[ویکی فقه] رفاقت و برقرار کردن ارتباط عاطفی با یکدیگر را دوستی (دوست داشتن، محبّت) گویند. از دوستی به معنای نخست در بابهای حج، اطعمه و اشربه و شهادات سخن گفته اند.
از دوستی به معنای دوم در بابهای صدقات و نکاح سخن گفته اند.
دوست خوب گزیدن و دوستان زیاد گرفتن، مستحب، و در روایات بدان تشویق و ترغیب شده است.
در روایتی از امیرمؤمنان علیه السّلام آمده است:
«ناتوان ترین
مردم کسی است که در گرفتن دوست ناتوان باشد و ناتوان تر از او کسی است که دوستی را که بدان دست یافته از دست بدهد».
در روایتی از امام صادق علیه السّلام، چارچوب دوستی- که بدون آن، دوستی تحقق نمی یابد- در
پنج چیز دانسته شده است: اوّل، آنکه نهان و آشکار او برای تو یکی باشد. دوم، زینت تو را زینت خود و عیب تو را عیب خود بداند. سوم، دستیابی به ثروت و قدرت، موضع او را نسبت به تو تغییر ندهد. چهارم، از آنچه در توان دارد نسبت به تو دریغ نکند و پنجم که جامع همه خصلتهای پیشین است، این که تو را به گاه گرفتاری و نیاز رها نکند.
دوستان بد
دوست شدن و رفاقت با بدکار، نابخرد، دروغگو، بخیل، ترسو، قاطع رحم و کسی که از روی بی اعتنایی به نماز
جماعت در مسجد حاضر نمی شود، مکروه است.
اعلام مراتب دوستی
اعلام مراتب دوستی به دوست، به منظور استحکام پایه های آن، مستحب است.
خوردن از خانه دوست
...
[ویکی اهل البیت] دوستی در لغت به معنای «خیرخواهی، رفاقت و یاری رساندن می باشد و مقابلش خصومت و دشمنی است» و در اصطلاح نیز به همین معنی است.
زندگی
اجتماعی جزء طبیعت و فطرت انسان بوده و او در این دنیا، گریزی از معاشرت با دیگران ندارد. یکی از مصادیق معاشرت، دوستی با دیگران است و اگر این ارتباط و دوستی بر پایه ارزش های انسانی بنا شود، محصولی جز ترقی و تعالی عاید انسان نخواهد شد. ولی اگر با شخصی دوستی کند که با اخلاق نیکو و منش پسندیده بیگانه باشد، به یقین این دوستی جز خسارت و سقوط در قعر مفاسد، ثمره دیگری نخواهد داشت.
دوست خوب یکی از نعمت های بزرگ الهی و پناهگاه انسان و آرامش بخش دل و روان است. وجود دوست حقیقی در این جهان پرتلاطم یکی از نیازهای هر انسانی است. کسی که از نعمت دوست مهربان محروم باشد احساس غربت و تنهایی می کند. یکی از بهترین خوشی های زندگی، رفت و آمد و گفت وگوهای دوستانه است که غم را می زداید و به انسان نیرو می بخشد. از حضرت موسی بن جعفر علیه السلام پرسیدند: بهترین وسیله آسایش در دنیا چیست؟ فرمودند: «منزل وسیع و دوستان زیاد».
انسانی که در انتخاب دوست توانا باشد در زندگی سعادتمند و پیروز خواهد بود و اگر نتواند با کسی دوست شود نشانه ضعف وی است. حضرت علی علیه السلام می فرمایند: «عاجزترین مردم کسی است که از بدست آوردن دوست، ناتوان باشد». همچنین می فرمایند: «فقدان دوستان، یک نوع غربت و تنهایی است».
اگر انسان دوست نیک صفت و خوش اخلاق داشته باشد از خوبی های او پیروی خواهد کرد و اگر
رفیق بد نصیبش گردد از بدی های او سرمشق خواهد گرفت و چه بسیارند جوانان پاک و بی گناهی که به وسیله دوستان فاسد به وادی فساد کشیده شد ه اند و دنیا و آخرتشان تباه گشته است. پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله می فرمایند: «انسان بر راه و روش دوست و همنشین، خو می گیرد».
انسان برای این که بتواند به زندگی مطلوب برسد باید در این مسیر دوستانی انتخاب کند که معاشرت با آنها انسان را متوجه خداوند متعال نموده و او را به حق و حقیقت نزدیک سازند. «امام صادق علیه السلام از حضرت مسیح علیه السلام نقل می کنند: حواریون حضرت عیسی علیه السلام به ایشان عرض کردند: یا روح الله با چه کسانی همنشینی و دوستی کنیم؟ حضرت در جواب فرمودند: با شخصی همنشینی کنید که سه ویژگی داشته باشد:
تا دوستی را نیازموده ایم نباید کاملاً به او اعتماد کنیم؛ دیدن روی خوش از یک نفر کافی نیست که او را به دوستی برگزینیم؛ زیرا نفوس آدمی همچون غارهاست و به مجرد برخورد گذرا با یک نفر نمی توان هویت و شخصیت درونی او را کشف کرد، بلکه باید وارد آن شد و در اعماق آن پیش رفت و در این هنگام است که آدمی با مناظر زیبا و دلکش روبرو می شود و یا با مارها و عقرب ها روبرو میگردد و نفوس آدمی نیز چنین است و جز با آزمایش و امتحان شناخته نمی شود. حضرت علی علیه السلام می فرمایند: «پیش از آزمودن دوست به او اعتماد مکن».
در اینجا به برخی از این ویژگی ها اشاره می شود:
[ویکی فقه] دوستی (فقه). رفاقت و برقرار کردن ارتباط عاطفی با یکدیگر را دوستی (دوست داشتن، محبّت) گویند. از دوستی به معنای نخست در بابهای حج، اطعمه و اشربه و شهادات سخن گفته اند.
از دوستی به معنای دوم در بابهای صدقات و نکاح سخن گفته اند.
دوست خوب گزیدن و دوستان زیاد گرفتن، مستحب، و در روایات بدان تشویق و ترغیب شده است.
وسائل الشیعة ج۱۲، ص۱۶-۱۸.
دوست شدن و رفاقت با بدکار، نابخرد، دروغگو، بخیل، ترسو، قاطع رحم
وسائل الشیعة ج۱۲، ص۲۸-۳۰.
اعلام مراتب دوستی به دوست، به منظور استحکام پایه های آن، مستحب است.
وسائل الشیعة ج۱۲، ص۵۴.
...
