[ویکی فقه] حکمت الهی اقتضا دارد پیامبرانی از سوی خداوند برای هدایت مردم برانگیخته شوند تا از این رهگذر، زمینه لازم برای راهیابی انسانها به کمال و سعادت حقیقی خویش فراهم آید.
حال این پرسش مطرح می شود که آیا اساساً راهی برای شناخت پیامبران حقیقی وجود دارد و اگر چنین است، آن راه کدام است؟ اهمیت این پرسش، با عنایت به این نکته روشنتر می شود که در طول تاریخ، مدعیان دروغین پیامبری کم نبوده اند و چه بسیار گمراهی هایی که در پی پیروی از چنین مدعیانی، در میان جوامع بشری، رواج یافته است؛ بویژه آنکه علی الاصول انگیزه های شخصی فراوانی (همچون شهرت طلبی، جاه طلبی و...) برای دستیابی به چنین مسندی وجود دارد.در پاسخ به بخش نخست پرسش فوق باید گفت: حکمت الهی، همان گونه که مقتضی ارسال پیامبران است، اقتضا دارد که راه یا راههایی عمومی برای شناخت آنان وجود داشته باشد، زیرا در غیر این صورت، گروه زیادی از مردم در شناسایی پیامبران حقیقی ناکام می مانند و از هدایت الهی محروم می شوند و در نتیجه، بار دیگر با مخدور «نقض غرض» روبه رو خواهیم بود. بنابراین، برای آنکه غرض از بعثت پیامبران نقض نشود، لازم است راهی برای بازشناسی پیامبران حقیقی از مدعیان دروغین نبوت وجود داشته باشد.
راهکار متکلمان اسلامی
متکلمان اسلامی، در مجموع، سه راه عمده برای شناسایی پیامبران الهی ذکر کرده اند که عبارت اند از:۱.اعجاز۲.گواهی پیامبر دیگر (که نبوتش مسلم و پذیرفته است.۳.گواهی قطعی مجموعه ای از قراین و شواهد.البته ظواهر سخن برخی از متکلمان آن است که تنها یک راه برای شناسایی پیامبران وجود دارد و آن اعجاز (آوردن معجزه) است. (برای مثال، محقق لاهیجی می گوید: «بدان که طریق معرفت صدق دعوت نبوت، منحصر است در ظهور معجزه» و سپس بر انحصار اثبات مدعای نبوت در اعجاز استدلال می کند. همچنین ظاهر عبارات متکلمانی که در این بحث به ذکر اعجاز اکتفا کرده به راه دیگری اشاره ننموده اند، آن است که راه شناخت انبیا را منحصر در اعجاز می دانند) با این حال، شاید مراد آنان این باشد که معجزه، بهترین و عمومی ترین راه اثبات صدق ادعای پیامبری است.اینک لازم است هر یک از راههای یاد شده را به صورت جداگانه، مورد بررسی قرار دهیم.
← اعجاز
از آنچه درباره راههای شناسایی پیامبران الهی گفتیم، می توان به برخی از مهمترین نشانه های مدعیان دروغین نبوت راه یافت.این نشانه ها عبارت اند از:
← ناتوانی از اعجاز
...
حال این پرسش مطرح می شود که آیا اساساً راهی برای شناخت پیامبران حقیقی وجود دارد و اگر چنین است، آن راه کدام است؟ اهمیت این پرسش، با عنایت به این نکته روشنتر می شود که در طول تاریخ، مدعیان دروغین پیامبری کم نبوده اند و چه بسیار گمراهی هایی که در پی پیروی از چنین مدعیانی، در میان جوامع بشری، رواج یافته است؛ بویژه آنکه علی الاصول انگیزه های شخصی فراوانی (همچون شهرت طلبی، جاه طلبی و...) برای دستیابی به چنین مسندی وجود دارد.در پاسخ به بخش نخست پرسش فوق باید گفت: حکمت الهی، همان گونه که مقتضی ارسال پیامبران است، اقتضا دارد که راه یا راههایی عمومی برای شناخت آنان وجود داشته باشد، زیرا در غیر این صورت، گروه زیادی از مردم در شناسایی پیامبران حقیقی ناکام می مانند و از هدایت الهی محروم می شوند و در نتیجه، بار دیگر با مخدور «نقض غرض» روبه رو خواهیم بود. بنابراین، برای آنکه غرض از بعثت پیامبران نقض نشود، لازم است راهی برای بازشناسی پیامبران حقیقی از مدعیان دروغین نبوت وجود داشته باشد.
راهکار متکلمان اسلامی
متکلمان اسلامی، در مجموع، سه راه عمده برای شناسایی پیامبران الهی ذکر کرده اند که عبارت اند از:۱.اعجاز۲.گواهی پیامبر دیگر (که نبوتش مسلم و پذیرفته است.۳.گواهی قطعی مجموعه ای از قراین و شواهد.البته ظواهر سخن برخی از متکلمان آن است که تنها یک راه برای شناسایی پیامبران وجود دارد و آن اعجاز (آوردن معجزه) است. (برای مثال، محقق لاهیجی می گوید: «بدان که طریق معرفت صدق دعوت نبوت، منحصر است در ظهور معجزه» و سپس بر انحصار اثبات مدعای نبوت در اعجاز استدلال می کند. همچنین ظاهر عبارات متکلمانی که در این بحث به ذکر اعجاز اکتفا کرده به راه دیگری اشاره ننموده اند، آن است که راه شناخت انبیا را منحصر در اعجاز می دانند) با این حال، شاید مراد آنان این باشد که معجزه، بهترین و عمومی ترین راه اثبات صدق ادعای پیامبری است.اینک لازم است هر یک از راههای یاد شده را به صورت جداگانه، مورد بررسی قرار دهیم.
← اعجاز
از آنچه درباره راههای شناسایی پیامبران الهی گفتیم، می توان به برخی از مهمترین نشانه های مدعیان دروغین نبوت راه یافت.این نشانه ها عبارت اند از:
← ناتوانی از اعجاز
...
wikifeqh: راه های_شناخت_پیامبران