دفن امام حسین و شهدا

[ویکی فقه] عمر بن سعد ملعون، پس از شهادت امام حسین (علیه السّلام) و یاران بزرگوارش دستور داد جسدهای پلید لشکریانش را دفن کنند؛ اما پیکرهای پاک، مطهر، بی سر، برهنه و چاک چاک امام (علیه السّلام) و یاران باوفایش بر زمین بماند. اما مدتی نگذشت که اجساد بی سر و مطهر شهدا با حضور امام سجاد (علیه السّلام) و با کمک مردم بنی اسد شناسایی و به خاک سپرده شدند. متاسفانه در منابع کهن اسلامی، در روز و چگونگی دفن آن حضرت (علیه السّلام) و دیگر شهدای کربلا، میان مورخان اختلافاتی وجود دارد؛ در این مقاله سعی شده قولی که از نظر تاریخی و کلامی با انگاره هایی شیعی سازگارتر است انتخاب، و بدان پرداخته شود.
مورخان در مورد روزی که اجساد مطهر شهدا دفن شده اند اختلاف نظر دارند عده ای روز یازدهم و برخی دیگر هم روز سیزدهم محرم را زمان دفن شهدای کربلا بیان کرده اند. علما و مورخان اهل سنت، بالاتفاق بر این باورند که مراسم تدفین امام حسین (علیه السّلام) و یارانش در روز یازدهم محرم سال شصت و یک هجری صورت گرفته است. سرشناس ترین مورخان شیعه نیز با اهل سنت، در این که روز یازدهم محرم زمان دفن شهدای کربلا توسط طایفه بنی اسد است، موافقند. شیخ مفید در ارشاد و سید بن طاوس در لهوف و ابن شهر آشوب در المناقب از جمله بزرگانی هستند که این نظر را تایید کرده اند. از جمع روایات نقل شده در این کتب، چنین برمی آید که دفن شهدا در همان روزی انجام گرفته که عمر بن سعد از کربلا خارج شد؛ یعنی روز یازدهم. در این صورت دفن شهدا در عصر آن روز صورت پذیرفته است؛ چرا که بنابر نقل تاریخ عمر بن سعد بعد از ظهر روز یازدهم راهی کوفه شده بود.
دفن امام حسین و حضرت عباس
بنا بر برخی اقوال، پس از رفتن ابن سعد و یارانش، جماعتی از بنی اسد که در نزدیکی کربلا منزل داشتند به صحنه کربلا وارد شدند و چون آن بدنهای پاک و مقدس را به آن وضع دیدند دانستند که این بدنها، اجساد مطهر حسین (علیه السّلام) و یاران اوست، پس صدا به شیون و زاری بلند کردند و در شب موقعی که ایمن از دشمن بودند بر امام حسین (علیه السّلام) و یارانش نماز گذاردند و آنها را دفن نمودند. امام (علیه السّلام) را در موضع فعلی آن و علی اصغر را پایین پای آن حضرت (علیه السّلام) دفن کردند، قبری هم برای اهل بیت امام (علیه السّلام) حفر نمودند و قبری نیز برای یاران امام (علیه السّلام) در پایین پای حضرت (علیه السّلام) در نظر گرفتند و آنان را در آنجا به خاک سپردند. بدن مبارک عباس (علیه السّلام) را نیز در همان قبری که فعلاً قبر او شناخته می شود و در همان جایی که به شهادت رسیده بود دفن نمودند.
نقش بنی اسد
اما بر پایه نقلی دیگر، «دفن شهدا برای بنی اسد امکان پذیر نبود، زیرا آنان اهل روستاهایی بودند که در میدان نبرد شرکت نداشتند و بدون راهنمایی کسی که از همه آن شهیدان شناخت کامل داشته باشد قادر به شناسایی و دفن آنان نبودند به ویژه آن که سرهای شهدا را بریده بودند از این رو دفن دقیق و همراه با شناخت شهدا بدون وجود راهنمایی آگاه، امکان پذیر نبود و از سوی دیگر با توجه به این باور که کار دفن امام(علیه السّلام) را کسی جز امام (علیه السّلام) نمی تواند بر عهده بگیرد ناگزیر ما را به این مطلب می رساند که این راهنما باید امام سجاد (علیه السّلام) بوده باشد. اما این حضور باید به صورت خارق العاده بوده باشد، چرا که ایشان در آن زمان در بند اسارت دشمنان به سر می برد.
نقش امام سجاد
...