رودخانه مند رودخانه ایست با شاخه های متعدد که شاخه اصلی آن به نام رودخانه قره آغاج از استان فارس سرچشمه می گیرد و پس از ورود به استان بوشهر به خلیج فارس می ریزد. نام قدیمی آن نهر سکان ( ثکان ) نیز بوده است. این رودخانه دائمی است و از نظر طول پنجمین رودخانه ایران است.
این رود ۶۸۵ کیلومتر طول دارد و مسیر کلی سرچشمه آن از ارتفاعات شمال غربی شیراز به سمت جنوب شرق و سپس جنوب غرب و در انتها مغرب است. مسیر عبوری این رود شهرستان های شیراز، جهرم، فیروزآباد در استان فارس و جم، دشتی و دیر در استان بوشهر است و از به هم پیوستن رودخانه های قره آغاج، فیروزآباد، رود شور جهرم و دارالمیزان، سیمکان و شورمکان در استان فارس و رودخانه های باغان، سنا، رود شور خورموج، اهرم، دشت پلنگ ( از ارتفاعات دهرود دشتستان ) و چیز دشتی در استان بوشهر تشکیل یافته است.
این رودخانه از کوه های انار و خانی یک واقع در دهستان کوهمره در ۷۵ کیلومتری باختر شمالی شیراز و ۲۸ کیلومتری شمال شرقی کازرون سرچشمه می گیرد و به نام رودخانه قره آغاج به سوی جنوب شرقی سرازیر می شود و پس از مخلوط شدن با رودخانه زاخرد به دهستان سیاخ وارد می گردد و مسیر خود را به سوی جنوب شرقی طی می کند. این رودخانه پس از طی مسیری طولانی و عبور از دهستان ها و شهرستان های بسیار و مخلوط شدن ریزابه ها و رودخانه های فراوان سرانجام در ۵۶ کیلومتری جنوب غربی خورموج و پس از گذشتن از روستاهایی همچون، بیکسان، خانی، شعری، کُرکی، مسیله، هلالی منصور، باغ رئیس عالی و سایر روستاهای حومه کاکی و بردخون، در خور زیارت به خلیج فارس می ریزد.
بعلت شیب کم و بازایستادن حرکت آب آن در مسیر منتهی به خلیج فارس آنرا ماند یا مند و ناحیه مجاور آنرا مندستان نامیده اند. [ ۳] و چون از دهی قدیمی بعد از کارزین، بنام «سِکّ» می گذرد سکان نامیده شده است. [ ۴] برخی دیگر از پژوهشگران با استناد به سخن ابن بلخی، بر این باورند که نام سکان بازنویسی اشتباه شخان از خط ساسانی به خط عربی اسلامی بوده که امروز شیخیان نامیده می شود. اسامی دیگر آن سیتاکوس[ ۵] می باشد که این نام باقی مانده سلوکیان است بنا به نقل احمد اقتداری، نئارخوس از فرماندهان اسکندر در مسیر رفتنش از کیش به خوزستان از این رود گذشته و سپس به مزامباریا ( ریشهر یا بندر کنونی بوشهر ) رسیده است. [ ۶]
سه پل بزرگ در شهرستان دشتی بر روی این رود زده شده که دو پل آن در امتداد بزرگراه سیراف است، اولین پل بزرگ قبل از انقلاب ۱۳۵۷ توسط آلمانی ها ساخته شده و دومی در ادامه افتتاح این بزرگراه ساخته شد و یک پل ارتباطی جدا در مسیر ساحلی بوشهر - دیر ( مرز شهرستان دشتی - شهرستان دیر ) ساخته شده است. با چند پل فرعی دیگر جمعاً شش پل بر رودخانه مند بنا شده است.
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفاین رود ۶۸۵ کیلومتر طول دارد و مسیر کلی سرچشمه آن از ارتفاعات شمال غربی شیراز به سمت جنوب شرق و سپس جنوب غرب و در انتها مغرب است. مسیر عبوری این رود شهرستان های شیراز، جهرم، فیروزآباد در استان فارس و جم، دشتی و دیر در استان بوشهر است و از به هم پیوستن رودخانه های قره آغاج، فیروزآباد، رود شور جهرم و دارالمیزان، سیمکان و شورمکان در استان فارس و رودخانه های باغان، سنا، رود شور خورموج، اهرم، دشت پلنگ ( از ارتفاعات دهرود دشتستان ) و چیز دشتی در استان بوشهر تشکیل یافته است.
این رودخانه از کوه های انار و خانی یک واقع در دهستان کوهمره در ۷۵ کیلومتری باختر شمالی شیراز و ۲۸ کیلومتری شمال شرقی کازرون سرچشمه می گیرد و به نام رودخانه قره آغاج به سوی جنوب شرقی سرازیر می شود و پس از مخلوط شدن با رودخانه زاخرد به دهستان سیاخ وارد می گردد و مسیر خود را به سوی جنوب شرقی طی می کند. این رودخانه پس از طی مسیری طولانی و عبور از دهستان ها و شهرستان های بسیار و مخلوط شدن ریزابه ها و رودخانه های فراوان سرانجام در ۵۶ کیلومتری جنوب غربی خورموج و پس از گذشتن از روستاهایی همچون، بیکسان، خانی، شعری، کُرکی، مسیله، هلالی منصور، باغ رئیس عالی و سایر روستاهای حومه کاکی و بردخون، در خور زیارت به خلیج فارس می ریزد.
بعلت شیب کم و بازایستادن حرکت آب آن در مسیر منتهی به خلیج فارس آنرا ماند یا مند و ناحیه مجاور آنرا مندستان نامیده اند. [ ۳] و چون از دهی قدیمی بعد از کارزین، بنام «سِکّ» می گذرد سکان نامیده شده است. [ ۴] برخی دیگر از پژوهشگران با استناد به سخن ابن بلخی، بر این باورند که نام سکان بازنویسی اشتباه شخان از خط ساسانی به خط عربی اسلامی بوده که امروز شیخیان نامیده می شود. اسامی دیگر آن سیتاکوس[ ۵] می باشد که این نام باقی مانده سلوکیان است بنا به نقل احمد اقتداری، نئارخوس از فرماندهان اسکندر در مسیر رفتنش از کیش به خوزستان از این رود گذشته و سپس به مزامباریا ( ریشهر یا بندر کنونی بوشهر ) رسیده است. [ ۶]
سه پل بزرگ در شهرستان دشتی بر روی این رود زده شده که دو پل آن در امتداد بزرگراه سیراف است، اولین پل بزرگ قبل از انقلاب ۱۳۵۷ توسط آلمانی ها ساخته شده و دومی در ادامه افتتاح این بزرگراه ساخته شد و یک پل ارتباطی جدا در مسیر ساحلی بوشهر - دیر ( مرز شهرستان دشتی - شهرستان دیر ) ساخته شده است. با چند پل فرعی دیگر جمعاً شش پل بر رودخانه مند بنا شده است.
wiki: رود مند