دکترا

دکترا ( به فرانسوی: Doctorat ) واژه ای فرانسوی است که از لاتین برگرفته شده و به معنای درجه یا مقام نظریه پردازِ صاحب نظر است، «دکتری» مرکب است از واژهٔ فرانسویِ «دکتر» ( به فرانسوی: Docteur ) به معنای صاحب نظر یا پزشک به اضافهٔ پسوند اسم سازِ فارسی، و معنای «درس دادن» یا «پژوهنده بودن» است. [ ۱]
ازنظر دستوری، ترکیب «دکتر» و «دکتری» مانند ترکیب «استاد» و «استادی» است. باوجود اختلاف معنایی، به باور ابوالحسن نجفی، واژهٔ «دکتری» که از واژهٔ بیگانهٔ «دکتر» گرفته شده و تابع قواعد فارسی شده است، بر «دکترا» رجحان دارد.
پی اچ دی یا همان دکترای فلسفی ( دکترا در فلسفه علم ) بالاترین مدرک دانشگاهی است که توسط دانشگاه ها ارایه می شود. متخصصین سلامت که مدارک تحصیلی کارشناسی دریافت می کنند در واقع دکتر نیستند. مدرک دکترای پزشکی ( ام دی ) یک مدرک حرفه ای است که در دانشگاه های آمریکای شمالی بخشی از دوره تحصیلات تکمیلی ( graduate faculties ) نیست. در رشته های حقوق هم در آمریکای شمالی مدرک مشابهی به نام جی دی اعطا می شود که در واقع هر دو مدرک ام دی و جی دی در واقع مدرک کارشناسی است. تنها مدرکی که پس از دوره کارشناسی می تواند اعطا شود مدرک کارشناسی ارشد است و نه مدرک دکترا. مدرک دکترا ( پی اچ دی ) مدرکی است که یک شخص می تواند پس از کارشناسی ارشد دریافت کند. مدرک پی اچ دی به شخص این اجازه را می دهد که از عنوان دکتر استفاده کند. پی اچ دی به طور متوسط نیازمند شش تا هشت سال تحصیل مداوم و سخت کوشانه پس از دریافت مدرک کارشناسی است. [ ۲]
دریافت پی اچ دی در رشته های پزشکی معمولاً ۴ سال بعد از دورهٔ دکترای حرفه ای و در رشته های فنی مهندسی، علوم پایه و علوم انسانی، کسب دانشنامه ( مدرک ) در مقطع دکترای تخصصی معمولاً نیازمند بین ۴ سال تحصیل و پژوهش پس از دورهٔ کارشناسی ارشد و ارائهٔ یک نوآوری در قالب پایان نامهٔ دورهٔ دکتری تخصصی است که رساله نامیده می شود.
دوره دکتری تخصصی به دو شکل در ایران برگزار می شود  :
• دکتری آموزشی ـ پژوهشی
• دکتری پژوهش محور
دکتری آموزشی - پژوهشی ( دوره ای که بیشترین رقابت برای آن صورت می گیرد ) ، دوره ای است که محتوای برنامه آن مشتمل بر واحدهای درسی و گذراندن پایان نامه است.
دکتری پژوهش محور، دوره ای با محوریت پژوهش است که دستاورد آن منجر به ارائه فناوری جدید، ارائه نظریه و ایده جدید، تولید دانش فنی و ثبت اختراع و … می شود و مشتمل بر اخذ واحدهای درسی محدود و الزام به ارائهٔ پایان نامه است.