داود

[ویکی الکتاب] تکرار در قرآن: ۱۶(بار)
علیه السلام از انبیاء بنی اسرائیل، پدر سلیمان، نام مبارکش شانزده بار در کلام اللّه مجید ذکر شده است. و کتابی داشته به نام زبور ، با ملاحظه این دو آیه می‏دانیم که زبور کتاب بوده است. احوال او در قرآن مجید به شرح زیر است. 1- او در جوانی از لشگریان طظالوت بود و در میان جنگ فرمانده دشمن را که جالوت نام داشت بکشت. خدا به او پادشاهی و حکمت داد و از آنچه می‏خواست به وی تعلیم کرد . 2- به هنگام ذکر خدا کوهها و پرندگان با او هم آواز می‏شدند که در «اوب» گذشت و خدا آهن را بر او نرم کرد و دستور داد که از آهن زره‏های وسیع بسازد و حلقه‏زره را با اندازه و یک شکل گرداند و عمل صالح بکند که خدا به عمل مردم آگاه است. 3( خدا او را در حکومت و قضاوت در زمین خلیفه و جانشین خویش کرد که در «خلف» گذشت و دستور داد که در میان مردم به حق قضاوت کند و تابع هوای نفس نشود. . 4- او بنده خدا و علم و جنگ نیرومند بود و به خدا بیشتر متوجّه می‏شد و به درگاهش می‏نالید، خدا کوهها و پرندگان را مسخّر کرد که در تسبیح با او هم آواز شوند و پادشاهی او را محکم گردانید و به او حکمت و فصل خطاب عطا نمود. 5- خداوند کتابی به نام زبور به او داده بود که در ابتدا نقل کردیم . 6- کفّار بنی اسرائیل به زبان او و عیسی بن مریم لعنت شدند که نا فرمانی کرده و طغیان می‏ورزیدند . 7- او از افضل انبیاء بود و صاحب کتاب بود . 8- دو واقعه در قرآن مجید یکی درباره او و سلیمان، دیگری درباره خود او آمده که ذیلا بررسی می‏کنیم. 1- . نفش به قول طبرسی آن است که گوسفند و شتر در شب وارد زرعی شوند و در آن بدون چوپان بچرند، که گوسفندان گروهی شب هنگام در زرع دیگران چریدند. از آیه شریفه بدست می‏آید که این واقعیّت در یک واقعه بوده و المیزان احتمال داده که سلیمان به جکم مشاور داود وارد قضاوت می‏شده و گرنه حکم از آن داوود بود و شاید مشاوره از آن جهت بود که زمینه خلاففت و جانشینی سلیمان فراهم گردد و از فقیه از جمیل بن درّاج از زراره از حضرت باقر علیه السلام نقل کرده که فرموده... : هر دو حکم نکردند بلکه مناظره و بتادل نظر می‏کردند که سلیمان آن را فهمید. در روایات شیعه و اهل سنت آمده که داود حکم کرد گوسفندان از آن صاحب زرع باشد ولی سلیمان حکم کرد که خسارت در آن سال از شیر و پشم و نتایج گوسفندان پرداخت گردد. نگارنده فکر می‏کنم که هر دو درباره حکم مشاوره می‏کرده و داود رأی داده که گوسفندان یا بعضی از آنها در عوض خسارت داده شوند ولی سلیمان رأی داده که از منافع آنها مستهلک گردد و داود نیز ر؟ی او را پسندیده و حکم کرده است. و صلاح در این بوده که حکم مطابق رأی سلیمان باشد زیرا در آن صورت زرع خسارت خویش را می‏گرفت و هم گوسفندان در دست صاحبان خود می‏ماندند. در تفسیر صافی و المیزان از تفسیر قمی از امام صادق علیه السلام نقل شده که خلاصه آن چنین است حکم داود نیز مثل سلیمان بود و فقط خواست به بنی اسرائیل بفهماند که سلیمان وصّی و جانشین اوست و در حکم اختلاف نکردند و اگر اختلاف می‏کردند می‏فرمودند: «وَ کُنّا لِحُکْمِها شاهِدینَ». از روایت بدست می‏آید که معنی آیه آن است: داود و سلیمان درباره حرث حکم می‏کردند و داود حکم را میدانست. خداوند آن را به سلیمان نیز فهماند تا بنی اسرائیل بدانند که او وصیّ داود است. واقعه دوّم . یعنی: آیا خبر و داستان خصومت که اهل دعوی بر غرفه داود بالا رفتند به تو رفتند به تو رسیده است؟ چون بر داود وارد شدند از ایشان بترسید، گفتند: مترس دو صاحب دعواست که بعضی از ما بر بعضی تجاوز کرده میان ما حکم کن و جور مکن و ما را به راه راست رهبری کن. این برادر من است نود و نه میش دارد، من فقط یک میش دارم می‏گوید، آن را به من ده و کفیلم گردان و در گفتار بر من غلبه کرده. داود گفت: حقّا که در خواستن میش تو که بر میشهای خود ضمیمه کند با تو ستم کرده است و بسیاری از شریکان به همدیگر ستم می‏کنند مگر آنانکه ایمان آورده و اعمال صالحه انجام داده‏اند و آنها کم اند، داود بدانست که امتحانش کرده‏ایم، از پروردگار خویش آمرزش خواست. و به رکوع افتاد و برگشت . این حادثه را بر او بخشیدیم و برای او نزد ما تقرّب و بازگشت خوبی هست. ای داود ما تو را در زمین جانشین کردیم میان مردم به حقّ داوری کن. از این آیات چند مطلب بدست می‏آید. 1- اهل مخامصه دو نفر بوده‏اند ولی چند نیز با آنها آمده‏اند زیرا «تَسَوَّ روا» و «دَخَلُوا» جمع اند و هیچ مانعی ندارد که آنها چند نفر را همراه آورده باشند. 2- اهل دعوی بر غرفه دارد بالا رفته و از محل معمولی وارد نشده‏اند و داود از آن وضع به هراس افتاده است. می‏شود گفت که در بانان اجازه ورود نداه‏اند و یا موقع ورود دیگران به محضر او نبوده و در بسته بود و اهل دعوی چاره‏ای نداشته‏اند جز آن که از دیوار بالا بروند و اگر محراب به معنی معبد باشد، این احتمال قوی می‏شود که وقت عبادت و مناجات داود بوده نه وقت پذیرائی. در قصص قرآن نوشته محمد احمد جادالمولی ترجمه آقای سید محمد باقر موسوی در جمله «تَسَوَّرُوا الْمِحرابَ» دو احتمال داده یکی آن که از دیوار بالا رفتند و دیگری آن که در اطراف داود چوی دیوار حلقه زدند یعنی حلقه زدند گوئی در اطراف داود در محراب دیواری تشکیل داده‏اند. در این صورت ترس داود ظاهراً از بی موقع وارد شدن آنهاست. 3- ظاهر آن است که اهل دعوی مردم عادی بوده‏اند نه ملک یکی از بزرگان فرماید: اکثر مفسّران به پیروی از روایات گفته‏اند اهل دعوی که بر داود وارد شدند چند نفر ملک بوده‏اند خدا آنها را فرستاد و خواست داود را امتحان کند... بعد فرمود: خصوصیات قصّه مثل بالا رفتن بر دیوار و ورود غیر عادی که او را ترساندند، و کذا توجّه داود که این امتحان خدائی است نه قضیه عادی و سپس فرمود: میان مردم به حق داوری کن و پیرو هوای نفس مباش و ظهورش در آن است که خدا امتحانش کرده تا او را در خلافت و قضاوت محکم و متوجّه کند. همه اینها مؤیّداند که وارد شدگان ملک بوده و به صورت بشر در آمده‏اند، علی هذا قصّه تمثّل است که چند نفر ملک در صورت اهل دعوی ممثّل شده و قضاوت خواسته‏اند و حکم داود که گفت: «لَقَدْ ظَلَمَکَ...» اگر حکم منجّز باشد حکمی است در ظرف تمثّل مثل آن که آنها را در خواب دیده و آن حکم را کرده است و معلوم است که در ظرف تمثّل تکلیف نیست مانند عالم رؤیا، تکلیف فقط در عالم شهود و مادّه است و در عالم شهود واقعه‏ای اتفاق نیافتاده و نه در آن اهل خصومت و میش و میش‏ها بوده است. آنگاه خطای داود را مثل خطای آدم در تکلیف دانسته است. ناگفته نماند در جواب این مطلب می‏شود گفت: چرا ملک‏ها آن طور وارد شده و پیامبر خدا را ترسانده‏اند؟! و چرا قضیّه میش و میش‏ها را جعل کرده‏اند در حالی که واقعیّت نداشته آیا آن یک دروغ حسابی نبود؟!! آیا خدا نمی‏توانست آن حضرت را با وضع دیگری که در نظر شنونده طبیعی باشد امتحان کند؟. اگر روایات متواتر و قطعی داشته باشیم که اهل دعوی ملک بوده‏اند ناچار قبول می‏کنیم و گرنه حمل بر معنای عادی از هر چیز بهتر است و روایات متواتر از کجا می‏توان یافت در تفسیر برهان فقط دو روایت در این باره آمده است آن هم لازم است در اسنادش دقّت و تحقیق