دبلیوال ۰۱۳۷ ال اس

دبلیوال ۰۱۳۷ - ال اس که با نام ایرندل نیز شناخته می شود، ستاره ای در صورت فلکی نهنگ است. این ستاره که در سال ۲۰۲۲ کشف شد، دورترین ستارهٔ شناخته شده با فاصلهٔ ۲۸ میلیارد سال نوری است. نور کشف شده از ایرندل ۹۰۰ میلیون سال پس از مه بانگ ( انفجار بزرگ ) منتشر شد. مشخص شده است که این ستاره دارای یک انتقال قرمز ۶٫۲±۰٫۱ است، به این معنی که نور ایرندل ۱۲٫۹ میلیارد سال بعد به زمین رسیده است.
کشف ایرندل توسط تلسکوپ فضایی هابل در ۳۰ مارس ۲۰۲۲ گزارش شد. این ستاره به دلیل همگرایی گرانشی ناشی از حضور خوشه کهکشانی WHL0137 - 08 بین آن و زمین قابل تشخیص بود و نور ستاره را تقویت می کرد. شبیه سازی های کامپیوتری اثر لنز نشان می دهد که روشنایی ایرندل بین هزار تا چهل هزار برابر بزرگ نمایی شده است. تاریخ های قرار گرفتن در معرض هابل در ۷ ژوئن ۲۰۱۶، ۱۷ ژوئیهٔ ۲۰۱۶، ۴ نوامبر ۲۰۱۹ و ۲۷ نوامبر ۲۰۱۹ بوده است.
این ستاره توسط کاشفان ایرندل نامگذاری شد، که از نام انگلیسی قدیمی برای «ستاره صبح» یا «نور در حال طلوع» گرفته شده است. ایرندل همچنین نام یک شخصیت نیمه الف در مجموعه داستان اسطوره ای J. R. R. Tolkien The Silmarillion است که با گوهری درخشان در آسمان سفر کرد که مانند یک ستارهٔ درخشان ظاهر می شد. میشل تالر، ستاره شناس ناسا تأیید کرد که اشاره به تالکین عمدی بوده است. کهکشان میزبان ستاره، WHL0137 - zD1، با نام مستعار «طلوع خورشید» شناخته شد، زیرا عدسی گرانشی نور آن را به یک هلال دراز منحرف کرد.
مشاهدات بیشتری توسط هابل و تلسکوپ فضایی جیمز وب برای تعریف بهتر ویژگی های این ستاره پیشنهاد شده است. انتظار می رود حساسیت بالاتر جیمز وب امکان تجزیه و تحلیل طیف های ستارهٔ ایرندل را فراهم کند و تعیین کند که آیا واقعاً یک ستاره است یا خیر. تجزیه و تحلیل طیفی وجود عناصر سنگین تر از هیدروژن و هلیوم را در صورت وجود نشان می دهد.
نور کشف شده از ایرندل ۹۰۰ میلیون سال پس از مه بانگ ( انفجار بزرگ ) منتشر شد. مشخص شده است که این ستاره دارای یک انتقال قرمز ۶٫۲±۰٫۱ است، به این معنی که نور ارندل ۱۲٫۹ میلیارد سال بعد به زمین رسیده است. با این حال، به دلیل انبساط جهان، موقعیت مشاهده شده ستاره اکنون ۲۸ میلیارد سال نوری از ما فاصله دارد. دورترین ستاره قبلی، MACS J1149 Lensed Star 1، دارای انتقال به قرمز ۱٫۴۹ است. [ ۲] [ ۳]