رحمت علیشاه

میرزا زین العابدین فرزند حاجی معصوم ( متوفی ۱۲۶۴ قمری ) و نواده حاجی محمدحسن مجتهد قزوینی بود. جد اعلای او حاجی معصوم از تاجران ثروتمند قزوین بود که به عتبات عالیات رفت و درآنجا رحل اقامت افکند. سپس پسرش حاجی محمدحسن که در نزد وحید بهبهانی تحصیل کرده بود، به شیراز آمد و به وعظ و ارشاد پرداخت. پسران حاجی محمدحسن هر سه، تحصیلات دینی داشتند و علاوه بر وعظ و امامت جماعت، به کار تجارت می پرداختند.
میرزا زین العابدین در شیراز خدمت زین العابدین شیروانی ( ملقب به مست علی شاه ) به فقر نعمت اللهی مشرّف شد. چندی بعد برای درک محضر مجذوب علیشاه به همدان رفت. پس از مدتی مجذوب علیشاه نامه ای به وی داد که به مست علیشاه برساند، او از همدان بازگشته و در قمشه به مست علیشاه رسید که از شیراز با همسر و فرزندان تبعید شده بود. مست علیشاه نامه را خواند و فرمود «همه را به شما سپرده اند» و خود از کاروان سرا بیرون رفت. سواران حکومتی برای کشتن مست علیشاه سررسیدند و به جای او رحمت علیشاه را گرفتند و نزد امیرقاسم خان ظهیرالدوله پسر سلیمان خان اعتضادالدوله قاجار بردند. در خانه حاکم او را مورد شکنجه قرار دادند تا محل اختفای مست علیشاه را نشان دهد. چون امام جمعه اصفهان، آقامیر محمدمهدی خاتون آبادی، از دستگیری رحمت علیشاه اطلاع یافت برآشفت و با جمعی به منزل حاکم رفت و گفت ایشان فرزند حاجی معصوم از فحول علمای شیراز است و او را خلاص کرد و در مجلس بالای دست خود نشانید. رحمت علیشاه چند روزی در منزل امام جمعه اصفهان بود، پس از آن همسر مست علیشاه را به وطن مألوف رسانید. او بار دیگر در سال ۱۲۴۹ هجری قمری به قمشه و محلات و تبریز سفر کرد.
چون محمدشاه به پادشاهی رسید به سبب ارادتی که به درویشان داشت وی را به عنوان نایب الصدر شیراز انتخاب و اوقاف و وظایف علما و سادات آن دیار را به او واگذار کرد. در زمان رحمت علیشاه، سلسله نعمت اللهی به اوج قدرت خود رسید و عده بسیاری در دیار اسلام به طریقت نعمت اللهی گرویدند. رحمت علیشاه مشایخ بسیاری را تربیت کرد که از آن جمله صفی علیشاه و حاج محمدکاظم اصفهانی سعادت علیشاه را باید نام برد.