رود ترتر ( به ترکی آذربایجانی: Tərtərçay، ارمنی: Թարթառ ) یکی از ریزابه های رود کورا است. این مکان به صورت دوژور در جمهوری آذربایجان قرار گرفته، و بیشتر طول آن در منطقه قره باغ جریان دارد.
رود ترتر شاخه سمت چپ رود کورا، بزرگ تربن رودخانه ناحیه قفقاز است. رشته کوه قونقور ( Qonqor ) ، آلاکوز ( Alaköz ) و میختوکن ( Mıxtökən ) سه سرچشمه اصلی این رودخانه هستند. این رشته کوه ها بخشی از فلات آرتساخ یا قره باغ هستند. جریان آب چشمه های جرماجور که در نزدیکی رشته کوه یادشده قرار گرفته نیز به این رود وارد می شوند. [ ۲] بلندای سرچشمه این رودخانه در ناحیه کوهستانی ۳٬۱۲۰ متر ( ۱۰٬۲۴۰ فوت ) بالاتر از سطح دریا است. این رودخانه از میان ارتفاعات شهرستان کلبجر که هم اکنون در استان مارتاکرت قرار گرفته است سرچشمه می گیرد و از میان شهر کلبجر، شهرستان ترتر و شهرستان بردع و شهرهای ترتر و بردع گذر می کند و به رود کورا می پیوندد. پیش از رسیدن این رود به کورا، رودخانه های لو ( ۳۶ کیلومتر ( ۲۲ مایل ) ) ، آق دابان ( ۱۹ کیلومتر ( ۱۲ مایل ) ) و توراغای ( ۳۵ کیلومتر ( ۲۲ مایل ) ) که به عنوان شاخه های فرعی آن شناخته می شوند، به آن وارد می شوند. مخزن سد سارسانگ در سال ۱۹۷۶ میلادی بر روی این رودخانه با هدف تولید برق و آبیاری ساخته شد.
درازای کلی رودخانه ۲۰۰ کیلومتر ( ۱۲۰ مایل ) ، مساحت حوضه آبریز آن ۲٬۶۵۰ کیلومتر مربع ( ۱٬۰۲۰ مایل مربع ) است. رود ترتر یکی از انشعابات پرآب رود کورا در درون خاک جمهوری آذربایجان به شمار می رود. حجم آب از بارندگی ( ۱۴٪ ) ، برف ( ۲۸٪ ) و آب های زیرزمینی ( ۵۸٪ ) تأمین می شود. در ماه های فصل بهار و تابستان، با افزایش دما ذوب شدن برف در کوهستان باعث ایجاد ۶۵ - ۷۰٪ از جریان آب سالانه می شود. در ماه های اوت و سپتامبر، سطح آب کاهش می یابد. از ماه اکتبر تا نوامبر، بارندگی دوباره سطح آب را افزایش می دهد. میانگین تخلیه سالانه رودخانه ۲۲ متر مکعب بر ثانیه ( ۷۸۰ فوت مکعب بر ثانیه ) و میانگین جریان سالیانه ۶۹۳۸۰۰۰۰۰ متر مکعب است. میانگین معدنی شدن رودخانه ۳۰۰ - ۵۰۰ میلی گرم در لیتر با هیدروکربن ها و کلسیم است.
