیمرغ را در نزد خویش حاضر می کرد البته در باب معنی دستان، لقب زال، پدر رستم این گونه آمده است که وی به دستان به معنای افسون مشهور بود چراکه سیمرغ پیش او حاضر می شد.

و اما آن سام که پسر نوح است. داستان توفان نوح از افسانه های هند باستان به بابل رخنه کرده است و در تورات، کتاب پیدایش، فصل 5 بند 32 چنین آمده است:
نوح پانصد ساله بود که دارای سه پسر به نام های: سام، شام و یافِت شد.
در فصل دهم همان کتاب، بند 22 پسران سام اینها هستند:
ایلام، آشور، اَرپَخشاد، لود و آرام.
از این رو می توان گفت که نام سام از سنسکریت به عربی و عبری راه یافته است و معنی سام ( آرام ) نیز در نام یکی از پسران سام نمایان است. چون خاستگاه داستان نوح، هندوستان بوده است.

زبان های طبقه بندی شده علمی هندی واروپایی هست پس اگر کشورمون مشکل داره دلیل نداره هر چیزی حتی فرهنگ ولغات مشترک ملل را وارد خشم ناخواسته کنیم