رسائل الشریف المرتضی

دانشنامه اسلامی

[ویکی اهل البیت] کتاب رسائل شریف مرتضی مجموعه ای از آثار علمی باقی مانده از سید مرتضی است که به صورت مدون و در قالب یک مجموعه از زمان تألیف آنها وجود نداشته است.
این آثار که در ابتدا به صورت کتاب های مستقل و جداگانه و به صورت رساله های کوچک، جواب و سؤال و نظائر آن در علوم مختلفی مثل تفسیر، کلام، فقه، اصول فقه و ادبیات نوشته شده است، بعدها به صورت مجموعه ای ناهمگون از نظر موضوعات و تفصیل و اجمال با نام هایی همچون شتات الفوائد، مجمموعه رسائل کثیره و رسائل سید شریف گردآوری شده اند.
اگر چه کتاب هایی نظیر «جمل العلم والعمل» که در جلد سوم کتاب آورده شده است، به صورت مستقل چاپ و منتشر شده اند و از کتب مشهور سید مرتضی می باشد و حتی کتاب «تمهید الأصول» شیخ طوسی و «شرح جمل العلم والعمل» ابن برّاج در شرح قسمت عقاید و فقه آن تألیف شده است اما بسیاری از کتاب ها و رساله های آن به صورت مسائل و مباحث غیرمنظم و غیرمرتبط بوده و از شهرت زیادی برخوردار نیستند.
این کتاب به همت علامه شیخ حامد واعظی و سید احمد حسینی و با تأییدات و عنایات خاص آیت الله عظمی گلپایگانی گردآوری شده و مجموعه قدیمی آن فقط شامل کتاب های «المسائل التبانیات»، «الموصلیات الثانیة والثالثة»، «المیافارقین» و «الرد علی اصحاب العدد» می باشد.
به نظر می رسد همچنان که در فهرست موضوعی آخر جلد سوم آمده است اگر مباحث فقهی، کلامی و یا اصولی آن در قالب کتاب های بجز این با موضوع خاصی چاپ می شد علاقمندان در رشته های مختلف علوم اسلامی از آن بیشتر استفاده می کردند.
از مهم ترین ویژگی های کتاب اختصار و ایجاز همراه با عجله و شتاب در نوشتن اکثر کتاب های موجود است که در آخر بعضی از آنها به این مطلب اشاره شده است.
به عنوان مثال: قد أجبنا عن المسائل بکمالها و اعتمدنا علی الاختصار والانتصار والإشارة، دون البسط فی العبارة، لکن ضیق الوقت و إعجال الجواب، اقتضینا ما اعتمدناه من الإجمال دون التفصیل.
از دیگر ویژگی های کتاب ترکیب ناهمگون بین کتاب های گردآوری شده است. در این مجموعه از کتاب های فقهی تا شعر و ادبیات و از علم اصول فقه تا تفسیر و کلام گردآوری شده است.

[ویکی نور] رسائل الشریف المرتضی، تألیف سید ابوالقاسم علی بن حسین موسوی بغدادی، معروف به شریف مرتضی یا علم الهدی (م436ق) در علم اصول است.
کتاب رسائل شریف مرتضی مجموعه ای از آثار علمی باقی مانده از سید مرتضی است که به صورت مدون و در قالب یک مجموعه از زمان تألیف آنها وجود نداشته است.
این آثار که در ابتدا به صورت کتاب های مستقل و جداگانه و به صورت رساله های کوچک، جواب و سؤال و نظائر آن در علوم مختلفی؛ مثل تفسیر، کلام، فقه، اصول فقه و ادبیات نوشته شده است، بعدها به صورت مجموعه ای ناهمگون از نظر موضوعات و تفصیل و اجمال با نام هایی؛ همچون شتات الفوائد، مجموعۀ رسائل کثیره، و رسائل سید شریف گردآوری شده اند.
اگر چه کتاب هایی نظیر «جمل العلم و العمل» که در جلد سوّم کتاب آورده شده است، به صورت مستقل چاپ و منتشر شده اند و از کتب مشهور سید مرتضی می باشد و حتی کتاب «تمهید الأصول» شیخ طوسی و «شرح جمل العلم و العمل» ابن برّاج در شرح قسمت عقاید و فقه آن تألیف شده است؛ اما بسیاری از کتاب ها و رساله های آن به صورت مسائل و مباحث غیر منظم و غیر مرتبط بوده و از شهرت زیادی برخوردار نیستند.
این کتاب به همت علامه شیخ حامد واعظی و سید احمد حسینی و با تأییدات و عنایات خاص آیت الله گلپایگانی گردآوری شده و مجموعۀ قدیمی آن فقط؛ شامل کتاب های «المسائل التبانیات»، «الموصلیات الثانیة و الثالثة»، «المیافارقین» و «الرد علی اصحاب العدد» می باشد.

