زیست سنجی

زیست سنجی، [ ۱] یا بیومتریک ( به انگلیسی: Biometrics ) ، به نوع خاصی از روش های امنیتی گفته می شود که در آن برای کنترل دسترسی و برقراری امنیت از ویژگی های قابل اندازه گیری بدن انسان یا هر موجود زندهٔ دیگر استفاده می شود. همانگونه که از واژه بیومتریک بر می آید در این روش با استفاده از الگوریتم های ریاضی از اندام ها برداشت های ثابت و یکتایی می شود که می توان از آن به عنوان یک گذرواژه یکسان و تقلیدناپذیر و گاه تغییرناپذیر استفاده کرد. به هر خصوصیت زیستی یا فیزیکی که با رایانه قابل اندازه گیری و بازشناسی خودکار باشد زیست سنجه گفته می شود. [ ۲]
اگرچه در ظاهر جستاری نو است اما بشر مدت زیادی است که از آن بهره می برد و مثال زندهٔ آن عکس هایی است که در کارت های مختلف از آن استفاده می شود. در واقع در تمامی آن کارت ها کنترل کننده با دیدن عکس و مقایسهٔ آن با چهرهٔ واقعی فرد از اصول اولیه زیست سنجی پیروی می کند. مثال دیگر استفاده از اثر انگشت است که قدمتی بس طولانی در اذهان عمومی بشر دارد.
شرایط اصلی برای تبدیل یک خاصیت قابل اندازه گیری بدن به یک خاصیت مناسب جهت استفاده به عنوان یک متود شناسایی  : یک عضو بدن برای مطرح شدن به عنوان یک وسیلهٔ سنجش، باید شرایط خاصی داشته باشد. مثلاً شرط ثبوت؛ رنگ مو یا وزن به دلیل متغیر بودن یک خاصیت بیومتریک مناسب نیستند، در ضمن خواص انتخاب شده می بایست بتوانند نشان دهنده یک انسان خاص باشند و به سهولت قابل دسترسی باشند یعنی برای بررسی آن نیاز به زحمت زیادی نباشد.
به طور کلی ویژگی های بیومتریک به دو دسته تقسیم می شوند:
• خصوصیات وابسته به فیزیک انسان، این دسته از ویژگی ها به مجموعه ای از خصوصیات همراه انسان اعم از اثرانگشت، عنبیه چشم، چهره، DNA و غیره اشاره دارد، این ویژگی ها عمدتاً از بدو تولد انسان و گهگاه قبل از تولد انسان شروع به شکل گیری نموده و تا آخر عمر در بدن انسان ثابت و غیرقابل تغییر ( گهگاه با تغییرات اندک ) می مانند.
• خصوصیات رفتاری انسان ها، این ویژگی ها در حقیقت خصوصیات ناشی از رفتارهای انسان هاست نظیر راه رفتن؛ که گاهی با نگاه کردن آن از پشت سر می توان تشخیص داد که وی کدام یک از دوستان است، نحوه فشردن دکمه ها ( مثلاً موبایل ) و غیره که می تواند بیانگر مشخصات یک انسان خاص باشد.
تعیین هویت از طریق اثر انگشت تعیین هویت از طریق بررسی دقیق کف دست تعیین هویت از طریق رگ های کف دست تعیین هویت از طریق کنترل شبکیه چشم تعیین هویت از طریق کنترل رگ های چشم تعیین هویت از طریق صورت تعیین هویت از طریق امضا تعیین هویت از طریق شناسایی صدا تعیین هویت از طریق عنبیه چشم تعیین هویت از طریق راه رفتن تعیین هویت از طریق چهره

زیستْ سنجی (biometry)
در لغت به معنی اندازه گیری موجودات زنده. در علوم زیستی، به معنی کاربرد ریاضیات در زیست شناسی است. از این اصطلاح دیگر چندان استفاده نمی کنند. زیرا آمار و ریاضیات به منزلۀ بخش مکمل اغلب رشته های زیست شناسی درآمده اند.