شود. وانگهی مطلب را مثل قضیّه آدم دانستن و به خواب تشبیه کردن و نظیر قضاوت در خواب دانستن و... به نظر نگارنده بسیار ضعیف است و قضیّه را از مسیر اصلی منحرف می‏کند. و ظاهر آیات با آن سازگار نیست و همان نیکوست که آیات را در ظهور اوّلی بگذاریم که قبلاً گفته شد. 4- اشکال مسئله در آن است که حضرت داود بی آنکه به سخن مدّعی علیه گوش بدهد و از او توضیح بخواهد و یا از مدّعی شاهد بطلبد فوری قضاوت کرده و گفته «لَقَدْ ظَلَمَکَ بِسُؤْالِ نَعْجَتِکَ اَلی نَعْجَتِکَ اِلی نِعاجِهِ» و چون پیامبران معصوم‏اند چنین کاری از داود سر نمی‏زد پس آنها ملک بوده و قضاوت امتحانی و در عالم تمثّل ملک بوده است. ولی اینکه حضرت داود در سخن گفتن بدون تحقیق از مدّعی، عجله کرد حتمی است و بدنبال آن استغفار کرد و رکوع نمود و به خدا برگشت و دانست که این واقعه و سخن گفتن به صورت امتحان در آمد در اینها نیز نباید تردید کرد. امّا آیات نمی‏گوید که او قضاوت ناحق کرد و اهل دعوی پس از قضاوت او براه خود رفتند بلکه فقط گفت: برادرت با تو ستم کرده است و شاید بعد از گفتن این سخن که در حال تأثر گفته فوراً متوجّه شده و استغفاره کرده و آن وقت شروع به نحقیق نموده و قضاوت به حق کرده است. و دانسته که آن عجله یک امتحانی بود که پیش آمد و فوراً آنرا با استغفار جبران نموده است این عجله در سخن گفتن چندان مهم نیست مخصوصاً آنگاه که امتحان خدائی در بین بوده باشد نظیر این کار را در حالات حضرت موسی «علیه السلام» در قرآن کریم می‏خوانیم: آیه صریح است در اینکه موسی از موی سر برادرش گرفت و او را به سوی خود می‏کشید به گمان این که در کار خویش کوتاهی کرده تا جریان گوساله پیش آمده است چنان که در سوره طه آمده که هارون گفت: «چه چیز تو را مانع شد آنگاه که دیدی گمراه شدند از من پیروی کنی آیا مخافت فرمان من کردی؟ هارون گفت... ترسیدم که بگوئی میان بنی اسرائیل اختلاف افکندی و قول مرا رعایت ننمودی» در آیه فوق نیز گفت: پسر مادرم قوم مرا ضعیف کردند و نزدیک بود بکشندم مرا در ردیف ستمگران قرار مده. موسی پس از شنیدن عذر هارون گفت: پروردگارا مرا و برادرم را ببخش و برحمت خویش داخل کن. تو ارحم الراحمینی. موضوع استغفار نشان می‏دهد که عجله‏ای در کار بوده و موسی متوجّه شده که نمی‏بایست عجله نماید لذا آن را جبران کرده است در المیزان ذیل این آیه فرموده: ظاهر سیاق آیه و آن چه در سوره طه است نشان می‏دهد که موسی بر هارون نیز خشم گرفته به گمان آن که در جریان گوساله و منع بنی اسرائیل و در این فکر که مقتومت صلاح نیست کوتاهی کرده است. این مقدار اختلاف سلیقه و کار میان دو پیغمبر معصوم دلیلی بر منع آن نیست عصمت فقط در احکام خدائی است نه در سلیقه‏ها و راه‏ها زندگی. هکذا گرفتن موسی موی سر هارون را... تأذیب در امر ارشادی است نه عقوبت در امر مواوی هر چند حق با هارون بود و لذا چون هارون مطلب را گفت موسی او را معذور داشت و گفت «رَبِّ اغْفِرْلی و لِاَخی الخ». نگارنده گوید: چه مانعی دارد جریان داود را نیز مانند جریان موسی بدانیم که عجله در سخن گفتن ارد بعد استغفار نمودو بعید نیست که گفته شود عجله داود در اثر فزعی بود که از ورود خصم پیش آمده و گرنه عجله نمی‏کرد و شاید در نقل «فَفَزِعَ مِنْهُمْ قالوا لا تَخَفْ» خدا خواسته است علّت عجله داود را روشن فرماید و اینگونه استغفارها در کلمات انبیاء عظام یافت می‏شود در حالات حضرت ابراهیم علیه السلام آمده . توجّه طبرسی در مجمع می‏گوید: گفته‏اند داود بسیار نماز می‏خواند گفت: خدایا ابراهیم را بر من فضیلت داده و او را خلیل خویش گرفته‏ای هکذا م.