دیوفانت

دیوفانت اسکندرانی ( به یونانی: Διόφαντος ὁ Ἀλεξανδρεύς ) از ریاضیدانان قدیم است که در حدود قرن سوم عصر حاضر می زیسته است.
از کسانی که اهمیت وافری در بسط جبر و تأثیری عظیم بر دانشمندان اروپایی نظریه اعداد داشتند، دیوفانت بود. دیوفانت، همچون هرون، ریاضیدان دیگری با تاریخ و ملیت نامعلوم است.
گرچه شواهد ضعیفی وجود دارند مبنی بر اینکه وی شاید از معاصرین، یا تقریباً از معاصرین هرون بوده است، اغلب مورخین مایلند او را در قرن سوم عصر حاضر قرار دهند. سوای این حقیقت که او در اسکندریه زندگی می کرده است چیز قطعی در باره وی معلوم نمی باشد. تقریباً همه آنچه از زندگی شخصی دیوفانت می دانیم اطلاعات موجود در یک معما است که در خلاصه زیر از کتیبه گوری که در آنتولوژی یونانی داده شده است، مندرج است:
«دیوفانت یک ششم زندگانی خود را در کودکی به سر برد، یک دوازدهم آن را در جوانی و یک هفتم دیگر را در تجرد. پنج سال بعد از ازدواج صاحب پسری شد که چهار سال پیش از پدر، در سنی که نصف سن ( نهایی ) پدرش بود، در گذشت. دیوفانت به هنگام وفات چند سال داشت؟»
او به خاطر مطالعات خود در زمینه معادلاتی با متغیرهای گویا بسیار مشهور است و این معادلات پس از او به نام معادلات دیوفانتی یا معادلات سیاله نامیده شدند. دیوفانت سه اثر نوشته است:
• آریثمتیکا ( Arithmetica ) یا همان علم حساب، مهم ترین اثر وی است که ۶ مقاله از ۱۳ مقاله آن باقی است.
• درباره اعداد چند ضلعی ( On Polygonal Numbers ) که تنها قطعه ای از آن باقی است.
• پوریسمها که مفقود شده است. پوریسم ( Porism ) امروزه به عنوان گزارهای گرفته می شود، بیانگر شرطی که مسئله معینی را قابل حل می گرداند، و در این صورت مسئله بینهایت جواب دارد. برای مثال اگر r و R شعاع های دو دایره و d فاصله بین مراکز آن ها باشد، مسئله محاط کردن مثلثی در دایرهٔ به شعاع R که بر دایره به شعاع r محیط شود، فقط و فقط وقتی قابل حل است که R 2 = 2 r π {\displaystyle R^{2}=2r\pi } ، و در این صورت بینهایت مثلث از این قبیل وجود خواهد داشت. این واژه توسط اقلیدس به کار رفته است.
آریثمتیکا شارحین بسیاری داشته است، اما رگیومونتانوس ( Regiomontanus ) بود که در سال ۱۴۶۳، برای ترجمه لاتین متن یونانی آن دعوت به عمل آورد. ترجمه شایسته ای از آن، همراه با شرح، در ۱۵۷۵ توسط کسیلاندر ( Xylander ) - نامی یونانی که ویلهلم هولتسمان ( Wilhelm Holzmann ) ، استادی در دانشگاه هایدلبرگ اختیار کرده بود - انجام شد. این ترجمه به نوبه خود توسط باشه دومزیریاک ( Bachet de Meziriac ) فرانسوی مورد استفاده قرار گرفت و وی در ۱۶۲۱ اولین چاپ متن یونانی را همراه با ترجمه لاتین و حاشیه هایی بر آن منتشر کرد. چاپ دومی، که با بی مبالاتی صورت گرفته بود، در ۱۶۷۰ انتشار یافت، و از نظر تاریخی بدان سبب اهمیت دارد که حواشی نوشته شده توسط فرما را که انگیزه تحقیقات گسترده ای در نظریه اعداد شد، شامل می شد. ترجمه های فرانسوی، آلمانی و انگلیسی بعدها ظاهر شدند.

دیوفانت (دهانه). دیوفانت یک دهانه برخوردی در ماه است.
این دهانه ۳ دهانه اقماری دارد. [ ۱]