دروازه قران

[ویکی اهل البیت] دروازه قرآن. دروازه قرآن یکی از نمادهای، تأثیر قرآن بر زندگی مردم ایران و از بناهای ارزشمند اسلامی در کشور ما به شمار می آید.دروازه قرآن، بنایی است اسلامی ایرانی که با معماری خاص خود در ورودی تعدادی از شهرهای ایران خودنمایی می کرده و می کند.از اینکه در طول تاریخ چه تعداد دروازه قرآن و در چه شهرهایی بنا شده است، اطلاع دقیقی در دسترس نیست؛امّا گزارش های تاریخی و نیز بناهای باقی مانده، حکایت از اهمیت این گونه بناها در فرهنگ دینی مردم ایران دارد.
در میان دروازه قرآن هایی که در ایران وجود داشته و دارد، دروازه قرآن شیراز،هم از نظر قدمت و هم از دیدگاه شهرت عمومی از اهمیت ویژه ای برخوردار است،از این رو به بررسی بنای این دروازه و دوره های تاریخی گذشته بر آن و نیز بررسی اعتقاد مردم به آن و گویه های عامیانه درباره آن می پردازیم.
مرحوم شهری درباره دروازه های شهر تهران می گوید:«در هر طرف از جهات چهار گانه شهر، سه دروازه وجود داشت».
هر یک از این دروازه ها به نامی شهرت داشت.پاره ای از این دروازه ها بر اساس راه اصلی شهر مقصد،نامگذاری می شد. مثلاً: دروازه ای که سر راه قزوین بود به دروازه قزوین نام می گرفت و برخی دروازه ها به نام همان محل نام گذاری می شد. مانند: دروازه ری و تعداد دیگری از دروازه ها به دلیل خصوصیت ویژه آن نامگذاری می شد. مانند: دروازه قرآن.
امّا دروازه قرآن ،معمولاً به شکل بناهایی طاقی شکل هستند که جایگاه ویژه ای در بالای این طاق ها برای قرار دادن یک یا چند جلد قرآن کریم در نظر گرفته می شود و هدف از بنای این گونه ساختمان ها، عمل به آموزه هایی است که سفارش به پناه جویی از قرآن کریم کرده و مردم را به امنیت یابی از طریق قرآن تشویق و ترغیب نموده است.
در شمال شهر شیراز در مسیر اصفهان به شیراز در میانه کوه های بابا کوهی و چهل مقام، تنگ راهی وجود دارد که آن را تنگه الله اکبر می خواندند.در کناره راه اصلی،بنای تاریخی به چشم می خورد که مشهور به دروازه قرآن است.وجه تسمیه این بنا ـ دروازه قرآن ـ به خاطر قرآنی است که در درون اتاقکی بر بالای این بنا جای داده شده است.
درباره بنای اصلی دروازه قرآن شیراز گفته اند:در زمان حکومت شیعی آل بویه، هنگامی که عضدالدّوله دیلمی در فارس حکومت می کرد.در حدود سال 328 (هـ.ق) به دستور او بنای دروازه شیراز نهاده شد تا قرآنی را بر بالای دروازه گذاشته تا مردم، هنگام ورود و خروج از زیر قرآن رد شوند و مسافران به برکت عبور از زیر آن به سلامت،مسافرت خود را به پایان برند.این دروازه، شامل یک طاق مرتفع از نوع طاق کجاوه ای در وسط طاق با ارتفاع کم در طرفین بوده است.

دروازه قرآن.
دروازۀ قرآن
(نام قدیمی: طاق قرآن) دروازه ای در مدخل شهر شیراز بر سر راه اصفهان. از بناهای عضدالدوله دیلمی، حاکم فارس، است که به مرور ایام، رو به فرسایش و ویرانی نهاده بود تا آن که کریم خان زند به بازسازی آن پرداخت؛ برفراز این دروازه، اتاق کوچکی ساخت و در آن قرآن خطی ارزشمندی به خط سلطان ابراهیم بن شاهرخ (برادر بایسنقر میرزا) به شیوه ثلث (و در واقع به قلم محقّق) قرار داد تا مسافران به برکت و حرمت عبور از زیر قرآن، از بلایا و خطرات احتمالی سفر در امان باشند. در شیراز به این قرآن، که پس از فرسودگی دروازه قرآن به موزۀ پارس منتقل شد، «قرآن هفده من» می گویند. دروازۀ کنونی در ۱۳۲۷ به همت مرحوم حسین ایگار (اعتماد التجّار) بر شالودۀ دروازه قدیمی و تقریباً به همان سبک ساخته شده است، و قرآن دیگری در آن نگهداری می شود.