دل بستن به خدا

[ویکی فقه] دل بستن به خداوند و دل بریدن از غیر او یکی از زینت های انسان است که خداوند در قرآن کریم به آن توصیه نموده است."و اذکر اسم ربّک و تبتّل الیه تبتیلاً" نام پروردگارت را یاد کن و تنها به او دل ببند.
بعد از دستور قیام عبادت شبانه و اشاره اجمالی به آثار عمیق آن به ذکر پنج دستور که مکمل آن است پرداخته می فرماید: (نام پروردگارت را یاد کن) (و اذکر اسم ربک) مسلم است منظور تنها ذکر نام نیست، بلکه توجه به معنی است چرا که یاد لفظی مقدمه یاد قلبی است و ذکر قلبی روح و جان را صفا می بخشد و نهال معرفت و تقوا را در دل آبیاری می کند. تعبیر به (رب) اشاره به این است که هر گاه نام مقدس او را می بری توجه به نعمت های بی پایان و تربیت مستمر او نسبت به خویش داشته باش.
مراحل ذکر
یکی از مفسران برای ذکر پروردگار مراحلی بیان کرده:مرحله اول ذکر نام او است که در آیه مورد بحث به آن اشاره شده.در مرحله بعد نوبت به یاد آوری ذات پاک او در قلب می رسد که در آیه (۲۰۵) سوره اعراف ذکر شده است. "و اذکر ربک فی نفسک تضرعاً و خیفة" پروردگارت را در دل خود از روی تضرع و خوف یاد کن. سرانجام مرحله سوم فرا می رسد در این مرحله از مقام ربوبیت خداوند فرا تر می رود و به مقام مجموعه صفات جمال و جلال خدا که در (الله) جمع است می رسد. چنانکه در آیه ۴۱ سوره احزاب می فرماید: "یا ایها الذین آمنوا اذکروا الله ذکراً کثیراً" ای کسانی که ایمان آورده اید خدا را بسیار یاد کنید. و به این ترتیب این ذکر همچنان ادامه می یابد و مرحله به مرحله تکامل پیدا می کند و صاحب آن را با خود به اوج کمال می رساند.
معنی تبتل
در دستور دوم می فرماید: (دل به خدا ببند و از غیر او قطع امید کن و خالصانه به عبادتش برخیز) (و تبتل الیه تبتیلا). تبتل از ماده بتل (بر وزن حتم) در اصل به معنی انقطاع است به هر حال (تبتل) آن است که انسان با تمام قلبش متوجه به خدا گردد و از ما سوی الله منقطع شود، و اعمالش را فقط به خاطر او بجا آورد و غرق در اخلاص گردد.در بعضی از روایات از ائمه معصومین نقل شده که تبتل به معنی بلند کردن دست در نماز است ولی روشن است که این در حقیقت بیان یکی از مظاهر اخلاص و انقطاع الی الله می باشد. به هر حال آن یاد پروردگار و این اخلاص سرمایه عظیم مردان خدا در برنامه سنگین هدایت خلق است.
کیفیت ذکر
...