زیرساخت

زیرساخت ( به انگلیسی: Infrastructure ) عبارت است از امکانات، سامانه ها و بناهایی که به یک شهر یا کشور خدمت رسانی می کنند، مانند راه ها، مدارس و زیرساخت های آموزشی. [ ۱] [ ۲] این واژه در زمینه های متفاوت معانی گوناگونی می دهد و ممکن است اشاره به زیرساخت نرم یا سخت باشد. اما واژه زیرساخت بیشتر جهت اشاره به زیرساخت شهری مانند جاده ها، پل ها، شبکه آب و فاضلاب دارد. این سازه های گوناگون معمولا زیرساخت عمومی نامیده می شوند، اگرچه ممکن است به عنوان بخش خصوصی یا تشکیلات اقتصادی دولتی گسترش یافته و اداره شوند. ممکن است در دیگر موارد کاربردی، زیرساخت جهت اشاره به فناوری اطلاعات، کانال های غیررسمی و رسمی ارتباطات، ابزارهای گسترش نرم افزاری، شبکه های سیاسی و اجتماعی، یا اعتقادات مشترکی که اعضای گروه های خاص حفظ کرده اند؛ به کار رود.
با این وجود به طور کلی می توان گفت که زیرساخت تشکیلات ساختاری را فراهم آورده و سامانه یا سازمان خادم را حمایت می کند، خواه این سامانه یک شهر، یک ملت، یا یک اجتماع باشد. زیرساخت های عمومی از دیرباز وجود داشته اند اما گسترش سریع و همه جانبه آن ها پس از جنگ های جهانی و مسائل مدیریتی به وجود آمده باعث شد اهمیت بیشتری پیدا کنند. [ ۳] [ ۴]
به نظر می رسد واژه Infrastructure در فرانسه قرن نوزدهم ریشه داشته باشد، و سراسر نیمۀ اول قرن بیستم اصولاً جهت اشاره به تأسیسات نظامی استفاده شده است. در سال ۱۹۸۰ در ایالات متحده واژه برتری در پی انتشار «امریکن این روئینز» ( چوایت و والتر، سال ۱۹۸۱ ) آمد، که یک مباحثه سیاسی – عمومی از «بحران سازه» ملت ها را آغاز کرد، حاکی از آن بود که سرمایه گذاری ناکافی و تأسیسات ضعیف عملکردهای عمومی دلیل به وجود آمدن آن باشد.
این مباحثه سیاسی – عمومی به واسطه فقدان معنی دقیق برای زیرسازه مختل شد. آ. یو. اس کمیته انجمن پژوهش ملی ( ان آر سی ) سناتور استفورد را مشخص کرد، او کسی بود که نظراتش را پیش از ایجاد کمیته های فرعی منابع آبی، ترابری، و زیر ساخت، کمیته ای ناظر بر کارهای محیطی و عمومی، عنوان نموده بود؛ که «احتمالاً واژه زیر ساخت جهت مردم متفاوت معنائی متفاوت دربردارد. » هیئت ان آر سی سپس در پی اصلاح وضعیت به وسیله اتخاذ واژه «اعمال زیربنائی عمومی»، در اشاره به ". . . هردو حالت های ویژه کارکردی - - بزرگراه ها، خیابان ها، جاده ها، و پل ها؛ ترابری عمومی؛ فرودگاه ها و خطوط هوایی؛ فراورده آبی و منابع آبی؛ مدیریت فاضلاب؛ مدیریت مواد زائد|چگونگی کار بر روی مواد زائد جامد و مصرف؛ تولید جریان برق و مخابرات؛ ارتباطات؛ و مدیریت مواد زائد خطرناک ( - - و سامانه ای مختلط که این عوامل کیفیتی را شامل می شود، از آن استفاده نمود. تعریفی جامع از محدوده زیرساخت نه تنها این تسهیلات ) عمرانی عمومی می باشد، بلکه روش های عملیاتی، مدیریت شیوه ها، و سیاست های گسترده ای که همراه با تقاضای اجتماعی و دنیای فیزیکی بر روی یکدیگر اثر متقابل دارند و تسهیل ترابری مردم و کالاها، تدارک آب جهت نوشیدن و دیگر استفادهای گوناگون، دفع ایمن محصولات زائد جامعه، تدارک برق هر جا که احتیاج شود، و انتقال اطلاعات درون و میان جوامع را نیز در بر می گیرد. [ ۵]

زیرساخت (رایانه)(infrastructure)
(یا: بستر اصلی) مجموعه ای از عناصر ساختاریمتصل به هم که پشتیبانیاز کل چارچوبرا در سراسر ساختار فراهم می آورد. مفهوم زیرساخت در حوزه های فناوری اطلاعات، کانال های رسمی و غیر رسمی ارتباطی، ابزارهای توسعه نرم افزار، شبکه های اجتماعی و سیاسی و یا باورهای مشترکی که از سوی گروه های خاصی پشتیبانی می شوند، مطرح می شود. زیرساخت موجب سازمان دهیو پشتیبانی از ساختار سیستم و یا سازمانی می شود که متعلق به آن می باشد. این سیستم یا سازمان می تواند یک شهر، یک ملت و یا یک شرکت باشد. در حوزۀ اقتصاد صنعتی، زیرساخت عبارت است از جاده ها، خطوط آهن و دیگر شبکه های ارتباطی، منابع تأمین انرژی و آب و تسهیلات آموزشی و کارورزی. برخی از تعاریف زیرساخت، تأسیسات اجتماعی ـ فرهنگی ازقبیل تسهیلات مراقبت های بهداشتی و تفریحی را نیز دربرمی گیرند.