دَده قورْقود
(یا: آتاقورقود) داستان سرای افسانه ای ترک. دربارۀ وی اطلاعات اندکی موجود است. به روایتی در زمان پیامبر اسلام (ص) می زیسته است. امّا جمعی از مؤلفان ترک او را شخصیتی واقعی از قبیلۀ ترکان غُز می دانند که بین قرون ۵ـ۶ق/۱۱ـ۱۲م در ترکستان، نزدیک سیردریا (رود سیحون)، زاده شده و مشاور حاکمان آن قرون بوده است. داستان های وی، که سینه به سینه بین مردم نقل شده، در قرن ۹ق/ ۱۵م همزمان با هجوم و سکونت ترکان غز در ایران و آناطولی جمع آوری شده و با نام مجموعۀ داستان های دده قورقود به صورت کتاب درآمده است و از برجسته ترین نمونه های زبان ترکی شمرده می شود. دده قورقود در دوازده داستان به شکل مردی کهنسال و ریش سپید و حکیم تصویر می شود و طرز زندگی، سنن و خصلت های ترک های غُز را با زبانی زیبا، ساده و شیوا منعکس می کند. قهرمانان داستان های او جوانمردانی به دور از مکر و حیله اند که پیوسته از ضعفا حمایت می کنند. دو نسخۀ خطی از این اثر، که داستان ملی اقوام ترک محسوب می شود، در کتابخانه های دِرسِدن و واتیکان موجود است. داستان های دده قورقود به زبان فارسی نیز ترجمه شده است.
(یا: آتاقورقود) داستان سرای افسانه ای ترک. دربارۀ وی اطلاعات اندکی موجود است. به روایتی در زمان پیامبر اسلام (ص) می زیسته است. امّا جمعی از مؤلفان ترک او را شخصیتی واقعی از قبیلۀ ترکان غُز می دانند که بین قرون ۵ـ۶ق/۱۱ـ۱۲م در ترکستان، نزدیک سیردریا (رود سیحون)، زاده شده و مشاور حاکمان آن قرون بوده است. داستان های وی، که سینه به سینه بین مردم نقل شده، در قرن ۹ق/ ۱۵م همزمان با هجوم و سکونت ترکان غز در ایران و آناطولی جمع آوری شده و با نام مجموعۀ داستان های دده قورقود به صورت کتاب درآمده است و از برجسته ترین نمونه های زبان ترکی شمرده می شود. دده قورقود در دوازده داستان به شکل مردی کهنسال و ریش سپید و حکیم تصویر می شود و طرز زندگی، سنن و خصلت های ترک های غُز را با زبانی زیبا، ساده و شیوا منعکس می کند. قهرمانان داستان های او جوانمردانی به دور از مکر و حیله اند که پیوسته از ضعفا حمایت می کنند. دو نسخۀ خطی از این اثر، که داستان ملی اقوام ترک محسوب می شود، در کتابخانه های دِرسِدن و واتیکان موجود است. داستان های دده قورقود به زبان فارسی نیز ترجمه شده است.
wikijoo: دده_قورقود