[ویکی فقه] دلیل تحریر الوسیلة فقه الربا (مازندرانی). « دلیل تحریر الوسیلة: کتاب الوقف» اثر آیة الله شیخ علی اکبر سیفی مازندرانی، پژوهشی تحلیلی استدلالی در مبنای مستندات و مدارک آرا و مسایل مطرح شده در کتاب تحریر الوسیله است و در بخش حاضر در حدود ۶۵۰ صفحه مجموعه ای وسیع از این مبانی در فروعات مربوط به وقف و شرایط و احکام وقف شناسایی و تشریح گردیده است.
هدف اصلی نویسنده شناسایی همه نظریات و مبانی و ادله هر نظریه در باره جزییات باب وقف و تبیین دلایل و زمینه های استنباط احکام و فتاوی امام خمینی و مقایسه با مستندات و ادله فقهی و آرای دیگر فقهای شیعه است.
هدف اصلی نویسنده شناسایی همه نظریات و مبانی و ادله هر نظریه در باره جزییات باب وقف و تبیین دلایل و زمینه های استنباط احکام و فتاوی امام خمینی و مقایسه با مستندات و ادله فقهی و آرای دیگر فقهای شیعه است.
[ویکی فقه] دلیل تحریر الوسیله فقه الربا (مازندرانی). « دلیل تحریر الوسیلة: کتاب الوقف» اثر آیة الله شیخ علی اکبر سیفی مازندرانی، پژوهشی تحلیلی استدلالی در مبنای مستندات و مدارک آرا و مسایل مطرح شده در کتاب تحریر الوسیله است و در بخش حاضر در حدود ۶۵۰ صفحه مجموعه ای وسیع از این مبانی در فروعات مربوط به وقف و شرایط و احکام وقف شناسایی و تشریح گردیده است.
هدف اصلی نویسنده شناسایی همه نظریات و مبانی و ادله هر نظریه در باره جزییات باب وقف و تبیین دلایل و زمینه های استنباط احکام و فتاوی امام خمینی و مقایسه با مستندات و ادله فقهی و آرای دیگر فقهای شیعه است.
ساختار
نویسنده به تفصیل، آرا و اقوال فقیهان شیعه را با آرای امام خمینی می سنجد و مبانی و مدارک هر مسئله را شناسایی می کند و با بررسی جنبه های سندی و دلالتی این مدارک و مستندات، ارزش فتاوی و نظریه ها را توضیح می دهد.در تبیین نظریه ها بیشتر به آرای فقهی حضرت آیة الله سید ابو الحسن اصفهانی که بیشترین اختلاف نظر را با صاحب تحریر الوسیله داشته، تکیه کرده است. نویسنده در زمینه ضعف سند روایات به نظریه و عمل مشهور معتقد است و از طرف دیگر ادله قرآنی و روایی و قواعد فقهی را صریح و مکفی در استنباط احکام می داند و حجیت اجماع و اجماعات ادعا شده از سوی برخی از فقها را زیر سؤال برده است. بنا بر این از نظر نویسنده با تکیه بر قواعد اصولی فقهی می توان کلیات و مسایل و احکام را استنباط کرد و با تعمق در روایات و آیات فقهی که پشتوانه فتاوی فقها می باشند به آسانی فروعات گسترده فقهی و مسایل مبتلابه را می توان استخراج و مبانی آنها را مستحکم ساخت و خارج از این مجموعه به ادله استحسانی و قیاسی و اجماعات که محصول ذهن بشری است نیازی نیست.
گزارش محتوا
در تبیین استدلالی مباحث وقف ابتدا از تعریف وقف در انظار فقها بحث کرده سپس ضمن بررسی صیغه وقف و عبارات مختلف آن از شرایط وقف، اهمیت قصد قربت، شرط قبض، مفهوم دوام و حبس سخن گفته و مستندات روایی هر کدام از این موضوعات را به همراه فروعات متعدد فقهی آن توضیح داده است، ضمن این که در طرح مدارک و ادله روایی به بررسی وثاقت راویان و نقد سندها اهمیت داده و در تحقیقی استدلالی، میان روایات از لحاظ سندی و محتوایی مقایسه و تطبیق انجام داده است.در ادامه شرایط واقف، شرایط موقوفه و شرایط موقوف علیه به تفصیل و تفکیک آمده است. این مباحث حاوی فروعات بسیاری است و در این بررسی مستندات روایی هم به تفکیک ارزیابی شده و تفاوت های این شرایط در هر سه قسمت تشریح گردیده است. تعیین مراد واقف، احکام بیع وقف و اجاره وقف از دیگر مسایل سنتی فقه وقف محسوب می شود که نویسنده سعی کرده آرا و اقوال فقهای قدیم و متأخر را با هم مقایسه و تطبیق دهد.در هر کدام از مباحث، هدف اصلی تبیین و تشریح آرا و مبانی فقهی امام خمینی در مسایل و احکام وقف بر اساس فقه استدلالی شیعه است و بر پایه این هدف اساسی از اختلاف نظرهای ایشان با دیگر فقها پیرامون ماهیت وقف و شرایط تحقق آن و نیز خصوصیات و احکام مخصوص واقف و موقوف علیهم بحث شده و نتایج و پی آمدهای این اختلاف نظرها به اختصار بیان شده است.اداره و تولیت وقف و نظارت بر موقوفات که از جنبه های مدیریتی و اقتصادی و اجتماعی وقف است، از دیگر مباحث مهم فقه وقف است که توجه فقها را به خود جلب نموده است. صاحب تحریر الوسیله نکات و جزییات مدیریت اوقاف و موقوفات را بر مبنای نظریات اصولی خویش مطرح کرده و در شرح آن ابعاد این مبانی روشن شده است.در متن و شرح آن ابعاد فقهی تولیت وقف با ابعاد اجتماعی و آثار و پی آمدهایی که در توسعه علوم و معارف الهی در جامعه اسلامی دارد بیان گردیده و بر اهمیت اداره صحیح و کاربردهای اموال و املاک موقوفه در مصارف صحیح و مورد نظر واقف تأکید شده و مشخصات و مصداق های فقهی و شرعی مصارف وقف و نحوه نظارت بر این مصارف بررسی و تحلیل گردیده است و نیز مستند شرعی و دلیل روایی فقهی هر فرع از فروعات گسترده وقف و مدیریت و تولیت و نظارت بر وقف و موقوفات طرح شده است.
