[ویکی اهل البیت] کلیدواژه ها: دیوان برید، چاپارخانه، نامه رسانی، پیشینه پست، نظام اداری تمدن اسلام
دیوان برید یکی از سازمان های اداری در حکومت های اسلامی بوده است. این سازمان وظیفه ارتباط میان مراکز حکومت و ولایات و تسریع در گزارش اخبار و رویدادهای مهم سیاسی، ارسال نامه ها و پیام ها، حمل و نقل کالاهای دولتی و گاه خصوصی، به مقصد رسانیدن مأموران و ابلاغ فرمان های حکومتی را بر عهده داشته است.
در فرهنگ معین برید به نامه رسان، پیک و چاپار معنی شده است.
بنا به روایت تاریخ، ایرانیان نخستین ملتی بودند که اقدام به تاسیس چاپار خانه ای منظم کردند، ایرانیان این تشکیلات اداری را از زمان های بسیار دور بنیانگذاری و سازماندهی کرده اند. در تمامی اسناد ابداع پست را به ایرانیان نسبت داده اند. از جمله در نوشته های تاریخی جهان باستان که سابقه تاسیس چاپارخانه را در ایران به زمان هخامنشی و سلیقه ایجاد آن را به داریوش اول نسبت داده اند و معتقدند که بنیان گذار چاپار (پست) در جهان داریوش اول است.
بنا به تصدیق و تایید اغلب مورخین جهان باستان چون هرودت چاپارخانه های ایران یکی از وسیعترین شبکه های ارتیاطی و منظمترین ادارات دنیای کهن محسوب می شدند.
اعراب مسلمان پس از تصرف سرزمین های تحت سلطه ایران و روم، با نظام اداری پیشرفته این حکومت ها آشنا شدند و چون فاقد مهارت اداری بودند از تشکیلات دیوانسالاری و اداری این حکومت ها، به ویزه حکومت ساسانی بهره جستند. نظام چاپاری اولین بار در دوره خلافت امویان و به منظور انتقال سریع نامه ها و محموله های دولتی و برقراری ارتباط سریع با کارگزاران حکومتی در اطراف و اکناف قلمرو خلافت به وجود آمد و برید نامیده شد.
اما به مرور زمان بر وظایف این دیوان افزوده شد و به یکی از عناصر مهم امنیتی سرزمین های اسلامی تبدیل کرد. با توجه به اهمیت بسیار زیاد خبردارشدن از اتفاقاتی که در اطراف و اکناف سرزمین روی می داد، به مرور زمان وظیفه خبررسانی و در شکل رشدیافته و پیچیده تر آن، وظیفه جاسوسی از نقاط مختلف به عهده این دیوان نهاده شد.
از این جهت، این دیوان به یکی از مهم ترین ستونهای نگاهبانی از قلمرو سرزمین درآمد و صاحب برید، مسئول و رئیس این دیوان، یکی از چهار رکن برپایی خلافت نامیده می شد. از دیگر سو برای تسریع در امر خبررسانی و آگاه شدن از اتفاقاتی که در اقصی نقاط سرزمین می افتاد، خلافت اسلامی به طراحی و ساخت شبکه گسترده ای از راهها و در عین حال، برپایی کاروانسراهایی در نقاط مختلف اقدام کرد.
دیوان برید یکی از سازمان های اداری در حکومت های اسلامی بوده است. این سازمان وظیفه ارتباط میان مراکز حکومت و ولایات و تسریع در گزارش اخبار و رویدادهای مهم سیاسی، ارسال نامه ها و پیام ها، حمل و نقل کالاهای دولتی و گاه خصوصی، به مقصد رسانیدن مأموران و ابلاغ فرمان های حکومتی را بر عهده داشته است.
در فرهنگ معین برید به نامه رسان، پیک و چاپار معنی شده است.
بنا به روایت تاریخ، ایرانیان نخستین ملتی بودند که اقدام به تاسیس چاپار خانه ای منظم کردند، ایرانیان این تشکیلات اداری را از زمان های بسیار دور بنیانگذاری و سازماندهی کرده اند. در تمامی اسناد ابداع پست را به ایرانیان نسبت داده اند. از جمله در نوشته های تاریخی جهان باستان که سابقه تاسیس چاپارخانه را در ایران به زمان هخامنشی و سلیقه ایجاد آن را به داریوش اول نسبت داده اند و معتقدند که بنیان گذار چاپار (پست) در جهان داریوش اول است.
بنا به تصدیق و تایید اغلب مورخین جهان باستان چون هرودت چاپارخانه های ایران یکی از وسیعترین شبکه های ارتیاطی و منظمترین ادارات دنیای کهن محسوب می شدند.
اعراب مسلمان پس از تصرف سرزمین های تحت سلطه ایران و روم، با نظام اداری پیشرفته این حکومت ها آشنا شدند و چون فاقد مهارت اداری بودند از تشکیلات دیوانسالاری و اداری این حکومت ها، به ویزه حکومت ساسانی بهره جستند. نظام چاپاری اولین بار در دوره خلافت امویان و به منظور انتقال سریع نامه ها و محموله های دولتی و برقراری ارتباط سریع با کارگزاران حکومتی در اطراف و اکناف قلمرو خلافت به وجود آمد و برید نامیده شد.
اما به مرور زمان بر وظایف این دیوان افزوده شد و به یکی از عناصر مهم امنیتی سرزمین های اسلامی تبدیل کرد. با توجه به اهمیت بسیار زیاد خبردارشدن از اتفاقاتی که در اطراف و اکناف سرزمین روی می داد، به مرور زمان وظیفه خبررسانی و در شکل رشدیافته و پیچیده تر آن، وظیفه جاسوسی از نقاط مختلف به عهده این دیوان نهاده شد.
از این جهت، این دیوان به یکی از مهم ترین ستونهای نگاهبانی از قلمرو سرزمین درآمد و صاحب برید، مسئول و رئیس این دیوان، یکی از چهار رکن برپایی خلافت نامیده می شد. از دیگر سو برای تسریع در امر خبررسانی و آگاه شدن از اتفاقاتی که در اقصی نقاط سرزمین می افتاد، خلافت اسلامی به طراحی و ساخت شبکه گسترده ای از راهها و در عین حال، برپایی کاروانسراهایی در نقاط مختلف اقدام کرد.
wikiahlb: دیوان_برید