خوش نویسی ژاپنی

خوشنویسی ژاپنی یا شودو ( به ژاپنی: 書道 ) هنر خوشنویسی زبان ژاپنی است. برای مدت زمان طولانی، وانگ ژی چی، هنرمند خوشنویس چینی قرن چهارم میلادی الگوی خوشنویسان در ژاپن بود اما پس از پدید آمدن حرف های ژاپنی هیراگانا و کاتاکانا، سامانه نگارش زبان ژاپنی گسترش یافت و خوشنویسان ژاپنی سبک هایی ویژه ژاپن پدیدآوردند.
خوشنویسی ژاپنی از خوشنویسی چینی گرفته شده و به همین دلیل اصول اولیه و تکنیک های آن ها بسیار به هم شبیه است. غالباً آن را با جوهر ( به ژاپنی: 墨 ) ( SUMI ) و روی کاغذ واشی ( به ژاپنی: 和紙 ) می نویسند و دارای سبک های زیر است:
• تنشو ( به ژاپنی: 篆書 ) ( به چینی: zhuànshū )
• ریشو ( به ژاپنی: 隸書 ) ( به چینی: lìshū )
• کایشو ( به ژاپنی: 楷書 ) ( به چینی: kǎishū )
• جیوشو ( به ژاپنی: 行書 ) ( به چینی: xíngshū )
• سوشو ( به ژاپنی: 草書 ) ( به چینی: cǎoshū )
در خوشنویسی جدید ژاپنی مجموعه ای از ابزارها را بکار می برند. از ابزارهای سنتی آن می توان این موارد را نام برد:
• جوهر جامد ( به ژاپنی: 墨، sumi )
• واشی ( به ژاپنی: 和紙 ) ( کاغذ سنتی ژاپنی )
• سنگ جوهر ( به ژاپنی: 硯، suzuri ) - که آن را ساییده و با آب مخلوط می کنند.
• وزنه کاغذ ( به ژاپنی: 文鎮، bunchin ) - برای نگه داشتن کاغذ.
• پارچه ( به ژاپنی: 下敷き، shitajiki ) - برای گذاشتن زیر کاغذ تا جوهر از پشت کاغذ بیرون نزند.
• قلم مو ( به ژاپنی: 筆، fudé )
در هنگام آماده کردن، آب را بر سنگ جوهر می ریزند و با جوهر جامد می سایند تا جوهر مایع پدید آید. از آنجاییکه این کار زمان بر است امروزه تازه کاران، جوهرهای آماده مایع را بکار می برند. هنرآموزان پیشرفته تر به ساییدن جوهر خود علاقه دارند.
قلم موها در اشکال و اندازه های گوناگون و بیشتر از موی زبر حیوانات ساخته می شوند. ( بیشتر از مو و پشم بز و گوسفند و نیز یال اسب استفاده می شود ) دسته قلم موها را از چوب، بامبو، پلاستیک و مواد دیگر می سازند. [ ۱]
ریشه خوشنویسی در چین به قرن ۲۲ پیش از میلاد می رسد زمانی که که تصویرنگاشت ها را برای امور مذهبی روی استخوان می نوشتند. لی سی، نخست وزیر دربار پادشاهی کین، در قرن سوم پیش از میلاد نوشتار استانداردی ارائه کرد. او شکلی از تصویرنگاشت را تصویب کرد که باید در اندازه های مربع های یکنواخت و تنها با هشت ضربه قلم نوشته شوند. او همچنین مشخص کرد که نوشته ها از بالا به پایین و از راست به چپ نوشته شوند. خوشنویسی کایشو سنتی چینی در حدود ۶۰۰ پس از میلاد به ژاپن راه یافت و تا امروزه تمرین و تغییر شکل آن ادامه یافته است. [ ۲] قدیمی ترین متن خوشنویسی شده ژاپنی در هاله نور مجسمه یاکوشی نیورای در معبد هوریو - جی قرار دارد. این خوشنویسی ژاپنی در سبک شاکیتای ( 写経体 ) نوشته شده است که در دوران شش دودمان سبکی شناخته شده بوده است.