دوشکستی

دوشکستی یا ضریب شکست مضاعف ( به انگلیسی: Birefringence ) یک خاصیت نورشناختی موادی است که ضریب شکست آن ها به قطبش و جهت انتشار نور وابسته است. [ ۱] بلورها با ساختار بلوری نامتقارن و پلاستیک تحت تنش از خود دوشکستی بروز می دهند. مواد نوری ناهمسان گرد به عنوان موادی که دوشکستی دارند شناخته می شوند. دوشکستی اغلب به عنوان حداکثر اختلاف بین ضریب های شکست نشان داده شده توسط ماده تعیین می شود. دوشکستی مسئول پدیده شکست مضاعف است که به موجب آن یک پرتو نور، زمانی که به یک ماده دوشکست تابیده می شود، توسط قطبش به دو پرتو تقسیم می شود که مسیرهای کمی متفاوت دارند. . این پدیده برای اولین بار در سال ۱۶۶۹ توسط یک دانشمند دانمارکی به نام راسموس بارتولین توصیف شد که او این پدیده را در کلسیت که کریستالی با قوی ترین دوشکستی است مشاهده کرد. [ ۲] با این حال این پدیده در آن زمان مورد توجه قرار نگرفت تا قرن نوزدهم که آگوستن ژان فرنل این پدیده را توصیف کرد. در صورتی که یک ماده دارای دو یا چند ضریب شکست در جهات مختلف باشد پدیده ای به نام دوشکستی در آن به وجود می آید به این ترتیب که هنگام ورود یک دسته نور به داخل آن این شعاع به دوشعاع که یکی از قوانین عادی شکست نور پیروی کرده و دیگری نمی کند تفکیک می شود. [ ۳] [ ۴] به شعاعی که از قانون شکست پیروی می کند شعاع عادی و به دیگری شعاع غیرعادی گویند. هر یک از این دو شعاع با سرعت های متفاوت که بستگی به ضریب شکست ماده برای هر یک از آن ها دارد حرکت خواهد کرد. از طرفی هر یک از این شعاع های قطبی شده صفحه ای بوده و برهم عمودند. مواد تک محوری: در برخی مواد کریستالی جهت یا محوری وجود دارد که در آن جهت نور غیرقطبی به دو جز تفکیک نمی شود. مواد دومحوری وجود دارد که این خاصیت را دارند. این ترکیبات در اصطلاح بلورهای دو محوری نام دارند.

رجوع شود به:شکست دوگانه