ریاض الفردوس خانی

دانشنامه اسلامی

[ویکی نور] «ریاض الفردوس خانی»، کتابی است به زبان فارسی درباره تاریخ عمومی ایران، به ویژه فارس و کهکلویه و خوزستان نوشته، محمد میرک بن مسعود الحسینی.
نام کتاب دو گونه آمده است. در خطبه «ریاض الفردوس» و در انجام متن «ریاض الفردوس خانی». علّت این که در پایان آن را با عنوان «خانی» موسوم گردانیده، به مناسبت آن است که تألیف کتاب به درخواست محمد زمان خان بیگلربیگی کهگیلویه انجام شده و مؤلف در خطبه نام او را آورده است.
این کتاب در سال 1082ق. تالیف شده است.
کتاب، مشتمل است بر مقدمه مصحح؛ آقای ایرج افشار، خطبه مولف، یک فاتحه، دوازده روضه و یک خاتمه.
کارل استوری در کتاب پرارزش نوشته های فارسی، جلد اوّل، صفحه 237 نسخه ریاض الفردوس را بر اساس نوشته مورلی، شناسانیده و چنین نوشته است:

[ویکی فقه] ریاض الفردوس خانی (کتاب). «ریاض الفردوس خانی»، کتابی است به زبان فارسی درباره تاریخ عمومی ایران ، به ویژه فارس و کهکلویه و خوزستان نوشته، محمدمیرک بن مسعود الحسینی است.
نام کتاب دو گونه آمده است. در خطبه «ریاض الفردوس» و در انجام متن «ریاض الفردوس خانی». علت این که در پایان آن را با عنوان «خانی» موسوم گردانیده، به مناسبت آن است که تالیف کتاب به درخواست محمد زمان خان بیگلربیگی کهگیلویه انجام شده و مؤلف در خطبه نام او را آورده است.این کتاب در سال ۱۰۸۲ ق. تالیف شده است.
ساختار کتاب
کتاب، مشتمل است بر مقدمه مصحح؛ آقای ایرج افشار، خطبه مولف، یک فاتحه، دوازده روضه و یک خاتمه.
گزارش محتوا
کارل استوری در کتاب پرارزش نوشته های فارسی، جلد اول، صفحه ۲۳۷ نسخه ریاض الفردوس را بر اساس نوشته مورلی، شناسانیده و چنین نوشته است:محمد میرک بن مسعود الحسینی ریاض الفردوس را در ۱۰۸۲ ق. تالیف و آن را به شمس الدوله محمد زمان خان بیگلربیگی کهگیلویه (از سال ۱۰۷۴ ق) اهدا کرده است. این شخص در عهد شاه سلیمان (۱۰۷۷- ۱۱۰۵ ق)، به مقام بیگلربیگی نایل شده و مؤلف، دوران کار او را چهار پنج سال یاد کرده است. بنابراین تالیف کتاب چندی پس از دوران محمد زمان خان به پایان رسیده بوده است.سال ورود محمد زمان خان به بیگلربیگی کهگیلویه از ماده تاریخی که همین محمد میرک سروده مشخصا سال ۱۰۷۴ ق. سه سال پیش از درگذشت شاه عباس ثانی (۱۰۴۳- ۱۰۷۷ ق) بوده و چون در ۱۰۸۲ ق. تالیف به پایان رسیده، بنابراین هشت سال تالیف کتاب گرفته است. شعر این است:چو آفتاب سپهر کمال خان زمان به اوج جاه برآمد ز لطف «شاه نجف »دلم ز پیر خرد جست سال تاریخش سپهر گفت بگو « آفتاب اوج شرف»ریاض الفردوس تاریخ عمومی ایران و بیشتر آن مخصوص به فارس، کهگیلویه و خوزستان از زمان های قدیم تا دوره سلطنت شاه سلیمان است. بخش بندی کتاب نسبت به متون تاریخی متعارف تا حدی غیر معهود است. کتاب در دوازده روضه است و هر روضه ای دو چمن به دنبال دارد. مؤلف خود سبب این گونه بخش بندی و نام گذاری را یادآور شده و نوشته است:لهذا اساس تدوین آن را بر فاتحه و خاتمه و دوازده روضه و بیست و چهار چمن گذاشته موسوم به ریاض الفردوس گردانید بر این نسق که امور سانحه این بلاد در عهد میمون هر یک از سلاطین ذوی الاحتشاد در طی روضات محرر گشته و شطری از احوال شاهان که در ایام اقتدارشان در این ولایت امری سنوح نیافته در طی چمن ها نگارش پذیرفته است.
← عناوین روضه ها و چمن ها
...

پیشنهاد کاربران

بپرس