دشه

دشه روستایی است در شمال غربی استان کرمانشاه ایران.
روستای دشه در شهرستان پاوه قرار دارد و با شهر پاوه ده کیلومتر فاصله دارد. به زبان «گورانی» تکلم می کنند. دشه در دامان کوه بَرُوژ واقع شده است تَپه دول پوشیده از درخت در مقابل آن قرار گرفته.
آب آشامیدنی آن از چشمهٔ سَرتاویران تأمین می گردد. تعدادی از اهالی دامدار وعده ای باغدار می باشندو گروهی نیز در شغل های دولتی شاغل وبقیه کارهای مناسب با فصل و زمان خاص را انجام می دهند مانند سقزچینی گردو شکنی توت فروشی پرورش مقطعی دام ( چوب داری ) جمعیت آن بالغ بر۱۸۰۰ نفر در تابستان ۱۳۸۶ برآورد شده است. روستای دشه تقریباً در شمال غربی شهرستان پاوه قرار گرفته است. این روستا از نظرآب وهواهمانند شهرستان های اطراف، معتدل کوهستانی است و به همین دلیل دارای چشمه های خدادادی متعددی است. اماعلت نام گذاری روستا را می توان برگرفته از کلمهٔ دژ به معنی قلعه دانست، چرا که در قسمت شرقی روستا قلعه ای به اسم قلعهٔ پاسکَه ( همان پاسگاه ) وجود دارد که به مرور کلمهٔ دژ به دشه تبدیل شده است. لازم است ذکر شود که از این قلعهٔ باستانی حال چیزی جز گودالی حوض مانند در میان تخته سنگی واقع در محدودهٔ قلعه باقی نمانده است. کوه بَرُوژ = به روژ قله ای است مشرف بر روستا و از مرتفع ترین نقاط آن می باشد. کوپایهٔ آن به سه قسمت تقسیم می شود: که در قسمت شمالی آن روستا و در قسمت جنوبی آن ییلاق کْرِنْ و در قسمت غربی آن نیز مرتع زیبای دَرَتفی قرار دارند؛ و از دیدنی های روستا می توان به منطقهٔ ییلاقی هیلاوو اشاره کرد که جدیداً به دلیل احداث جاده دسترسی به آن آسان تر شده است، قبلاً به دلیل وجود چشمهٔ جوشان و هوای مطبوع ییلاقی مناسب برای دامداران روستا بود که در اواخر فصل بهار و فصل تابستان به آنجا کوچ می کردند و از مراتع و چراگاه های مناسب آنجا برای چرای دامهایشان بهره می جستند. از جاهای زیبای روستا می توان به تَپه دول اشاره کرد که جنگلی انبوه و زیبا آن را پوشانیده است؛ و اما از مکان های دیدنی ممتاز روستا می توان به چشمهٔ خروشان هانه کوان و قهوه خانهٔ سنتی آن اشاره کرد. این چشمه در پایین دست روستا قرار دارد و نیز از بزرگ ترین چشمه های منطقهٔ اورامان می باشد، این مکان هر ساله شاهد گردشگران زیادی از سراسر ایران و حتی خارج از کشور است. در حال حاضر نیز پروژه انتقال آب این چشمه برای تأمین آب شرب ساکنین شهر پاوه در حال اجرا است. از نظر آموزشی در این روستا یک دبستان و یک مدرسه راهنمایی وجود دارد که در حدود ۶ تا ۷ سال است که مکان آن به جای جدید انتقال یافته است، همچنین با پیگیری های کارکنان مدرسه راهنمایی توانسته اند که سال اول دبیرستان را نیز در این مدرسه تحت پوشش خود قرار دهند. تا حدود ۱۰ سال پیش اکثر مردم روستا دامدار بوده اند ولی هم اکنون افراد معدودی در روستا مشغول به این کار هستند، درآمد مردم روستا بیشتر مربوط به شغل های آزاد و شغل های فصلی مانند خرید و فروش خشکباری همچون گرد و توت و …، سقزچینی و … مشغول هستند، برخی از اهالی زنبوردار و برخی دیگر نیز باغدارند و تعدادی از اهالی هم به شغل های دولتی مشغول اند. همان طور که گفته شد آب شرب مردم روستا از آب چشمهٔ سَرتاویران تهیه می شود که در مرکز روستا واقع شده است. از چشمه های دیگر روستا می توان به چشمه های هانه کوان، سْیاسه ر، هه والیس، دَرَتْفی، هیلاوو، هانه گل و …" اشاره کرد. از محصولات روستا می توان به گردو، توت، و انار اشاره کرد. [ نیازمند منبع]