دکترین کارتر

دانشنامه عمومی

دکترین کارتر سیاستی بود که توسط رئیس جمهور ایالات متحده جیمی کارتر در سخنرانی وضعیت اتحادیه او در ۲۳ ژانویه ۱۹۸۰ اعلام شد و بیان داشت که ایالات متحده در صورت لزوم از نیروی نظامی برای دفاع از منافع ملی خود در خلیج فارس استفاده خواهد کرد. . این پاسخی به مداخله اتحاد جماهیر شوروی در افغانستان در سال ۱۹۷۹ بود و قصد داشت اتحاد جماهیر شوروی، دشمن جنگ سرد ایالات متحده را از تلاش برای دستیابی به هژمونی در منطقه خلیج فارس بازدارد.
جمله کلیدی زیر که توسط زبیگنیو برژینسکی، مشاور امنیت ملی رئیس جمهور کارتر نوشته شده است، بخش را به پایان می رساند:
بگذارید موضع ما کاملاً روشن باشد: تلاش هر نیروی خارجی برای به دست گرفتن کنترل منطقه خلیج فارس، تهاجم به منافع حیاتی ایالات متحده آمریکا تلقی خواهد شد و چنین تهاجمی به هر وسیله ای که لازم باشد از جمله نیروی نظامی دفع خواهد شد.
برژینسکی این عبارت را از دکترین ترومن الگوبرداری کرد، [ ۱] و اصرار داشت که این جمله در سخنرانی گنجانده شود «تا کاملاً روشن شود که شوروی باید از خلیج فارس دور بماند». [ ۲]
در پاداش: تلاشی حماسی برای نفت، پول و قدرت، نویسنده، دانیل یرگین، اشاره می کند که دکترین کارتر «شباهت های شگفت انگیزی» با بیانیه بریتانیا در سال ۱۹۰۳ داشت که در آن ، وزیر امور خارجه بریتانیا، لرد لندزداون به روسیه و آلمان هشدار داد که انگلیسی ها ایجاد یک پایگاه دریایی یا یک بندر مستحکم در خلیج فارس توسط هر قدرت دیگری را به عنوان تهدیدی بسیار بزرگ برای منافع بریتانیا تلقی خواهند کرد و ما باید با تمام امکاناتی که در اختیار داریم در برابر آن مقاومت کنیم. [ ۳]
دولت کارتر شروع به ایجاد نیروی استقرار سریع کرد که در نهایت به سنتکام تبدیل شد. در این میان، دولت از کنگره خواست تا ثبت خدمات انتخابی را مجدداً آغاز کند، پیشنهاد افزایش پنج درصدی هزینه های نظامی برای هر یک از پنج سال آینده، و گسترش حضور نیروی دریایی ایالات متحده در خلیج فارس و اقیانوس هند را داد. :   855  :   123 
جورج اف کنان، استراتژیست بازنشسته، واکنش منفی به آن نشان داد. ادوارد کندی، سناتور ایالات متحده، متهم کرد که کارتر بیش از حد واکنش نشان داده، تهدید شوروی را اغراق کرده است، و موفق به اقدام به صورت دیپلماتیک نشده است. کندی این ادعاها را در جریان رقابت های مقدماتی ریاست جمهوری دموکرات ها در سال ۱۹۸۰ که در آن شکست خورد تکرار کرد.
عکس دکترین کارترعکس دکترین کارترعکس دکترین کارتر
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلف

پیشنهاد کاربران

کترین کارتر داراى سه بعد اساسى بود که عبارتند از :
الف - تعهد صریح و بى‏پرده آمریکا در جهت واکنش نظامى به هر شکل لازم در مقابل هر نوع تلاش شوروى براى حضور ژئوپولتیک در مناطق جهان ؛
ب - تأکید بر حقوق بشر، فضاى باز سیاسى، آزادى‏هاى مدنى و فشار بر حکومت‏هاکمونیستى به ویژه در اروپایى شرقى براى رعایت آن ها ؛
...
[مشاهده متن کامل]

