سالبه جزئیه با موجبه جزئیه شکل چهارم

[ویکی فقه] سالبه جزئیه با موجبه جزئیه شکل چهارم، یکی از ضروب عقیم شکل چهارم قیاس اقترانی است.
برای قیاس اقترانی به حسب کیفیت انتساب حد وسط آن به دو حد دیگرش چهار صورت متصور است. هر یک از این صور را «شکل» می گویند؛ بنابراین، شکل عبارت است از هیئتی که از کیفیت ارتباط حد وسط با دو حد دیگر (اصغر و اکبر) در دو مقدمه قیاس از لحاظ موضوع یا محمول بودن حاصل می شود و اشکال قیاس اقترانی حملی، چهارتاست.
تالیف قضایا
هرگاه چند قضیه (صغرا و کبرا) را برای رسیدن به نتیجه ای تالیف کنند این تالیف را «اقتران» و هر یک از هیئت های حاصل از تالیف را (به لحاظ کلّی یا جزئی بودن و موجبه یا سالبه بودن صغرا و کبرا) «ضرب» یا «قرینه» می نامند. در هر شکلی از اشکال چهارگانه قیاس اقترانی، صغرا یا موجبه است یا سالبه و هر کدام یا کلیه است یا جزئیه. کبرا هم به همین منوال است و از ضرب چهار صورت صغرا در چهار صورت کبرا شانزده ضرب و قرینه حاصل می شود، ولی چون برای انتاج هر شکلی شرایطی معتبر است، از این رو برخی از آن ضروب، منتج و برخی از آنها عقیم و غیر منتج اند.
عقیم بودن این ضرب
یکی از ضروب عقیم شکل چهارم آن است که صغرای قیاس، سالبه جزئیه و کبرا، موجبه جزئیه باشد. دلیل عقیم بودن، فقدان یکی از شرایط عمومی قیاس یعنی جزئی نبودن دو مقدمه است. البته به لحاظ شرایط اختصاصی شکل چهارم هم عقیم بودن این ضرب روشن است، زیرا شرایط انتاج شکل چهارم مردّد بین دو قاعده است: ایجاب هر دو مقدمه و کلیّت صغرا یا اختلاف دو مقدمه در کیف و کلیّت یکی از دو مقدمه، و این ضرب، مطابق هیچ یک از این دو قاعده نیست.
مستندات مقاله
...