سی را که با او سخن گفته‏ای، ندا آمد ما آنها را امتحان کرده‏ایم به چیزیکه تو را امتحان کرده‏ایم‏ به چیزیکه تو را امتحان ننمودیم اگر بخواهی امتحانت کنم گفت امتحانم فرما. داود روزی در محراب خود بود که کبوتری در آن افتاد، داود خواست آن را بگیرد، پرید بر وزنه محراب، داود در دنبال آن بر وزنه رفت، از آنجا نگاه کرد دید زن اوریا پسر حیّان غسل می‏کند به او عشق ورزید خواست تزویجش کند، اوریا را به دنبال بعضی از لشگریان فرستاد و گفت که در پیش تابوت سکینه باشد. اوریا کشته شد و چون عدّه وفات منقضی گردید داود زن او را گرفت و با او هم بستر شد و از او سلیمان به دنیا آمد. داود روزی در محراب مشغ.ل خواندن ذکر بو دید دو نفر وارد شدند و طرح دعوای میش و میشها را کردند داود گفت: او با تو ستم کرده است... یکی از آن دو به دیگری نگاه کرد و خندید داود بدانست که آن دو ملک اند و خدا به شکل دو خصم فرستاده تا درباره گناهش مغلوبش کنند داود توبه کرد و آنقدر گریست که از اشک چشمش علف روئید. نگارنده گوید: به نظر می‏آید منظور از این جریان آن بود که: داود تو با اینهمه زنها که داری چرا زن اوریا را هم گرفتی و او را بکشتن دادی؟ میشها به جای زنان داود و میش به جای زن اوریاست. طبرسی پس از نقل این قضیّه فرموده: این سخن بی شکّ فاسد و ناصحیح است این عمل بر خلاف عدالت است چطور رواست پیامبران خدا که امناء وحی و سفراء خدا بین خلق و خدایند در صفت کسی باشند که، شهادتش مورد قبول نیست و در وصفی باشند که شنیدنش تنفّر آور است انبیاء اللّه از آن پاک اند از امیر المؤمنین علیه السلام روایت شده که فرمود: اگر مردی پیش من آید و بگوید: داود زن اوریا را بزنی گرفت. او را دو حدّ خواهم زد یکی حدّ برای نبوّت که به پیامبر خدا چنین نسبت داده و دیگری حدّ برای اسلام. نا گفته نماند اصل افسانه در تورات است و در کتاب دوّم سموئیل باب یازدهم و دوازدهم این افسانه به قدری شرم آور نقل شده که سبب حیرت هر بیننده است یا للعجب نویسنده تورات به پیامبران خدا با چه نظری می‏نگریسته است. آنچه در تورات آمده کار یمنفر ستمگر عیّاش است. نه کار یک پیغمبر، در بند 4و5 باب یازدهم آن کتاب می‏گوید: داود به محض دیدن زن اوریا کسانی فرستاد او را گرفته و آوردند، داود بلا فاصله با او همبستر شد و زن حامله گردیدو حمل خود را با اطلاع داود رسانید (العیاذباللّه). هاکس آمریکائی در قاموس خود ذیل کلمه داود می‏گوید: به گناهان قبیح افتاد مثل دیگران در آن زمان زنان متعدّد می‏داشت... گناهان او در ماجرای اوریا و بت شبع بسیار قوی بود. رجوع شود به کلمه «تورات» در این کتاب. راستی اگر قرآن مجید نبود قدس و پاکی پیامبران را از کجا بدست می‏آوردیم. قرآن حامی پیامبران خدا و حافظ نام پاک آنهاست اوّل این فصل را مطالعه کنید آنگاه فرق قرآن و تورات را به نظر آورید گر چه این مقایسه از ساحت قرآن به دور است ببین تفاوت ره... در صافی بعد از نقل حدیث علی علیه السلام درباره دو حدّ زدن می گوید:روایت شده که آنحضرت فرمود: هر که حدیث شده که آنحضرت فرمود: هر که حدیث داود را آنطور که داستانسرایان می‏گویند، بگوید صدو شصت تازیانه به او خواهم زد. مجلسی رحمة اللّه در بحار ج 14 ص 29 طبع جدید از رید شحّام از امام صادق علیه السلام نقل می‏کند که فرمود: اگر کسی را بگیرم که می‏گوید داود دست خود را بر آن زن نهاد، او را دو حدّ می‏زنم یکی برای تهمت به پیامبران خدا و دیگری برای نسبتیکه به او داده. سپس فرموده اهل سنت نظیر این سخن را از امیر المؤمنین علیه السلام نقل کرده‏اند .

