دیسپروزیم

دیسپروزیم ( به انگلیسی: Dysprosium ) از عنصرهای شیمیایی جدول تناوبی است. نماد آن Dy و عدد اتمی آن ۶۶ است. این عنصر یک عنصر خاکی کمیاب در سری لانتانیدها با درخشش نقره ای فلزی است. دیسپروزیم هرگز به صورت یک عنصر آزاد در طبیعت یافت نمی شود، اگرچه مانند سایر لانتانیدها در کانی های مختلف مانند زنوتیم یافت می شود. دیسپروزیم طبیعی از هفت ایزوتوپ تشکیل شده است که فراوان ترین آن ها 164 Dy است.
دیسپروزیم نخستین بار در سال ۱۸۸۶ توسط پل - امیل لکو د بویسباودران شناسایی شد، اما تا زمان توسعهٔ تکنیک های تبادل یونی در دههٔ ۱۹۵۰ به شکل خالص جدا نشد. دیسپروزیم در مواردی که نمی توان آن را با سایر عناصر شیمیایی جایگزین کرد کاربردهای نسبتاً کمی دارد. این عنصر به دلیل سطح مقطع جذب نوترون حرارتی بالا در ساخت میله های کنترل در رآکتورهای هسته ای، به دلیل حساسیت مغناطیسی بالا ( χv ≈ ۶۹۹۷۵۴۴۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰♠۵٫۴۴×۱۰−۳ ) در برنامه های ذخیره سازی داده، و به عنوان جزئی از ترفنل - دی استفاده می شود. یک ماده مغناطیسی ) . نمک های دیسپروزیم محلول به طور ملایم سمی هستند، در حالی که نمک های نامحلول غیر سمی در نظر گرفته می شوند.
• عدد اتمی: ۶۶
• جرم اتمی: ۱۶۲/۵
• نقطه ذوب: C°۱۴۱۳
• نقطه جوش: C°۲۵۶۷
• شعاع اتمی: Å ۲٫۴۹
• ظرفیت: ۳
• رنگ: سفید نقره ای
• حالت استاندارد: جامد در دمای ۲۹۸ کلوین
• نام گروه: لانتانیدها
• حالت ماده: جامد
دیسپروزیم طبیعی از هفت ایزوتوپ تشکیل شده است:
156 Dy, 158 Dy, 160 Dy, 161 Dy, 162 Dy, 163 ، Dy و 164 Dy. همهٔ این ها پایدار در نظر گرفته می شوند، اگرچه 156 Dy از نظر تئوری می تواند دچار واپاشی آلفا با نیمه عمر بیش از ۱×۱۰۱۸ سال شود. دیسپروزیم سنگین ترین عنصر با ایزوتوپ هایی است که از نظر مشاهده پایدار یا رادیواکتیو نیستند. ایزوتوپ های طبیعی، 164 Dy با ۲۸ درصد فراوان ترین ایزوتوپ ها هستند و پس از آن 162 Dy با ۲۶ درصد فراوان ترین ایزوتوپ ها هستند. کمترین فراوانی 156 Dy با ۰٫۰۶٪ است. [ ۳]
بیست و نه رادیو ایزوتوپ نیز سنتز شده اند که در جرم اتمی از ۱۳۸ تا ۱۷۳ متغیر هستند و پایدارترین آن ها 154 Dy است.