دین هلنیستی

مفهوم دین هلنیستی ( به انگلیسی:Hellenistic religion ) به عنوان شکل متاخر دین یونان باستان، هر یک از ساختارهای مختلف اعتقادات و اعمال مردمی را که تحت تأثیر فرهنگ یونان باستان در طول دوره هلنیستی و امپراتوری روم ( حدوداً ۳۰۰ قبل از میلاد تا ۳۰۰ پس از میلاد ) زندگی می کردند را پوشش می دهد. در دین هلنیستی تداوم زیادی وجود داشت و مردم همچنان به پرستش خدایان یونانی و انجام آیین های مشابه در یونان کلاسیک ادامه می دادند.
تغییر از اضافه شدن مذاهب جدید از کشورهای دیگر، از جمله خدایان مصری ایزیس و سراپیس، و خدایان سوری بالتیس و ادد به وجود آمد. این تغییر، دید و نگاه جدیدی برای افرادی که در جستجوی تحقق هم در زندگی کنونی و هم در زندگی پس از مرگ بودند، فراهم کرد. پرستش فرمانروایان هلنیستی الوهیت شده نیز یکی از ویژگی های این دوره است، به ویژه در مصر، جایی که دودمان بطلمیوس از شیوه های پیشین مصر و آیین های قهرمانانه یونانی اقتباس کردند و خود را به عنوان فرعون در آیین بطلمیوسی جدید اسکندر مقدونی تثبیت کردند. ( مقاله انگلیسی: Ptolemaic cult of Alexander the Great ) در جاهای دیگر، حاکمان ممکن بود بدون دستیابی به مقام کامل خدا مقامی یا لقبی الهی را دریافت کنند.
بسیاری از مردم سحر و جادو را باور داشتند و آن را انجام می دادند. این پدیده نیز ادامه ای از زمان های گذشته بود. در سرتاسر جهان هلنیستی، مردم با پیشگو ( وخشور ) ها مشورت می کردند و از طلسم ها و مجسمه ها برای جلوگیری از بدبختی یا طلسم کردن استفاده می کردند. ساختارهای پیچیده طالع بینی هلنیستی ( Hellenistic astrology ) در این عصر توسعه یافت و مردم به دنبال تعیین شخصیت و آینده یک شخص در حرکات خورشید، ماه و سیارات بودند. نظام های فلسفه هلنیستی، مانند رواقی گرایی و اپیکوریسم، جایگزینی غیردینی برای دین سنتی ارائه می کردند، حتی اگر تأثیر آنها تا حد زیادی محدود به نخبگان تحصیل کرده بوده باشد.