دیدگاه محقق خوانساری

[ویکی فقه] دانش بشری در بستر زمان ، برابر نیازها، دگرگونی ها و چگونگی ها، همواره دستخوش دگرگونی و تکامل است و اندیشه وران برجسته هر دانشی، در دگرگونی و پیشرفت آن سهمی شناخته شده دارند.
جالب است که انسان بداند سهم و نقش هر عالمی در باز سازی و نو سازی دانش و رشته ویژه خود به چه مقدار و چگونه است. درمثل، درباره مبانی پیشینیان، چه دگرگونی ها و نو سازی ها و باز سازی هایی و برای مباحث آینده چه طرح هایی و سرانجام در آن دانش چه افق های جدیدی باز و چه ابتکارها و نظریه های نوینی ارائه کرده است. به عنوان نمونه، بسیار پر کشش و شنیدنی است که فقیه فرزانه ای بداند در دائرة المعارف بزرگ فقه جعفری، یعنی جواهر الکلام ، نویسنده توانای آن چه گره هایی از کار فقه گشوده و چه تازه هایی را برای انجمن گاه های فقهی و فکری به ارمغان آورده است. یا آن که جناب شیخ انصاری در فن اصول چه نو آوری هایی دارد و چند قاعده و اصل جدید بر آن افزوده است. موضوع بحث این نوشتار، نگاهی فنی به آرای متفرده و دیدگاه های ویژه محقق خوانساری در علم اصول است. در کتاب های اصولی پسین، یک سلسله دیدگاه ها به او اسناد داده شده و بزرگان علما و مجتهدان درباره آرای ویژه او در مباحث اصولی به بحث و تحقیق پرداخته و در سازگاری و ناسازگاری و نقد دیدگاه های وی، به شرح، بحث هایی به میان آورده اند.
بهترین سند بر مقام علمی هر اندیشه ور
روشن است که بهترین سند بر مقام علمی هر اندیشه وری، توجه فرزانگان و برجستگان علم و دانش به دیدگاه های او و به بوته تحقیق و بررسی نهادن اندیشه های اوست. از این روی، از بهترین دلیل های مقام بلند علمی محقق خوانساری آن است که ارکان فقه و اصول، مانند:استاد اکمل، جناب آقا باقر وحید بهبهانی ، بنیانگذار علم اصول و امام دانش فقه جناب شیخ انصاری و دیگر بزرگان چون: سید صدر الدین قمی ، میرزای قمی ، صاحب فصول ، فاضل نراقی و صاحب جواهر ، توجه تمام سویه و دقیق و ژرف، به نقد و بررسی آرای او دارند.
دیدگاه های ویژه محقق خوانساری
از این جهت آرای اصولی محقق خوانساری با استفاده از آثار علمی او، بویژه در کتاب مشارق الشموس فی شرح الدروس و با مراجعه به کتاب های اصولی پس از او، جمع آوری، بحث و تحقیق شده است. اینک به ترتیب مباحث اصولی، دیدگاه های ویژه محقق خوانساری نقل و پژوهش های دیگران درباره آن ها بازگو می شود.
← نظریه اکتفا به امتثال ظنی
...