سالبه کلیه با موجبه کلیه شکل چهارم

[ویکی فقه] سالبه کلیه با موجبه کلیه شکل چهارم، یکی از ضروب منتج شکل چهارم قیاس اقترانی است.
برای قیاس اقترانی به حسب کیفیت انتساب حد وسط آن به دو حد دیگرش چهار صورت متصور است. هر یک از این صور را «شکل» می گویند؛ بنابراین، شکل عبارت است از هیئتی که از کیفیت ارتباط حد وسط با دو حد دیگر (اصغر و اکبر) در دو مقدمه قیاس از لحاظ موضوع یا محمول بودن حاصل می شود و اشکال قیاس اقترانی حملی، چهارتاست.
تالیف قضایا
هرگاه چند قضیه (صغرا و کبرا) را برای رسیدن به نتیجه ای تالیف کنند این تالیف را «اقتران» و هر یک از هیئت های حاصل از تالیف را (به لحاظ کلّی یا جزئی بودن و موجبه یا سالبه بودن صغرا و کبرا) «ضرب» یا «قرینه» می نامند. در هر شکلی از اشکال چهارگانه قیاس اقترانی، صغرا یا موجبه است یا سالبه و هر کدام یا کلیه است یا جزئیه. کبرا هم به همین منوال است و از ضرب چهار صورت صغرا در چهار صورت کبرا شانزده ضرب و قرینه حاصل می شود، ولی چون برای انتاج هر شکلی شرایطی معتبر است، از این رو برخی از آن ضروب، منتج و برخی از آنها عقیم و غیر منتج اند.
انتاج این ضرب
یکی از ضروب منتج شکل چهارم آن است که صغرای قیاس، سالبه کلیه و کبرا، موجبه کلیه باشد، زیرا شرایط انتاج شکل چهارم، مردّد بین دو قاعده است: ایجاب هر دو مقدمه و کلیّت صغرا یا اختلاف دو مقدمه در کیف و کلیّت یکی از دو مقدمه، و این ضرب، مطابق قاعده دوم است و شرایط عمومی قیاس را هم دارد و هیچ یک از دو مقدمه آن هم سالبه جزئیه نیست. نتیجه این ضرب، سالبه کلیه است؛ مثال: هیچ حیوانی سنگ نیست و هر انسانی حیوان است؛ پس هیچ سنگی انسان نیست.
مستندات مقاله
...