سالبه کلیه با موجبه کلیه شکل دوم

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] سالبه کلیه با موجبه کلیه شکل دوم، یکی از ضروب منتج شکل دوّم قیاس اقترانی است.
برای قیاس اقترانی به حسب کیفیت انتساب حد وسط آن به دو حد دیگرش چهار صورت متصور است. هر یک از این صور را «شکل» می گویند؛ بنابراین، شکل عبارت است از هیئتی که از کیفیت ارتباط حد وسط با دو حد دیگر (اصغر و اکبر) در دو مقدمه قیاس از لحاظ موضوع یا محمول بودن حاصل می شود و اشکال قیاس اقترانی حملی، چهارتاست.
تالیف قضایا
هرگاه چند قضیه (صغرا و کبرا) را برای رسیدن به نتیجه ای تالیف کنند این تالیف را «اقتران» و هر یک از هیئت های حاصل از تالیف را (به لحاظ کلّی یا جزئی بودن و موجبه یا سالبه بودن صغرا و کبرا) «ضرب» یا «قرینه» می نامند. در هر شکلی از اشکال چهارگانه قیاس اقترانی، صغرا یا موجبه است یا سالبه و هر کدام یا کلیه است یا جزئیه. کبرا هم به همین منوال است و از ضرب چهار صورت صغرا در چهار صورت کبرا شانزده ضرب و قرینه حاصل می شود، ولی چون برای انتاج هر شکلی شرایطی معتبر است، از این رو برخی از آن ضروب، منتج و برخی از آنها عقیم و غیر منتج اند.
ضرب منتج شکل دوّم
یکی از ضروب منتج شکل دوّم آن است که صغرای قیاس، سالبه کلیه و کبرا، موجبه کلیه باشد. دلیل منتج بودن، وجود شرایط اختصاصی انتاج شکل دوّم، یعنی اختلاف دو مقدمه در کیف و کلی بودن کبراست. نتیجه این ضرب، سالبه کلیه است؛ مثال: هیچ درختی حیوان نیست و هر انسانی حیوان است؛ پس هیچ درختی انسان نیست.
مستندات مقاله
...

پیشنهاد کاربران

بپرس