به کُردی جنوبی یا پَهلَوانی ( کرمانشاهی، ایلامی، کَلّهُرّی. . . ) = فِتراخ، شون
پَسِ کاری یا چیزی ، مقابلِ پیشِ کاری یا چیزی
in pursuit of
شاید بپرسید که پسوندِ " آر" یا " آل" از کجا آمده است:
پسوندهایِ " آر " و " آل " در زبانِ پارسی با واژگانِ کهنِ ایرانی که به " رَ :ra " می انجامیدند، همبسته و مرتبط هستند. ترادیسِش پذیریِ ( =تبدیل پذیریِ ) " رَ : ra " در زبانهایِ کُهنِ ایرانی به " آر/آل" در پارسی بدین گونه بوده است:
... [مشاهده متن کامل]
1 - بررسیِ پسوندِ " آر":
در واژگانِ انجامیده به " رَ: ra "، جایگشتِ آوایی میانِ " ر " و " فتحه" رُخ داده و سپس به دیسه یِ " َ ر /آر:ar" درآمده است. برای نمونه:
واژه یِ اوستاییِ " سوپ" به چمِ " سوراخ کردن، شیار زدن" با پسوندِ " رَ "، "سوپرَ " و با جایگشتِ آوایی میانِ " ر" و "فتحه" ، به " سوپَر/سوفَر" و سپس " سوفار" درآمده است.
2 - بررسیِ پسوندِ " آل":
بنابر آنچه در " 1" آمده و با درنظر گیریِ دگرگونیِ آواییِ رواگمندِ " ر/ل" می توان دریافت که " آر/آل" بیانگرِ پسوندِ یکسانی هستند؛یعنی واژگانِ کهنِ ایرانیِ انجامیده به " رَ : ra" با جایگشتِ آوایی میانِ " ر " و " فتحه" به " َ ر/آر: ar" و با دگرگونیِ آواییِ " ر/ل" به " آل:al" دگر شده اند.
برای نمونه:
واژه یِ " چنگرَ: changra" در اوستایی با یک جایگشتِ آوایی به " چنگَر/چنگار: changar" و با دگرگونیِ آواییِ " ر/ل" به دیسه یِ "چنگال changal" در آمده است.
واژه یِ اوستاییِ " اَغرَ : agra" به چمِ " آغاز، ابتدا" با جایگشتِ آواییِ یادشده به " اَغَر/آغَر/آغار: agar" و سپس با دگرگونیِ آواییِ " ر/ل" به دیسه یِ " آغال:agal" در آمده است.
( اَغرَ =اَغ. رَ ) ، ( آغاز= آغ. آز ( بُن کنونیِ آختن ) ) ، ( آغال: آغ. آل )
به همین شیوه به طور بازگشتی ( recursive ) می توان دریافت که واژه یِ " دنبال/دمبال:dombal" که از دو تکواژِ " دمب" و " آل" می باشد، دیسه یِ نخستینَش " دمبرَ " بوده است.
همچنین است: "جنجال ( جنگال ) "، " گودال" و. . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
نکته 1:
این پیام دربردارنده یِ پسوندِ " آر" که با " بُنهایِ گذشته" همراه هستند، "نمی شود"؛ یعنی واژگانی همچون کردار، گفتار، ساختار، بستار و. . . .
نکته2: ( بسیار ارزشمند )
با چنین ترفندی می توان واژگانِ کهنِ ایرانیِ انجامیده به " رَ : ra" را با همین واژگان ولی اینبار با پسوندِ " آل/آر" در پارسیِ کُنونی همراه ساخت؛ بی آنکه دچار ناسازگاری در ساختارِ دستورزبانیِ گیرنده شویم. چنین ترفندِ ساده ای به افزایشِ شمارِ واژگان و توانگریِ زبانِ پارسی بیش از پیش یاری می رساند.
#دمب یا دم
از ریشه واژه پارسی باستان dwm ( b' ) دوم و واژه اوستایی duma دوما است.
دوما در آغار به چم. آلت تناسلی مردانه بوده است. ولی در گذر زمان دچار دگرگونی شده و به چم دم در آمده است
... [مشاهده متن کامل]
دم به پاره ای از بدن جانداران گفته میشود از پشت اویزان است.