ج - ایجاد فضاى باز سیاسى و ترویج فعالیت‏هاى اصلاح طلبانه با هدف حفظ حکومت ‏هاى دیکتاتورى متحد آمریکا نظیر رژیم شاه و جلوگیرى از اضمحلال و فروپاشى آن ها .
دکترین حقوق بشر کارتر براى حکومت‏هاى دیکتاتورى متحد آمریکا همان اهداف دکترین کندى را دنبال مى‏کرد و بیشتر انگیزه‏هاى«واکسینه کردن» آن ها را براى ممانعت از بروز انقلاب و حفظ آنان را در برابر فروپاشى دنبال مى‏نمود. در دکترین کارتر از حقوق بشر به عنوان ضرورت غیر قابل اجتناب عصر ما یاد مى‏شد . هدف اصلى کارتر بازگرداندن حیثیت آرمانى آمریکا با طرح شعار حقوق بشر و فضاى باز سیاسى بود . اهداف سیاست خارجى آمریکا در مقطع روى کار آمدن کارتر شامل واکسینه کردن حکومت‏هاى دیکتاتورى متحد آمریکا ، ممانعت از بروز انقلاب در کشورهاى زیر سلطه، ایجاد تزلزل در کشورهاى اقمار شوروى و تلاش براى فروپاشى آن ها، کنترل تسلیحات از طریق توافق نامه‏هاى بین المللى، برقرارى روابط نزدیک با چین، سرمایه‏گذارى براى نفوذ در جناح‏هاى داخلى حزب کمونیست شوروى با هدف زمینه‏سازى براى فروپاشى شوروى و حل مسایل جهانى با محوریت آمریکا بود . هم چنین بر بهبود چهره آمریکا در افکار عمومى و افزایش اعتبار آمریکا در دنیاى د حال تغییر و تحول کنونى تأکید مى‏شد اما اهداف پنهان این دکترین حفظ حکومت‏هاى وابسته و افزایش سلطه آمریکا بر جهان تحت لواى شعارهاى پر طمطراق و فریبنده بودند .
طرح‏ها و اقدامات آمریکا براى حمایت از حکومت شاه و جلوگیرى از پیروزى انقلاب اسلامى در دی ماه 1356 در حالى آتش مخالفت با حکومت دیکتاتورى و استبدادى شاه در درون ملت ایران شعله‏ور بود و تنفر از شاه و اعمال جنایتکارانه ساواک در اعمال وجدان و قلوب ایران موج مى‏زد جیمى کارتر به ایران سفر نمود . کارتر رهبر حزب دموکرات که شعار دموکراسى و حقوق بشر را در صدر برنامه‏هاى خود قرار داده بود در ضیافتى در تهران رضایت و حمایت کامل آمریکا را از رژیم و دولت شاه بیان داشت وخطاب به شاه چنین گفت :
«به دلیل رهبرى بزگ شاه، ایران جزیره ثبات دریکى از آشوب زده‏ترین نقاط جهان شده است . اعلیحضرت، این به دلیل تکریم بسیار نسبت به شما، رهبرى شما و احترام و ستایش و عشقى است که ملت ایران به شما دارد . هیچ کشور دیگرى در جهان براى برنامه‏ریزى مشترک از ایران به آمریکا و ما نزدیکتر نیست . هیچ کشور دیگرى براى بررسى مشکلات منطقه‏اى که مورد علاقه هر دو طرف ما نیز هست ارتباط نزدیکترى از ایران با ما ندارد و هیچ رهبر دیگرى نزد من احترامى عمیق‏تر و رابطه‏اى دوستانه‏تر ندارد» ( 1 )
