سارگون بزرگ

سارگون اکدی ( /ˈsɑːrɡɒn/ ; اکدی: 𒊬𒊒𒄀 Šar - ru - gi ) , [ ۳] یا سارگون بزرگ، [ ۴] نخستین پادشاه امپراتوری اکد بود که به دلیل فتوحاتش در دولت شهرهای سومری در قرون ۲۴ تا ۲۳ پیش از میلاد مشهور است. [ ۲] گاهی از او به عنوان اولین شخصی در تاریخ یاد می شود که بر یک امپراتوری حکومت می کرد.
او دودمانی را پایه گذاری کرد که پس از مرگ او به مدت یک قرن، تا زمان فتح امپراتوری اکد توسط کوتیان، دوام آورد و در تاریخ به «دودمان سارگونی» یا دودمان «اکدی کهن» مشهور است. [ ۵] در نامنامه پادشاهان سومری از او به عنوان ساقی پادشاه دولت شهر کیش، اور - زابابا، یاد شده است. [ ۶]
گمان می رود که قلمروی او شامل بخش اعظم میانرودان، بخش هایی از شام بود. علاوه بر این مناطق او لشکرکشی هایی به قلمروهای هوری ها و ایلامی ها ترتیب داده است. پایتخت این قلمروی وسیع او شهر اکد ( یا آگاده ) بود که هنوز از نظر مکان دقیق آن نامشخص است.
سارگون در ادبیات آشوری نو ( قرون ۸ تا ۷ پیش از میلاد ) به عنوان یک شخصیت اساطیری به تصویر کشیده شده است. در کتابخانه آشوربانی پال کتیبه هایی با حاوی تکه هایی از افسانه تولد سارگن یافت شده است. [ ۷] [ ۸] [ ۹]
شکل معمول این نام اکدی به صورت شارّو - اوکین یا شارّو - کین است. این نام در خط های میخی به صورت های مختلف لوگال - او - کین، شار - رو - گِن۶، شار - رو - کی - این، شار - رو - اوم - کی - این ثبت شده است. در الواح بابلی قدیم مربوط به افسانه های سارگون، نام او به صورت 𒊬𒊒𒌝𒄀𒅔 ( شار - رو - اوم - کی - این ) نوشته شده است. [ ۱۳] در متون متأخر آشوری، این نام بیشتر به صورت لوگال - گی. نا یا لوگال - گین، مشابه نام پادشاه آشوری نو سارگون دوم، نوشته شده است. [ ۱۴] املای نام سارگون ( با اشاره به سارگون دوم ) در کتاب مقدس عبری، در اشعیا ۲۰:۱ به عنوان סַרְגוֹן، ثبت شده است.
اولین بخش شکل اکدی نام سارگن، شارّو، در زبان اکدی به معنای «شاه» است ( در عبری شار שַׂר ) . بخش دوم این نام از فعل کینوم ( در اکدی به معنای تأیید کردن، بنا نهادن ) برگرفته شده است ( در عبری کون כּוּן ) . [ ۱۵]
تفسیر احتمالی خوانش شارو - وکین این است که «شاهی که ( ثبات ) برقرار کرده است» یا «او پادشاه را برقرار کرده است». اما چنین نامی غیرعادی خواهد بود. نام های دیگر با پسوند - اوکین همیشه شامل فاعل و مفعول می شوند، همان طور که در شمش - شوما - اوکین «شمش وارث ایجاد کرده است» می بینیم. [ ۱۴] در اینکه این آیا نام سلطنتی سارگن بود یا نامی بود که در هنگام تولد بر خود داشته است، محققان اتفاق نظر ندارند. [ ۱۶] [ ۱۷] خوانش شارّو - کین به صورت «پادشاهی که مستقر ( یا مشروع ) است» معنا شده است. [ ۱۸]