زیست شناسی تابش

دانشنامه آزاد فارسی

زیستْ شناسی تابش (radiation biology)
(یا: زیست شناسی پرتوی) مطالعۀ اثر پرتوهای رادیواکتیو (یون ساز) و پرتوهای الکترومغناطیسی(غیر یون ساز) در موجودات زنده (← موج_الکترومغناطیسی). هر دو دسته پرتوها بالقوه زیان بخش اند و ممکن است موجب جهش ، سرطان خون، و انواع دیگر سرطان شوند. حتی میزان کم رادیواکتیو نیز بسیار خطرناک است. با این همه، میزانی از پرتوها که با دقت بسیار کنترل می شوند، در پرتودرمانی یا پرتونگاری ایکس و برای اهداف درمانی به کار می روند. پرتوهای رادیواکتیوخطرناک ترند. مواجهه با مقدار فراوان پرتوها موجب سوختگی، بیماری پرتوی، و آسیب های ژنتیکی موجب نقایص تولد، و در درازمدت موجب سرطان می شود. مواجهه با مقدار کم پرتوها نیز ممکن است موجب آسیب ژنتیکی و سرطان ، به ویژه سرطان خون، شود.
پرتوهای الکترومغناطیسی. مواجهه با پرتوهای پرانرژی، مثلاً در مجاورت منابع رادار و انتقال دهنده های قوی، خطرناک است. این مواجهه موجب آسیب اندام ها، آب مروارید، ازبین رفتن قدرت شنوایی، سرطان خون و سایر سرطان ها، و پیری زودرس می شود. این امر ممکن است بر دستگاه عصبی و مغز نیز اثر گذارد، علایم الکتریکی عصبی آن ها را برهم بزند، و موجب افسردگی، سردرگمی، سردرد، و علایم دیگر شود. حساسیت افراد نسبت به پرتو متفاوت است و برخی مردم با تجهیزاتی الکتریکی مانند تلویزیون، رایانه و یخچال نیز تحت تأثیر قرار می گیرند.
تابش زمینه. پرتو طبیعی حاصل از اشعه های کیهانی و سنگ های رادیواکتیوی مانند گرانیت است که باید در محاسبه آثار حوادث هسته ای یا آلودگی با آثار نیروگاه ها در نظر گرفته شود.

پیشنهاد کاربران

بپرس