[ویکی فقه] داود (ابهام زدایی). داود ممکن است اسم برای اشخاص و شخصیت های ذیل باشد: • حضرت داوود، یکی از انبیاء بزرگ و پدر حضرت سلیمان (علیه السلام) • داود بن سلیمان بغدادی نقشبندی، ادیب ، دانشمند و متصوّف قرن سیزدهم• داود بن طرماح، بنابر نظر برخی از شهدای کربلا• داود بن محمد بناکتی، بَناکِتی، فخرالدین ابوسلیمان داودبن ابی الفضل محمّد، شاعر و مورخ ایرانی• داود بن محمود قیصری، شرف الدین داود بن محمود معروف به قیصری، از دانشمندان عرفان نظری و از شارحان فصوص الحکم• داوود بن عمر انطاکی، اَنْطاکی ، داوود بن عمر، پزشک نامدار، ادیب ، فیلسوف و متکلم نابینای انطاکی ، مشهور به ضریر و بصیر• داوود بن کثیر رقی، از راویان کثیرالحدیث امامیه قرن دوم قمری و از یاران امام صادق، امام کاظم و امام رضا (علیهم السلام)• داوود پیرنیا، حقوق دان، موسیقی شناس و سیاست پیشۀ عصر پهلوی• داوود حسینی، معروف به وزیر وظایف آستان قدس رضوی، از نوادگان میرزا محمدمهدی شهید، یکی از علمای اصفهانی ساکن خراسان
...

در قرآن، از پیامبران الهی، پدر حضرت سلیمان. یهودیان او را پیامبر و صاحب کتاب نمی دانند، بلکه به عقیدۀ آنان او دومین پادشاه بزرگ بنی اسرائیل است. در قرآن به نام او شانزده بار اشاره شده است، ازجمله (بقره: ۲۵۱؛ نساء: ۶۳؛ و در سورۀ ص: ۱۷ـ۳۰ که از همه مفصل تر است) به روایت اناجیل، عیسی از ذریۀ داود بوده است، هرچند نه از سوی مادرش، بلکه از طرف شوهر مادرش، یوسف نجار (متیّ، ا). بنابه گفتۀ قرآن او جالوت را در جنگ کشته است (بقره: ۲۵۱). خداوند به او مُلک و حکمت عطا فرمود (ص: ۲۰)، خلیفۀ خداوند در زمین بود (ص: ۲۶)؛ خداوند به او کتاب آسمانی زبور (مزامیر) را داد. (نساء: ۱۶۳؛ اسراء: ۵۵). قرآن او را جنگاوری دلیر، که درشت اندام هم نبود، و امانت دار و درستکار و دادگر و هوشمند توصیف می کند. یکی از موضوع های پرآوازۀ زندگی داود داوری های اوست که در قرآن (انبیاء: ۷۸) به آن اشاره شده است و دیگر صنعت داود که خداوند آهن را به فرمان او درآورد و آهن برای او نرم شد (سبأ: ۱۰) تا با آن هرچه می خواهد و مخصوصاً زره درست کند. گویند داود (ع) در سرزمین فلسطین درگذشت و در شهر الیود بالای کوه حیوان به خاک سپرده شد.

داود (مجسمه سازی). داود
پیکرۀ مرمرین اثر میکلانژ (۱۵۰۱ـ۱۵۰۴؛ موزۀ آکادمی فلورانس). به روایت انجیل، داود قهرمان جوانی است که غول مخوفی به نام جالوت را کُشت. داود نماد ملّی جمهوری کوچک فلورانس بود؛ غول عظیم الجثه ای که میکلانژ از آن جوان پهلوان ساخت، نماد شکوهمندی است از سرافرازی مدنی. ابعاد مجسمه (با ارتفاع ح۵.۵ متر) و اجرای استادانه اش، آن را نمادی از رنسانس ساخته است.