رودخانه بطمان، یکی از شاخه های اصلی رود دجله واقع در ترکیه است که در جنوب شرقی ترکیه و در نزدیکی سرچشمه دجله به این رود می ریزد. این رود از کوه های ادغلار جاری می شود. [ ۲] یکی دیگر از سرچشمه های این رود، از کوه رامان در جنوب شهر بطمان است که از شمال غربی شهر به سمت رودخانه در بطمان در جریان است. [ ۳] این رود، از شمال به سمت جنوب در جریان است و از نزدیکی شهر باتمان ( به عربی: بطمان ) عبور می کند. این رود مرزی طبیعی بین استان باتمان و استان دیاربکر تشکیل داده است. بر روی این رودخانه، پلی تاریخی به نام ملابادی در نزدیکی شهر سیلوان ساخته شده است. قدمت این پل، مربوط به قرن دوازدهم میلادی ( ۱۱۴۹ ) می باشد. [ ۴] شهرت این منطقه، به جهت میدان ها نفتی واقع شده در نزدیکی این رودخانه است. سد بطمان ( به ترکی: Batman Baraji، B. de Batman on the map ) نیز بر روی این رودخانه، به سال ۱۹۹۹ میلادی ساخته شده است. از این سد به عنوان یک نیروگاه برق آبی استفاده می شود. [ ۵] [ ۶]
این رودخانه با عرضی نزدیک به ۱۰۰ متر، پس از ورود به سد، تبدیل به یک رودخانه با عرض حدوداً ۵۰ متر می شود. این رود تا ادغام شدن در دجله، به مسیرهای بیشماری تبدیل می شود و بستر آن در اکثر نقاط، نامنظم است. همین امر سبب می شود تا این رود، سالیانه باعث وقوع سیلاب های بسیاری گردد. [ ۳] در بین ماه های مارس و مه و گاهی اوقات در اکتبر و نوامبر، رودخانه بطمان باعث سیلاب های عمده می شود. بر اساس یک گزارش، سیلاب های این رودخانه در ساله های مختلف باعث آسیب های فراوانی شده است از جمله، سیلاب سال ۱۹۶۹ باعث آسیب به ۶۰ ساختمان، سیلاب سال ۱۹۷۲، باعث آسیب دیدن ۲۱۰ ساختمان، سیلاب ۱۹۹۱ باعث آبگرفتگی ۵۰۰ ساختمان و سیلاب ۱۹۹۵ باعث آبگرفتگی کامل ۱۰۰۰ ساحتمان و آسیب جدی به ۴۵۰ ساختمان دیگر گردید. در سال ۲۰۰۶ نیز ۱۱ نفر کشته و ۲۰ نفر زخمی، تلفات انسانی سیلابی بود که از رودخانه بطمان جاری گردید. [ ۳]
در عصر باستان، این رودخانه به کلات معروف بود. این نام به زبان سریانی به معنای عروس بکار برده می شد و احتمالاً به جهت آبادانی منطقه توسط این رود، چنین نامی بر آن گزارده شده بود. [ ۷] [ ۸] در دوران ساسانی، این رود یک مرز طبیعی بین امپراتوری بیزاس و ایران ساسانی محسوب می شد و در سال ۵۸۳ و ۵۹۱ میلادی، نبردهای بزرگی در کنار این رود به جریان افتاده است. [ ۹] [ ۱۰] نام بطمان برای این رود، در قرن نوزدهم میلادی و در ادبیات بین المللی صورت گرفته است. تا پیش از آن در قرن نوزدهم، به نام نیمفیوس ( Nymphius ) شناخته می شد. [ ۱۱] [ ۱۲] منشاء نام بطمان هنوز به طور واضح مشخص نیست و به عقیده برخی، احتمالاً از نام کوه باتی رامان واقع در نزدیکی این رود اقتباس شده باشد. [ ۱۳]
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفاین رودخانه با عرضی نزدیک به ۱۰۰ متر، پس از ورود به سد، تبدیل به یک رودخانه با عرض حدوداً ۵۰ متر می شود. این رود تا ادغام شدن در دجله، به مسیرهای بیشماری تبدیل می شود و بستر آن در اکثر نقاط، نامنظم است. همین امر سبب می شود تا این رود، سالیانه باعث وقوع سیلاب های بسیاری گردد. [ ۳] در بین ماه های مارس و مه و گاهی اوقات در اکتبر و نوامبر، رودخانه بطمان باعث سیلاب های عمده می شود. بر اساس یک گزارش، سیلاب های این رودخانه در ساله های مختلف باعث آسیب های فراوانی شده است از جمله، سیلاب سال ۱۹۶۹ باعث آسیب به ۶۰ ساختمان، سیلاب سال ۱۹۷۲، باعث آسیب دیدن ۲۱۰ ساختمان، سیلاب ۱۹۹۱ باعث آبگرفتگی ۵۰۰ ساختمان و سیلاب ۱۹۹۵ باعث آبگرفتگی کامل ۱۰۰۰ ساحتمان و آسیب جدی به ۴۵۰ ساختمان دیگر گردید. در سال ۲۰۰۶ نیز ۱۱ نفر کشته و ۲۰ نفر زخمی، تلفات انسانی سیلابی بود که از رودخانه بطمان جاری گردید. [ ۳]
در عصر باستان، این رودخانه به کلات معروف بود. این نام به زبان سریانی به معنای عروس بکار برده می شد و احتمالاً به جهت آبادانی منطقه توسط این رود، چنین نامی بر آن گزارده شده بود. [ ۷] [ ۸] در دوران ساسانی، این رود یک مرز طبیعی بین امپراتوری بیزاس و ایران ساسانی محسوب می شد و در سال ۵۸۳ و ۵۹۱ میلادی، نبردهای بزرگی در کنار این رود به جریان افتاده است. [ ۹] [ ۱۰] نام بطمان برای این رود، در قرن نوزدهم میلادی و در ادبیات بین المللی صورت گرفته است. تا پیش از آن در قرن نوزدهم، به نام نیمفیوس ( Nymphius ) شناخته می شد. [ ۱۱] [ ۱۲] منشاء نام بطمان هنوز به طور واضح مشخص نیست و به عقیده برخی، احتمالاً از نام کوه باتی رامان واقع در نزدیکی این رود اقتباس شده باشد. [ ۱۳]
wiki: رود بطمان