سخنان رییس جمهورى آمریکا در دی ماه 1356، یک سال قبل از سرنگونى شاه و پیروزى انقلاب در تمجید و تجلیل از شخص شاه که دستش به خون ده‏ها هزار ایرانى آغشته بود و دفاع کارتز ازحکومتى غیر دموکراتیک و موروثى که فاقد انتخابات و بى‏بهره از اولیه‏ترین مبانى حقوق بشر بود، بیانگر این واقعیت است ک شعارهاى حقوق بشر، آزادى و دموکراسى اهرم - هاى فشار علیه جوامع مستثقل و مخالف منافع آمریکا و تاراج کننده و ثروت‏هاى ملت خویش به سود شرکت‏ها و ترانست‏هاى آمریکایى و صهیونیسم است به گفته کارتر «هیچ کشورى در دنیا نزد من احترامى عمیق‏تر و رابطه‏ى دوستانه‏تر از شاه ندارد ». ( 2 )
على رغم حمایت‏هاى مستقیم و غیرمستقیم آمریکا از حکومت پهلوى که با تجهیز آن به انواع ابزارها براى سرکوب ملت ایران تؤام بود نهضت اسلام مردم ایران در مخالفت با شاه با چاپ مقاله‏اى در 17 دی ماه 1356 در روزنامه اطلاعات وارد مرحله جدیدى شد . در این مقاله که «ایران و استعمار سرخ و سیاه » نام داشت توهین‏هاى سخیفى به امام خمینى شده بود . در نتیجه تظاهرات عظیمى در قم در حمایت از امام و مخالفت با آن نوشته در 19 دی ماه 1356 به وقوع پیوست ولى حکومت شاه مردم را به گلوله بست . چهل روز بعد در 29 بهمن 1356 مردم تبریز در چهلم شهداى تظاهرات قم به خیابان ریختند . دولت شاه مجددا مردم را به گلوله بست . چهل روز بعد در تاریخ 9 و 10 فروردین 1357 مردم یزید مراسم چهلم شهداى تبریز را برپا کردند و به وسیله ایادى حکومت به خاک و خون کشیده شدند. این‏ها در حالى بود که دولت‏هاى به اصطلاح حامى حقوق بشر غرب به ویژه در آمریکا و انگلیس چشمان خود را بر روى اعمال سفاکانه ی حکومت شاه بسته بودند و همان‏گونه که در 15 خرداد 1342 از کشتار بى‏رحمانه مردم به دست حکومت شاه حمایت کردند و در این دوره نیز با تمام توان علیه ملت ایران در حمایت از شاه صحنه گردانى مى‏نمودند .
اما مبارزات ملت ایران هر روز دامنه تازه یافت و چنان شدت گرفت که دولت شاه مجبور شد در تابستان 1357 در چندین شهر حکومت نظامى اعلام کند که بر اثر آن واقعه خونینى 17 شهریور در میدان شهداى تهران روى داد . آمریکایى‏هاى طرفدار حقوق بشر و انگلیسى‏هاى حامى آزادى و مجموعه غرب که علیه جمهورى اسلامى ایران از کاه کوه مى‏ساز ند و در مقابل جنایات وجشتناک 17 شهریور میدان شهدا سکوت کردند و باز از شاه حمایت نمودند ، واقعه‏اى که در آن هزاران نفر بى‏گناه به خاک و خون کشیده شدند .
هنگامى‏که ایران در تابستان 1357 در تب انقلاب مى‏سوخت و تظاهرات میلیونى مردم در سراسر کشور جریان داشت و هر روز مردم مسلمان ایران آماج گلوله‏هاى آمریکایى قرار مى‏گرفتند و شهید مى‏شدند دولت‏هاى آمریکا و غرب با تمام توان ار رژیم شاه حمایت مى‏کردند و سازمان - هاى حقوق بشر نیز چشم هاى خود را به روى جنایات ساواک و مزدوران آمریکایى بسته بودند . این برخورد رابا مواضع دولت آمریکا در رابطه با اغتشاش و آشوب مشتى مزدور در 18 تا 23 تیرماه 1378 ، مقایس . . .