و به دم کوچک دمک گفته میشود
دم را دمب و دمک را دمبک گفته اند
دمنبه. همان دمک یا دمبک است که به دم گوسفند گویند.
این واژه وارد زبان اروپاییان شده و در آامانی کهن به ریخت *tuppaz در امده و امروز در زبان انگلیسی به ریخت top در امده است.
@iranaryan
https://en. m. wiktionary. org/wiki/دنب#Persian
واژه دنبال
دنب ال =دم شدن
به چم دم یا دنب کسی شدن
در پارسی مادرها به فرزندان میگوید دم فلانی نیافت
همین سخن مادرانه واژه دنبال را ساخته است
پانمغولیسم آمیخته ای از دروغ و بی سوادی است.
واژه ( دنبال ) واژه پارسی و ایرانی است؛ این واژه از واژه ( دُم/دُمب ) ) برگرفته شده است که در واژگانی همچون گاودُمب، کژدم و. . . نیز بکار می رفته است.
( دُمب/پسوند نامساز ( ال ) ) در واژگانی همچون چنگال، پوشال و. . .
... [مشاهده متن کامل]
چنانکه در رویه یِ 199، 36، 28 از نبیگِ فرهنگنامه کوچکِ پهلوی نوشته یِ ( دیوید مک کنزی ) آمده است:
واژگان:
《دنبال، دم، دنب》فارسی هستند .
《دنبال》 از ریشه ی دُم به معنی پشت است.
خود واژه ی دم که ریشه است، هم بکار میرود.
این واژه بصورت دال ( پشت ) به زبان ترکی راه یافته.
و می گویند دونماک ( چرخیدن ، دور زدن ) هم ریشه اسش است😂🤦🏻♂️ولی خود 《دون》 از واژه ی ، ( دمب، دنب ) یا دُور ( دور زدن ) گرفته شده
... [مشاهده متن کامل]
دور هم ریشه ی فارسی دارد:
Turn ( دور ) - دور dor، تور tor. واژه آریایی turn در ایران ( خوانسار - گلپایگان ) به صورت توریدن ( چرخیدن ) و توراندن ( چرخاندن ) به کار میرود. واژه دور نیز در همین معنا بکارمیرود که درآلمانی به صورت drehen - dwerah و در فرهنگ زبان پهلوی به صورتهای dvār ( در - درب - دوار - گردش - چرخش - دایره ) و dvārak ( دایره ای - دواری - دوره ای ) و dorak ( دور - پیرامون - گرداگرد ) آمده است. برای همین هم اکنون در بسیاری از گویشهای ایرانی به جای بشقاب واژه دوری را به کار میبرند
همچنین=�در پارسی پهلوی ( دوره ) بصورت" دورک " بوده است. برابر کتاب فرهنگ برابرهای پارسی واژه های بیگانه از ابوالقاسم پرتو.
《افزون بران می توانیم بگوییم ( دون ) در ترکی، از دُمب یا دنب فارسی گرفته شده است》
دنب . [ دُمْب ْ ] ( اِ ) دم و دمب وذنب . ( ناظم الاطباء ) . به معنی دم است که در مقابل سرباشد و به عربی ذنب خوانند. ( برهان ) ( از لغت محلی شوشتر ) . به معنی دم بهائم است . ( از غیاث ) . دم ، اعم ازآنکه از حیوان باشد یا پرنده . دمب . ذنب عرب معرب ازاین کلمه ٔ 《فارسی》 است .
🚫ذنب در عربی و دال در ترکی هم از واژه ی فارسی ( دُم، دنب ) گرفته شده اند. 🚫
جناب ( ع ) وقتی دَم از ریشه یابی میزنی، خودتم ریشه ی ترکی اش رابگو، ولی چون نیست، یک واژه ی دیگر را که به هیچ وجه ریشه نیست بکار میبری.
سوالم را اینجور دنبال کردم که :. . . . . . . . . . . . . . .
تلو
در گویش شهرستان بهاباد:
دنبال بودن:عقب بودن.
دنبال ماندن:عقب ماندن، جا ماندن.
مثال، آغا میشه جمله دیکته را تکرار کنید من دنبال موندم.
پی کاری را گرفتن
مشاهده ادامه پیشنهادها (١٠ از ١٢)