یک دهکده و استراحتگاه معروف با نام ایستی سو در ناحیه جرماجور ( به زبان ترکی آذربایجانی به معنی آب گرم ) که در جنگ جنگ قره باغ آسیب دید، در بخش پایین رودخانه واقع شده است. این استراحت گاه شامل آب معدنی آشامیدنی طبیعی و چشمه آب گرم برای استحمام است. بیشتر مناطقی که رودخانه در آن جریان دارد اکنون بخشی از جمهوری آرتساخ است. نیروگاه برق آبی سارسانگ با ظرفیت ۵۰ مگاوات در مخزن سد سارسانگ بر روی این رودخانه ساخته شده است. [ ۳] این رودخانه منبع اصلی انرژی الکتریکی برای جمهوری آرتساخ است ( ۴۰ - ۶۰٪ ) . [ ۴]
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفرود ترتر شاخه سمت چپ رود کورا، بزرگ تربن رودخانه ناحیه قفقاز است. رشته کوه قونقور ( Qonqor ) ، آلاکوز ( Alaköz ) و میختوکن ( Mıxtökən ) سه سرچشمه اصلی این رودخانه هستند. این رشته کوه ها بخشی از فلات آرتساخ یا قره باغ هستند. جریان آب چشمه های جرماجور که در نزدیکی رشته کوه یادشده قرار گرفته نیز به این رود وارد می شوند. [ ۲] بلندای سرچشمه این رودخانه در ناحیه کوهستانی ۳٬۱۲۰ متر ( ۱۰٬۲۴۰ فوت ) بالاتر از سطح دریا است. این رودخانه از میان ارتفاعات شهرستان کلبجر که هم اکنون در استان مارتاکرت قرار گرفته است سرچشمه می گیرد و از میان شهر کلبجر، شهرستان ترتر و شهرستان بردع و شهرهای ترتر و بردع گذر می کند و به رود کورا می پیوندد. پیش از رسیدن این رود به کورا، رودخانه های لو ( ۳۶ کیلومتر ( ۲۲ مایل ) ) ، آق دابان ( ۱۹ کیلومتر ( ۱۲ مایل ) ) و توراغای ( ۳۵ کیلومتر ( ۲۲ مایل ) ) که به عنوان شاخه های فرعی آن شناخته می شوند، به آن وارد می شوند. مخزن سد سارسانگ در سال ۱۹۷۶ میلادی بر روی این رودخانه با هدف تولید برق و آبیاری ساخته شد.
درازای کلی رودخانه ۲۰۰ کیلومتر ( ۱۲۰ مایل ) ، مساحت حوضه آبریز آن ۲٬۶۵۰ کیلومتر مربع ( ۱٬۰۲۰ مایل مربع ) است. رود ترتر یکی از انشعابات پرآب رود کورا در درون خاک جمهوری آذربایجان به شمار می رود. حجم آب از بارندگی ( ۱۴٪ ) ، برف ( ۲۸٪ ) و آب های زیرزمینی ( ۵۸٪ ) تأمین می شود. در ماه های فصل بهار و تابستان، با افزایش دما ذوب شدن برف در کوهستان باعث ایجاد ۶۵ - ۷۰٪ از جریان آب سالانه می شود. در ماه های اوت و سپتامبر، سطح آب کاهش می یابد. از ماه اکتبر تا نوامبر، بارندگی دوباره سطح آب را افزایش می دهد. میانگین تخلیه سالانه رودخانه ۲۲ متر مکعب بر ثانیه ( ۷۸۰ فوت مکعب بر ثانیه ) و میانگین جریان سالیانه ۶۹۳۸۰۰۰۰۰ متر مکعب است. میانگین معدنی شدن رودخانه ۳۰۰ - ۵۰۰ میلی گرم در لیتر با هیدروکربن ها و کلسیم است.
یک دهکده و استراحتگاه معروف با نام ایستی سو در ناحیه جرماجور ( به زبان ترکی آذربایجانی به معنی آب گرم ) که در جنگ جنگ قره باغ آسیب دید، در بخش پایین رودخانه واقع شده است. این استراحت گاه شامل آب معدنی آشامیدنی طبیعی و چشمه آب گرم برای استحمام است. بیشتر مناطقی که رودخانه در آن جریان دارد اکنون بخشی از جمهوری آرتساخ است. نیروگاه برق آبی سارسانگ با ظرفیت ۵۰ مگاوات در مخزن سد سارسانگ بر روی این رودخانه ساخته شده است. [ ۳] این رودخانه منبع اصلی انرژی الکتریکی برای جمهوری آرتساخ است ( ۴۰ - ۶۰٪ ) . [ ۴]
wiki: رود ترتر