هدف اصلی نویسنده شناسایی همه نظریات و مبانی و ادله هر نظریه در باره جزییات باب وقف و تبیین دلایل و زمینه های استنباط احکام و فتاوی امام خمینی و مقایسه با مستندات و ادله فقهی و آرای دیگر فقهای شیعه است.
ساختار
نویسنده به تفصیل، آرا و اقوال فقیهان شیعه را با آرای امام خمینی می سنجد و مبانی و مدارک هر مسئله را شناسایی می کند و با بررسی جنبه های سندی و دلالتی این مدارک و مستندات، ارزش فتاوی و نظریه ها را توضیح می دهد.در تبیین نظریه ها بیشتر به آرای فقهی حضرت آیة الله سید ابو الحسن اصفهانی که بیشترین اختلاف نظر را با صاحب تحریر الوسیله داشته، تکیه کرده است. نویسنده در زمینه ضعف سند روایات به نظریه و عمل مشهور معتقد است و از طرف دیگر ادله قرآنی و روایی و قواعد فقهی را صریح و مکفی در استنباط احکام می داند و حجیت اجماع و اجماعات ادعا شده از سوی برخی از فقها را زیر سؤال برده است. بنا بر این از نظر نویسنده با تکیه بر قواعد اصولی فقهی می توان کلیات و مسایل و احکام را استنباط کرد و با تعمق در روایات و آیات فقهی که پشتوانه فتاوی فقها می باشند به آسانی فروعات گسترده فقهی و مسایل مبتلابه را می توان استخراج و مبانی آنها را مستحکم ساخت و خارج از این مجموعه به ادله استحسانی و قیاسی و اجماعات که محصول ذهن بشری است نیازی نیست.
گزارش محتوا
در تبیین استدلالی مباحث وقف ابتدا از تعریف وقف در انظار فقها بحث کرده سپس ضمن بررسی صیغه وقف و عبارات مختلف آن از شرایط وقف، اهمیت قصد قربت، شرط قبض، مفهوم دوام و حبس سخن گفته و مستندات روایی هر کدام از این موضوعات را به همراه فروعات متعدد فقهی آن توضیح داده است، ضمن این که در طرح مدارک و ادله روایی به بررسی وثاقت راویان و نقد سندها اهمیت داده و در تحقیقی استدلالی، میان روایات از لحاظ سندی و محتوایی مقایسه و تطبیق انجام داده است.در ادامه شرایط واقف، شرایط موقوفه و شرایط موقوف علیه به تفصیل و تفکیک آمده است. این مباحث حاوی فروعات بسیاری است و در این بررسی مستندات روایی هم به تفکیک ارزیابی شده و تفاوت های این شرایط در هر سه قسمت تشریح گردیده است. تعیین مراد واقف، احکام بیع وقف و اجاره وقف از دیگر مسایل سنتی فقه وقف محسوب می شود که نویسنده سعی کرده آرا و اقوال فقهای قدیم و متأخر را با هم مقایسه و تطبیق دهد.در هر کدام از مباحث، هدف اصلی تبیین و تشریح آرا و مبانی فقهی امام خمینی در مسایل و احکام وقف بر اساس فقه استدلالی شیعه است و بر پایه این هدف اساسی از اختلاف نظرهای ایشان با دیگر فقها پیرامون ماهیت وقف و شرایط تحقق آن و نیز خصوصیات و احکام مخصوص واقف و موقوف علیهم بحث شده و نتایج و پی آمدهای این اختلاف نظرها به اختصار بیان شده است.اداره و تولیت وقف و نظارت بر موقوفات که از جنبه های مدیریتی و اقتصادی و اجتماعی وقف است، از دیگر مباحث مهم فقه وقف است که توجه فقها را به خود جلب نموده است. صاحب تحریر الوسیله نکات و جزییات مدیریت اوقاف و موقوفات را بر مبنای نظریات اصولی خویش مطرح کرده و در شرح آن ابعاد این مبانی روشن شده است.در متن و شرح آن ابعاد فقهی تولیت وقف با ابعاد اجتماعی و آثار و پی آمدهایی که در توسعه علوم و معارف الهی در جامعه اسلامی دارد بیان گردیده و بر اهمیت اداره صحیح و کاربردهای اموال و املاک موقوفه در مصارف صحیح و مورد نظر واقف تأکید شده و مشخصات و مصداق های فقهی و شرعی مصارف وقف و نحوه نظارت بر این مصارف بررسی و تحلیل گردیده است و نیز مستند شرعی و دلیل روایی فقهی هر فرع از فروعات گسترده وقف و مدیریت و تولیت و نظارت بر وقف و موقوفات طرح شده است.