دم فِنِسترون ( به انگلیسی: Fenestron ) که با نام دم فن دار ( به انگلیسی: Fantail ) نیز شناخته می شود، یکی از انواع آرایش پروانهٔ دم در بالگردهاست که همانند یک فن کانال دار می باشد. [ ۱] این آرایش از دم ها برای نخستین بار توسط شرکت هوانوردی سود اختراع شد و امروزه در اختیار شرکت ایرباس است. [ ۲] دم فنسترون یک فناوری انحصاری شرکت ایرباس هلیکوپترز است و بالگردسازان دیگر برای تولید آن باید از شرکت ایرباس حق تولید آن را خریداری نمایند. [ ۳] فنسترون یک واژه از زبان اکسیتان است که از واژه لاتین «فِنِسترا» گرفته شده و به معنای «پنجره» است. [ ۳] [ ۴] [ ۵]
دم فن دار همانند دم پروانه دار وظیفهٔ ایجاد نیروی ضدگشتاور را دارد تا بدنهٔ بالگرد ثابت بماند. با این تفاوت که یک فن کانال دار برای این منظور ساخته شده است تا بازده دم افزایش یابد. درحالیکه پروانهٔ دم معمولی دارای دو یا چهار عدد تیغه است، دم فنسترون دارای ۷ تا ۱۰ تیغه است. با قراردادن فن در درون یک کانال، مزایای زیادی ایجاد شده که می توان به کاهش تاوه نوک بال، کاهش صدای پروانهٔ اصلی، افزایش بازده پروانه دم، افزایش پایداری بالگرد در هنگام هاور و جلوگیری از برخورد انسان یا اشیاء با پروانه دُم اشاره کرد. [ ۶] [ ۷] نخستین بالگرد دارای دم فنسترون، آئروسپاسیال غزال نام داشت. برخی از شرکتهای بالگردسازی دیگر نیز حق تولید این دُم را از شرکت ایرباس خریداری کرده اند. [ ۸]
دم فن دار برای نخستین بار در دهه ۱۹۴۰ میلادی توسط گروه ویر طراحی شد تا در محصولات هواگردسازی سییروا نصب شود. [ ۹] پس از ناموفق بودن شرکت ویر در توسعه ای این فناوری، شرکت دیگری به نام سود - اویاسیون در دهه ۱۹۶۰ میلادی این طرح را پیش برد و موفق شد این فناوری را عملیاتی کند. [ ۱۰] شرکت سود در سال ۱۹۷۰ در آئروسپاسیال ادغام شد و این فناوری به شرکت جدید رسید. آئروسپاسیال خود نیز در سال ۲۰۰۰ توسط گروه ایرباس خریداری شده و در این شرکت ادغام شد. از سال ۲۰۰۰ تا کنون فناوری دم فن دار در اختیار شرکت ایرباس است.
• به دلیل اینکه کانال دار است، ایمنی بیشتری برای افراد پیاده ایجاد می کند و از برخورد مردم با پروانهٔ دم بالگرد جلوگیری می نماید.
• به دلیل افزایش تیغه ها و همچنین کانال دار بودنش، صدای کمتری تولید می کند و از تلاطم هوا بین پروانه دم و پروانه اصلی جلوگیری می نماید.
• محافظت بیشتری از تیغه های دم می شود و از برخورد سنگ و اشیاء به تیغه ها جلوگیری می نماید.
• نیروی ضدگشتاور را بصورت یکنواخت فراهم می کند و کمتر تحت تأثیر تلاطم باد قرار می گیرد؛ بنابراین هاور کردن برای خلبانان ساده تر خواهد شد.
• در هنگام پرواز کروز انرژی کمتری مصرف می کند.
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفدم فن دار همانند دم پروانه دار وظیفهٔ ایجاد نیروی ضدگشتاور را دارد تا بدنهٔ بالگرد ثابت بماند. با این تفاوت که یک فن کانال دار برای این منظور ساخته شده است تا بازده دم افزایش یابد. درحالیکه پروانهٔ دم معمولی دارای دو یا چهار عدد تیغه است، دم فنسترون دارای ۷ تا ۱۰ تیغه است. با قراردادن فن در درون یک کانال، مزایای زیادی ایجاد شده که می توان به کاهش تاوه نوک بال، کاهش صدای پروانهٔ اصلی، افزایش بازده پروانه دم، افزایش پایداری بالگرد در هنگام هاور و جلوگیری از برخورد انسان یا اشیاء با پروانه دُم اشاره کرد. [ ۶] [ ۷] نخستین بالگرد دارای دم فنسترون، آئروسپاسیال غزال نام داشت. برخی از شرکتهای بالگردسازی دیگر نیز حق تولید این دُم را از شرکت ایرباس خریداری کرده اند. [ ۸]
دم فن دار برای نخستین بار در دهه ۱۹۴۰ میلادی توسط گروه ویر طراحی شد تا در محصولات هواگردسازی سییروا نصب شود. [ ۹] پس از ناموفق بودن شرکت ویر در توسعه ای این فناوری، شرکت دیگری به نام سود - اویاسیون در دهه ۱۹۶۰ میلادی این طرح را پیش برد و موفق شد این فناوری را عملیاتی کند. [ ۱۰] شرکت سود در سال ۱۹۷۰ در آئروسپاسیال ادغام شد و این فناوری به شرکت جدید رسید. آئروسپاسیال خود نیز در سال ۲۰۰۰ توسط گروه ایرباس خریداری شده و در این شرکت ادغام شد. از سال ۲۰۰۰ تا کنون فناوری دم فن دار در اختیار شرکت ایرباس است.
• به دلیل اینکه کانال دار است، ایمنی بیشتری برای افراد پیاده ایجاد می کند و از برخورد مردم با پروانهٔ دم بالگرد جلوگیری می نماید.
• به دلیل افزایش تیغه ها و همچنین کانال دار بودنش، صدای کمتری تولید می کند و از تلاطم هوا بین پروانه دم و پروانه اصلی جلوگیری می نماید.
• محافظت بیشتری از تیغه های دم می شود و از برخورد سنگ و اشیاء به تیغه ها جلوگیری می نماید.
• نیروی ضدگشتاور را بصورت یکنواخت فراهم می کند و کمتر تحت تأثیر تلاطم باد قرار می گیرد؛ بنابراین هاور کردن برای خلبانان ساده تر خواهد شد.
• در هنگام پرواز کروز انرژی کمتری مصرف می کند.
wiki: دم فنسترون