دندان های دائمی

دندان های دائمی یا دندان های ماندگار مجموعهٔ ثانویهٔ دندانی شامل ۳۲ دندان هستند که رویش آن ها از پنج تا هفت سالگی آغاز و در هفده تا بیست وسه سالگی با رویش دندان های آسیای سوم، یا دندان های عقل، کامل می شود. اولین دندان دایمی در سن ۶ سالگی می رویند. نکته بسیار مهم و کلیدی آن است که دندان های دائمی آسیاب بزرگ در فضایی رویش می کنند که قبلاً دندان شیری در آن محل وجود نداشته است این مسئله باعث می شود برخی از والدین تصور کنند که این دندان شیری است و بنابراین اهمیت کافی به آن ندهند. از طرفی با توجه به اینکه این دندان ها آخرین دندان های موجود در قوس دندانی هستند دسترسی جهت انجام اقدامات بهداشتی توسط کودک کم بوده و به سرعت می توانند خراب شوند. توصیه آن است که به دندان هایی که بعد از ۶ سالگی در جلو یا عقب دهان درمی آیند توجه ویژه نماییم و ۱ ) جهت اطمینان با دندان پزشک مشورت نماییم. ۲ ) در حفظ بهداشت دهان به کودک کمک نموده و دندان های انتهایی با نظارت والدین مسواک زده شود. ۳ ) باتوجه به وجود شیارهای عمیق جهت جلوگیری از پوسیدگی احتمالی از درمان های پیشگیری مثل فیشورسیلنت ( شیارپوش ) که مهروموم نمودن شیارها می باشد استفاده کنیم. نکته هشدار دهنده آن است که بالاترین میزان شیوع پوسیدگی در کودکان و نوجوانان مربوط به همین دندانی است که در سن ۶ سالگی درآمده است. تعداد بسیاری از بیمارانی که به طور روزانه از طرف دندان پزشکان به متخصصین ارتودنسی ارجاع می شود مشاوره در خصوص حفظ یا کشیدن این دندان ها است که در سنین پایین یعنی حدود ۸ تا ۹ سالگی خراب شده اند به این امید که با کشیدن این دندان، دندان دایمی بعدی در محل این دندان رویش پیدا کند. تصمیم گیری در این موارد وابسته به فاکتورهایی از قبیل میزان خرابی دندان، سن بیمار، وضعیت سایر دندان ها، وضعیت رشد فک ها، کوچک یا بزرگ بودن فک ها و توانایی تشخیص وجود یا عدم وجود دندان عقل می باشد.
همزمان با رویش دندان آسیاب بزرگ اول، دندان های پیشین در فک پایین نیز رویش پیدا می کنند بنابراین با توجه به این دندان می توان جستجو در خصوص رویش اولین دندان آسیاب بزرگ را جهت پیشگیری از خرابی آن آغاز نمود. سایر دندان های پیشین در فک بالا و پایین در محدوده سنی ۷تا ۸ سال رویش پیدا می کنند. بنابراین گروه اول دندان های دایمی از سن ۶ تا ۸ سال با رویش دندان آسیاب بزرگ اول و دندان های پیشین می باشد. گروه دوم دندانی شامل دندان های آسیاب کوچک اول فک پایین و بالا و دندان نیش فک پایین است که در محدوده سنی ۹ تا ۱۰ سال رویش پیدا می کنند. گروه سوم دندان های دایمی شامل دندان های آسیاب کوچک دوم در فک بالا و پایین و دندان های آسیاب بزرگ دوم در فک بالا و پایین و دندان نیش در فک بالا است که در سن ۱۱–۱۲ سالگی رویش پیدا می کنند. با توجه به اختلاف اندازهٔ که بین دندان های شیری و دایمی وجود دارد امکان استفاده از فضای یاد شده جهت درمان های ارتودنسی در این زمان وجود داشته وبا توجه به اینکه همه دندان ها در این مرحله حضور دارند امکان ایجاد رابطه صحیح و نمای زیبا با سهولت زیادتر با درمان های ارتودنسی در این دوره وجود دارد به همین دلیل به این زمان دوره طلایی درمان ارتودنسی گفته می شود. [ ۱]