سالبه کلیه با سالبه جزئیه شکل دوم

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] سالبه کلیه با سالبه جزئیه شکل دوم، یکی از ضروب عقیم شکل دوّم قیاس اقترانی است.
برای قیاس اقترانی به حسب کیفیت انتساب حد وسط آن به دو حد دیگرش چهار صورت متصور است. هر یک از این صور را «شکل» می گویند؛ بنابراین، شکل عبارت است از هیئتی که از کیفیت ارتباط حد وسط با دو حد دیگر (اصغر و اکبر) در دو مقدمه قیاس از لحاظ موضوع یا محمول بودن حاصل می شود و اشکال قیاس اقترانی حملی، چهارتاست.
تالیف قضایا
هرگاه چند قضیه (صغرا و کبرا) را برای رسیدن به نتیجه ای تالیف کنند این تالیف را «اقتران» و هر یک از هیئت های حاصل از تالیف را (به لحاظ کلّی یا جزئی بودن و موجبه یا سالبه بودن صغرا و کبرا) «ضرب» یا «قرینه» می نامند. در هر شکلی از اشکال چهارگانه قیاس اقترانی، صغرا یا موجبه است یا سالبه و هر کدام یا کلیه است یا جزئیه. کبرا هم به همین منوال است و از ضرب چهار صورت صغرا در چهار صورت کبرا شانزده ضرب و قرینه حاصل می شود، ولی چون برای انتاج هر شکلی شرایطی معتبر است، از این رو برخی از آن ضروب، منتج و برخی از آنها عقیم و غیر منتج اند.
ضرب عقیم شکل دوم
یکی از ضروب عقیم شکل دوّم آن است که صغرای قیاس، سالبه کلیه و کبرا، سالبه جزئیه باشد. دلیل عقیم بودن، فقدان یکی از شرایط عمومی قیاس، یعنی سالبه نبودن دو مقدمه است. البته به لحاظ شرایط اختصاصی شکل دوّم هم عقیم بودن این ضرب روشن است، زیرا شرایط انتاج شکل دوّم، اختلاف دو مقدمه در کیف و کلیّت کبراست و این ضرب، هیچ یک از این دو شرط را ندارد.
مستندات مقاله
...

پیشنهاد کاربران

بپرس