رفتارشناسی مترجمان متون عرفانی

[ویکی فقه] نقد ترجمه در ایران از آغاز تا به امروز غالباً نوعی خطا شماری بوده و بیش تر مبتنی بر مقایسه ترجمه با متن اصلی و متکی بر مفهوم هم ارزی بوده است. امروزه در جهان، این نوع نقد، خود مورد نقد قرار گرفته و صاحب نظران مطالعات ترجمه بیش تر سعی می کنند نقد ترجمه را از خطا شماری و بعضاً عیب جویی، به سوی درک خاستگاه های عمل مترجم، سوق دهند. به این معنا که کدام ایدئولوژی یا مشخصات فرهنگی و یا ضعف و اشکال موجب شده که مترجم چنین ترجمه ای ارائه دهد. بی گمان، این نوع نقد بسیار سودمندتر از خطا شماری صرف است.هدف ما از این پژوهش این است که نشان دهیم مترجمان محترم در مواجهه با دشواری های ترجمه متن عرفانی اللمع فی التصوف چه تاکتیک هایی به کار برده اند و چرا؟ روش ما توصیفی-تحلیلی است و در بررسی ترجمه های فارسی کتاب مزبور نشان داده ایم که دکتر محبتی از تاکتیک های انتقال ناقص، حذف و ترجمه غلط استفاده کرده است و ریشه این کاستی ها عدم تسلط مترجم محترم بر زبان مبداء و نیز آشنایی اندک وی با مفاهیم و مصطلحات علوم اسلامی است.دکترخیاطیان اما ازانتقال کامل استفاده کرده و حذف در ترجمه ایشان دیده نمیشود و اغلاط ترجمه نیز در مقایسه با ترجمه دکتر محبتی بسیار کمتر است.
به گفته ویلیامز (Williams) ارزیابی کیفیت ترجمه می تواند به دو دسته ارزیابی کمی (Quantitative models) و غیرکمی (Qualitative models) تقسیم گردد. به اعتقاد وی، تمام مدل های ارزیابی کیفیت ترجمه، چه آن دسته که فقط پیشنهاد شده اند و چه آن دسته که در عمل مورد استفاده قرار می گیرند، یک ویژگی مشترک دارند و آن دسته بندی خطاهاست.
سامیر، آیناز و خوش سلیقه و مسعود و قاضی زاده، خلیل ۱۳۹۳، ج۱، ص۶۱، مقایسه رویکرد مدرسان ترجمه فارسی با نظریه های شاخص ارزیابی ترجمه، فصلنامه مطالعات زبان و ترجمه، شماره ۱، ص ۵۹ تا ۸۴.
روش این پژوهش وصفی-تحلیلی است و کوشیده ایم تا بر اساس آرای نظریه پردازان مطرح ترجمه در خصوص رفتارشناسی نحوه عمل مترجمان در مواجهه با متن ترجمه و نقد آن، به بررسی دشواری های پیش روی مترجمان محترم کتاب عرفانی اللمع فی التصوف بپردازیم. استناد نگارندگان در مسائل تئوری این پژوهش، بیشتر مبتنی بر نظرات و دیدگاه های پیتر نیومارک است.
نیومارک، پیتر، ۱۳۹۰، دوره آموزش فنون ترجمه، ج۱، ص۲۳۹، ترجمه منصور فهیم و سعید سبزیان، چاپ دوم، انتشارات رهنما.
سیفی و فتحعلی زاده (۱۳۹۴) در مقاله خود دشواری ترجمه زبان عرفان
ذهبی، شمس الدین، سیر اعلام النبلا، االرسالةِ.
...