دژ روهتاس

دژ روهتاس ( پنجابی، اردو: قلعه روهتاس؛ کیلا روتاس ) استحکامات متعلق به قرن شانزدهم است که در نزدیکی شهر جلهم در استان پنجاب در پاکستان واقع شده است. این قلعه در زمان سلطنت شیر شاه سوری بین سالهای ۲۵۱۶ تا ۲۵۱۸ ساخته شده است. این قلعه برای سرکوب محلی قبایل گاخار پوتهار منطقه طراحی شده است. [ ۱] قبایل گاخار متحدین امپراتوری گورکانی هند بودند و از به رسمیت شناختن شیر شاه سوری امتناع ورزیدند. [ ۲] این قلعه یکی از بزرگترین و عالی ترین دژهای ساخته شده در شبه قاره هند است. [ ۳] روهتاس هرگز با زور یورش فتح نگردید، [ ۴] و سالم و به طول قابل قبولی دست نخورده حفظ شده است.
این قلعه به دلیل داشتن دیوارهای دفاعی بزرگ و چندین دروازه یادبود مشهور است. قلعه روهتاس در سال ۱۹۹۷ توسط یونسکو به عنوان میراث جهانی به دلیل «نمونه ای استثنایی از معماری نظامی مسلمانان آسیای میانه و جنوبی» ثبت شده است. [ ۴]
این قلعه در هشت کیلومتری جنوب جاده گرند ترانک واقع شده است. تقریباً ۱۶ کیلومتری شمال جهلوم، و در نزدیکی شهر دینا و ۳ کیلومتری خواجه قرار دارد. جاده تاریخی شهرک اعظم یک بار در مجاورت دیوار بیرونی قلعه گذشت.
قلعه روهتاس بر روی تپه ای مشرف به یک دره ساخته شده است که رودخانه کوهان با یک جریان فصلی به نام پارنال خاس در محدوده تیلا جوگیان قرار دارد. قلعه حدود ۳۰۰ فوت ( ۹۱ متر ) بالاتر از محیط اطراف خود و ۲٬۶۶۰ فوت ( ۸۱۰ متر ) از سطح دریا قرار دارد و مساحتی بیش از ۱۲٫۶۳ جریب فرنگی ( ۵۱٬۱۰۰ متر مربع ) دارد.
این قلعه توسط شیرشاه سوری، بنیانگذار امپراتوری سور ساخته شد. این قلعه به منظور جلوگیری از پیشرفت امپراتوری مغول، همایون، که به دنبال شکست در نبرد قنوج به ایران تبعید شده بود، طراحی و ساخته شده است. این قلعه یک موقعیت استراتژیک بین منطقه کوهستانی افغانستان و دشت های پنجاب را در اختیار دارد و برای جلوگیری از بازگشت امپراتور مغول به هندوستان قرار داشت. [ ۱]
همچنین برای سرکوب محلی[ ۱] قبایل گاخار که از متحدین امپراتوری مغول بودند و از به رسمیت شناختن شیر شاه سوری امتناع ورزیدند استفاده می شده است. [ ۲]
قدمت این قلعه به سلسله سور برمی گردد، جایی که امپراتور شیرشاه سوری دستور داد این قلعه پس از پیروزی وی بر روی امپراتور مغول ساخته شود. [ ۵] ساخت قلعه در سال ۱۵۴۱ آغاز شد. در درجه اول به عنوان دفاع در برابر مغول ها ساخته شده است. [ ۶]