دودمان سی ام مصر

'دودمان سی ام مصر، که توسط مورخان به عنوان پنجمین دودمان مصر در دوران پایانی مصر باستان به شمار می رود، دودمانی پادشاهی در مصر باستان بود که از سال ۳۸۰ تا ۳۴۳ پیش از میلاد طول کشید. این دودمان در سال ۳۸۰ با سرنگونی نفارود دوم توسط نکتانبو یکم تأسیس شد و با حمله اردشیر سوم هخامنشی به مصر و فرار آخرین فرعون آن نکتانبو دوم، سقوط کرد. این دودمان، آخرین دودمان بومی مصر باستان بود. حتی می توان آن را آخرین حکومت بومی مصریان به شمار آورد؛ زیرا مصر تا انقلاب ۱۹۵۲ مصر تحت سلطه خاندان های حکومتی ایی بود که اصالتاً مصری نبودند.
نکاتنبو یکم پس از سرنگون کردن نفارود دوم، کنترل تمام مصر را تا نوامبر سال ۳۸۰ پیش از میلاد بدست آورد و دودمان سی ام مصر را تشکیل داد. اما بیشتر دوران سلطنت نکاتنبو به دفاع از سلطنت خود مقابل هخامنشیان گذشت. او در جنگ های پلوپونزی گاهی از آتن و گاه از اسپارت حمایت می کرد. نکاتنبو در سال ۳۶۵ پیش از میلاد، فرزندش تئوس را شریک خود در امور سلطنت قرار داد و آن دو تا مرگ نکاتنبو در سال ۳۶۳ پیش از میلاد، مشترکاً سلطنت کردند. تئوس پس از رسیدن به سلطنت دست به لشکرکشی هایی به سوریه و فلسطین، که از ایالات شاهنشاهی هخامنشی بودند، زد. ولی هنگامی که موفقیت او نزدیک بود، توسط برادرش، تجااپیمو خلع شد. [ ۱] :   377  در هنگام لشکرکشی تئوس، تجااپیمو فرصت را غنیمت شمرده و از عدم محبوبیت فرعون تئوس در میان مردم، که به علت تحمیل مالیات های سنگین برای تأمین مالی لشکرکشی های خود ایجاد شده بود، استفاده کرد. او پسر خود به نام نختورهب را، که به عنوان یک فرمانده در سپاه تئوس بود، را نیز متقاعد کرد که علیه فرعون خود شورش کند. نقشه او موفقیت آمیز بود و در نتیجه آن پسرش نختورهب خود را به عنوان نکتانبو دوم فرعون مصر خواند. ارتش مصر نیز از نکاتنبو حمایت کرد و تئوس به ناچار به دربارهٔ شاهنشاه هخامنشی پناه برد. [ ۱] :   379 
در دوران نکتانبو دوم هخامنشیان، که مصر را ساتراپی خود می دانستند، بار دیگر تلاش های خود را برای فتح مصر آغاز کردند. در ده سال اول، نکتانبو از حمله مجدد ایرانیان فارغ شد، زیرا شاهنشاه هخامنشی، اردشیر سوم در پی تثبیت اقتدار خود در قلمروی هخامنشیان بود. سپس اردشیر در زمستان ۳۵۱/۳۵۰ پیش از میلاد به مصر حمله کرد اما این لشکرکشی موفقیت آمیز نبود. عواقب شکست او باعث شورش در قبرس، فنیقیه و کیلیکیه شد. [ ۱] :   379–380  با وجود حمایت نکتانبو از این شورش ها، اردشیر موفق به سرکوب این شورش ها شد و بار دیگر در سال ۳۴۳ پیش از میلاد به مصر حمله کرد. این تهاجم دوم موفقیت آمیز بود و نکتانبو مجبور شد به ممفیس عقب نشینی کند، اما در آنجا فهمید که سلطنت او از دست رفته است. پس از آن او به جنوب مصر، نوبه، گریخت. گمان می رود که نکاتنبو در دربار پادشاه ناستاسن پناه گرفته باشد. با این حال، نکاتنبو ممکن است موفق شده باشد به مدت ۲ سال دیگر حکومت مستقل خود را در جنوب مصر ادامه بدهد. براساس سندی کشف شده از ادفو که مربوط به سال هجدهم پادشاهی نکاتنبو دوم می شود. [ ۱] :   380–381