داپسون

داپسون ( به انگلیسی: Dapsone ) در رده درمانی پادزیست قرار دارد و به دو شکل دارویی قرص و ژل موجود است.
داپسون اولین بار در سال ۱۹۳۷ به عنوان یک آنتی بیوتیک مورد مطالعه قرار گرفت. [ ۱] استفاده از آن برای جذام در سال ۱۹۴۵ آغاز شد. [ ۱] این دارو در لیست داروهای ضروری سازمان بهداشت جهانی، مهم ترین داروهای مورد نیاز در نظام بهداشتی اولیه قرار دارد. [ ۲] شکل خوراکی آن به عنوان داروی ژنریک موجود می باشد و قیمت آن خیلی زیاد نیست[ ۳] [ ۴]
این دارو در درمان جذام، مالاریا و درماتیت تبخالی شکل ( Dermatitis herpetiformis ) مصرف می شود. داپسون, که به نام دی آمینودی فنیل سولفون ( diaminodiphenyl sulfone ) ( DDS ) نیز شناخته می شود، [ ۵] نوعی آنتی بیوتیک است که معمولاً به همراه ریفامپین و کلوفازیمین برای درمان جذام استفاده می شود. [ ۳] این دارو به نوعی یک داروی خط - دوم برای پیشگیری و درمان سینه پهلوی پنوموسیستیس و پیشگیری از توکسوپلاسموز در افرادی که به عملکرد ضعیف سیستم ایمنی بدن دچار هستند، می باشد. [ ۳] علاوه براین از این دارو برای درمان آکنه و همچنین سایر بیماری های پوستی استفاده شده است. [ ۱] داپسون به صورت موضعی و خوراکی در دسترس است. [ ۶] ژل ۷٫۵٪ ان در سال ۲۰۱۶ توسط FDA برای درمان آکنه تأیید شد. [ ۷] این ژل را می توان در افراد دچار فاویسم و کمبود G6PD هم مصرف نمود. [ ۸]
داپسون یک داروی باکتریواستاتیک است و احتمالاً در ساخت اسید فولیک تداخل می کند.
فارماکوکینتیک: جذب این دارو از راه خوراکی آهسته است و به محیط اسیدی نیاز دارد. پس از جذب در تمام بافتها و به ویژه کبد، عضلات، کلیه ها و پوست یافت می شود. غلظت سرمی دارو ۶–۲ ساعت بعد از مصرف به اوج خود می رسد. متابولیسم دارو کبدی است. نیمه عمر داپسون ۵۰–۱۰ ساعت می باشد. دفع این دارو کلیوی است. بخشی از طریق صفرا دفع و وارد چرخه روده ای ـ کبدی می شود.
عوارض جانبی این دارو وابسته به مقدار مصرف می باشند و با مقادیری که برای درمان جذام مصرف می شود، به ندرت بروز می نمایند. این عوارض عبارتند از همولیز، متهموگلوبینمی، نوروپاتی، درماتیت آلرژیک، بی اشتهایی، تهوع، استفراغ، سردرد، بیخوابی، کم خونی، هپاتیت، آگرانولوسیتوز، سندرم داپسون ( بثورات جلدی همراه با تب و ائوزینوفیلی ) که در صورت بروز آن باید بلافاصله مصرف دارو را قطع کرد. عوارض جانبی شدید عبارتند از: a کاهش سلول های خونی، تجزیه سلول های قرمز خون بخصوص در افراد مبتلا به کمبود گلوکز - ۶ - فسفات دهیدروژناز ( G - 6 - PD ) , یا حساسیت شدید. [ ۳] از عوارض جانبی شایع این دارو می توان به تهوع و کاهش اشتها اشاره کرد. [ ۶] سایر عوارض جانبی عبارتند از: التهاب کبد و انواع بثورات پوستی. [ ۳] با اینکه بی خطر بودن مصرف این دارو در دوران بارداری کاملاً مشخص نیست برخی از پزشکان توصیه می کنند که افراد مبتلا به جذام به استفاده از این دارو ادامه دهند[ ۳] این دارو در رده سولفون قرار دارد. [ ۳]