روش علمی

روش علمی به صورت یک دنباله ثابت از مراحل ارائه می شود، اما مجموعه ای از اصول عمومی است که ممکن است همه ی مراحل در یک تحقیق علمی اتفاق نیوفتند یا به یک ترتیب یا اندازه انجام نشوند. عنصری که در روش علمی بسیار رایج است، تجربه گرایی است، به این معنی که برای حل مسائل علمی، نباید تنها به استدلال روشنفکرانه و منطقی اکتفا کرد، بلکه باید از تجربه ها و داده های تجربی استفاده کرد. در روش علمی کنونی، استفاده از مدل سازی علمی و وابستگی به طبقه بندی ها و نظریه های انتزاعی به طور معمول پذیرفته می شود. روش علمی با ادعاها در مورد وحی، دوگمانی های سیاسی یا مذهبی، ارجاع به سنت، اعتقادات رایج، عقلانیت مشترک یا نظریه های فعلی که تنها وسیله ممکن برای اثبات حقیقت است، مقابله می کند.
روش علمی براساس استدلال استنتاجی و استقرایی انجام می شود. استقرا به معنای رسیدن از جزء به کل است و با استفاده از معلومات جزئی و داده های تجربی، حکم کلی استخراج می شود. استنتاج نیز به معنای رسیدن از کل به جزء است و براساس نظریه های موجود فرضیه ها ساخته می شوند و با آزمون فرضیه ها، نتایج تحقیق روشن می شود. استدلال استنتاجی و استقرایی در تجزیه و تحلیل داده ها و در روش علمی نقش مهمی دارند.
تجربه گرایی و روش علمی در طول تاریخ توسعه یافته اند. از دوره باستان تا قرن ۲۰، افرادی مانند افلاطون، اپیکور، ابن هیثم، ابن سینا، ابوریحان بیرونی، راجر بیکن، ویلیام اکام و دیگران در ارتقای تجربه گرایی و روش علمی نقش مهمی داشته اند. فرانسیس بیکن مکنب تجربه گرایی را بنیاد نهاد و توسط جان لاک، هیوم و راسل ادامه پیدا کرد. بسیاری وی را محور اصلی تحول فکری در قرون وسطی می دانند تا جایی که او را از بانیان انقلاب علمی می شمارند. کتاب های نظری توسط فرانسیسکو سانچز، جان لاک، جورج بارکلی و دیوید هیوم نیز به توسعه روش علمی کمک کردند. در قرن بیستم، چارلز پیرس در طی یک سفر دریایی از آمریکا به اروپا، به تدریج ایده های خود را بهبود بخشید و به مدل فرضی - استدلالی رسید که از ارائه اولیه آن تاکنون، تغییرات قابل توجهی را تجربه کرده است. ابن هیثم ۵ قرن قبل از دانشمندان رنسانس روش علمی را که مبتنی بر آزمایش واقعی است پایه گذاشت.