[ویکی فقه] رسائل الشریف المرتضی (کتاب). رسائل الشریف المرتضی، تالیف سید ابوالقاسم علی بن حسین موسوی بغدادی، معروف به شریف مرتضی یا علم الهدی (م ۴۳۶ ق) در علم اصول است.
کتاب رسائل شریف مرتضی مجموعه ای از آثار علمی باقی مانده از سید مرتضی است که به صورت مدون و در قالب یک مجموعه از زمان تالیف آنها وجود نداشته است.این آثار که در ابتدا به صورت کتاب های مستقل و جداگانه و به صورت رساله های کوچک، جواب و سؤال و نظائر آن در علوم مختلفی؛ مثل تفسیر ، کلام ، فقه ، اصول فقه و ادبیات نوشته شده است، بعدها به صورت مجموعه ای ناهمگون از نظر موضوعات و تفصیل و اجمال با نام هایی؛ همچون شتات الفوائد ، مجموعه رسائل کثیره ، و رسائل سید شریف گردآوری شده اند.اگر چه کتاب هایی نظیر « جمل العلم و العمل » که در جلد سوم کتاب آورده شده است، به صورت مستقل چاپ و منتشر شده اند و از کتب مشهور سید مرتضی می باشد و حتی کتاب « تمهید الاصول » شیخ طوسی و «شرح جمل العلم و العمل» ابن براج در شرح قسمت عقاید و فقه آن تالیف شده است؛ اما بسیاری از کتاب ها و رساله های آن به صورت مسائل و مباحث غیر منظم و غیر مرتبط بوده و از شهرت زیادی برخوردار نیستند.این کتاب به همت علامه شیخ حامد واعظی و سید احمد حسینی و با تاییدات و عنایات خاص آیة الله گلپایگانی گردآوری شده و مجموعه قدیمی آن فقط؛ شامل کتاب های «المسائل التبانیات»، «الموصلیات الثانیة و الثالثة»، «المیافارقین» و «الرد علی اصحاب العدد» می باشد.به نظر می رسد، هم چنانکه در فهرست موضوعی آخر جلد سوم آمده است، اگر مباحث فقهی، کلامی و یا اصولی آن در قالب کتاب های بجز این، با موضوع خاصی چاپ می شد، علاقمندان در رشته های مختلف علوم اسلامی از آن بیشتر استفاده می کردند.
تاریخ تالیف
اگر چه قسمت های مختلف کتاب در زمان های متفاوتی تالیف شده اند و از تاریخ تالیف همه آنها اطلاع دقیقی در دست نیست؛ اما زمان تالیف بعضی از آنها مشخص است که عبارتند از:۱- المسائل الطرابلسیات الثالثة، شعبان ۴۲۷ ق.۲- مسالة فی نکاح المتعة، در سال ۴۲۷ ق.۳- مسائل الموصلیات الثالثة، ۴۲۰ ق.۴- کتاب صیغة البیع، الفاظ طلاق، منع از عمل به خبر واحد، الجسم لم یکن کائنا، سال ۴۲۷ ق.۵- مسائل الرسیة الاولی، سال ۴۲۸ یا ۴۲۹ ق.۶- الشهاب فی الشیب و الشباب، سال ۴۱۹ ق.
تاریخ انتشار
در کتاب «مقدمه ای بر فقه» از تالیفات سید مرتضی کتابی به نام « شتات الفوائد و المسائل » نام برده شده است که شامل چندین کتاب مثل المسائل النیلیات ، المسائل الرملیات ، المسائل الواسطیات و... می باشد. نسخه های مذکور در آن معمولا مربوط به قرن دوازدهم و سیزدهم می باشند.البته از مسائل پراکنده دیگری نیز یاد نموده است که در کتابخانه دانشگاه تهران و آستان قدس رضوی وجود دارد.هم چنین در الذریعة از کتابی به نام مجموعه رسائل کثیره نام برده است که شامل ۵ کتاب است و در سال ۶۷۶ نوشته شده و در کتابخانه آستان قدس رضوی وجود دارد.کتاب موجود در سال ۱۳۸۵ ق توسط علامه شیخ حامد واعظی و سید احمد حسینی شروع به جمع آوری شده است و پس از مدتی وقفه به سبب حمایت های بی دریغ حضرت آیة الله گلپایگانی مجددا ادامه یافته تا این که در ابتدا سه مجلد از آن چاپ شده است.در سال ۱۴۰۵ ق قسمت دیگری از این کتاب ها در کتابخانه علامه سید محمد موسوی جزائری وجود داشته است و بعدها به صورت مجلد چهارم گردآوری و به آن ضمیمه شده است.سه جلد اول در سال ۱۴۰۵ ق و جلد چهارم در جمادی الثانی ۱۴۱۰ در چاپخانه سید الشهداء و خیام چاپ شده اند.آماده شدن کتاب توسط سید مهدی رجایی و نظارت و گردآوری توسط سید احمد حسینی صورت پذیرفته است.در مورد نسخه هایی که در چاپ کتاب موجود از آن استفاده شده است، در مقدمه ناشر توضیح خاصی داده نشده است. اما همان طور که ذکر شد، نسخه جلد چهارم رسائل شریف که علامه سید محمد موسوی جزائری مالک آنها بوده، در قرن یازدهم نوشته شده است که دارای غلطهای زیاد و تحریف الفاظ بوده که توسط سید احمد حسینی تصحیح و مقابله شده است.
ساختار کتاب
...

پیشنهاد کاربران

بپرس