دوپامینرژیک

دوپامینرژیک ( به انگلیسی: Dopaminergic ) به معنی ارتباط داشتن با انتقال دهنده های عصبی دوپامین است. [ ۱] دوپامین یک انتقال دهنده عصبی رایج بوده و مواد یا اعمال دوپامینرژیک باعث افزایش فعالیت مرتبط با دوپامین در مغز می شود. [ ۲] مسیرهای مغزی دوپامینرژیک فعالیت مرتبط با دوپامین را تسهیل می کند. به عنوان مثال، پروتئین های خاصی مانند ناقل دوپامین ( DAT ) ، ناقل مونوآمین تاولی 2 ( VMAT2 ) و گیرنده های دوپامین را می توان به عنوان دوپامینرژیک طبقه بندی کرد و نورون هایی که سنتز یا حاوی دوپامین و سیناپس هایی با گیرنده های دوپامین در هستند نیز ممکن است با این عنوان برچسب گذاری شوند. دوپامینرژیک آنزیم هایی که بیوسنتز یا متابولیسم دوپامین را تنظیم می کنند، مانند اسید آروماتیک L - آمینه دکربوکسیلاز یا DOPA دکربوکسیلاز، مونوآمین اکسیداز ( MAO ) و کاتکول O - متیل ترانسفراز ( COMT ) ممکن است به عنوان دوپامینرژیک نیز شناخته شوند. [ ۳] همچنین، می توان گفت که هر ماده شیمیایی درون زا یا برون زا که از طریق اعمال غیرمستقیم بر گیرنده های دوپامین یا آزادسازی دوپامین تأثیر می گذارد ( به عنوان مثال، روی نورون هایی که روی نورون هایی که دوپامین آزاد می کنند یا گیرنده های دوپامین را بیان می کنند و سیناپس می شوند ) نیز می توان گفت که دارای اثرات دوپامینرژیک است، دو مثال برجسته مواد افیونی هستند که آزادسازی دوپامین را به طور غیرمستقیم در مسیرهای پاداش افزایش می دهند و برخی از آمفتامین های جایگزین که مستقیماً با اتصال به VMAT2 و مهار آن باعث افزایش آزادسازی دوپامین می شوند. [ ۴]
دوپامین در یکی از مسیر های چهار گانه زیر است:
• مسیر مزولیمبیک ( سیستم پاداشی مغز، انگیزه و اعتیاد )
• مسیر مزوکورتیکال ( کنترل اجرایی، انگیزه، سایکوز و غیره )
• مسیر نیگروستریاتال ( حرکت و پارکینسون )
• مسیر توبرو - اینفوندیبولار ( نقش های هورمونی دوپامین )
برای جزئیات بیشتر به مسیرهای دوپامینرژیک مراجعه کنید.
در زیر نمونه هایی از مواد دوپامینرژیک آورده شده است:[ ۵]
• پیش سازهای دوپامین از جمله ال فنیل آلانین و ال تیروزین به عنوان مکمل های غذایی استفاده می شوند. L - DOPA ( لوودوپا ) ، پیش ساز دیگر، در درمان بیماری پارکینسون استفاده می شود.
• آگونیست های گیرنده دوپامین مانند آپومورفین، بروموکریپتین، کابرگولین، دی هیدروکسیدین ( LS - 186899 ) ، دوپامین، فنولدوپام، پیریبدیل، لیسوراید، پرگولید، پرامی پکسول، روپینیرول و روتیگوتین در درمان افسردگی و بیماری پارکینسون استفاده می شوند.