خورشیدگرفتگی

خورشیدگرفتگی یا کسوف ( به پهلوی، مهرتَمیک ) زمانی اتفاق می افتد که بخشی از زمین در سایه ای که ماه به طور کامل یا جزئی جلوی نور خورشید را می گیرد، فرومی رود. این زمانی اتفاق می افتد که خورشید، ماه و زمین در یک راستا قرار گیرند. چنین هم ترازی هم زمان با ماه جدید ( سیزیژی ) است که نشان می دهد ماه نزدیک ترین به دایرةالبروج است. [ ۲] در یک کسوف کامل، قرص خورشید به طور کامل توسط ماه پوشیده می شود. در کسوف های جزئی و حلقوی، تنها بخشی از خورشید پوشیده می شود.
اگر ماه در مداری کاملاً دایره ای، کمی نزدیک تر به زمین، و در همان صفحه مداری قرار می گرفت، هر ماه جدید خورشیدگرفتگی کاملی داشت. با این حال، از آنجایی که مدار ماه بیش از ۵ درجه نسبت به مدار زمین به دور خورشید کج است، سایه آن معمولاً زمین را از دست می دهد. خورشیدگرفتگی تنها زمانی رخ می دهد که ماه در طول ماه جدید به اندازه کافی به صفحه دایرةالبروج نزدیک شود. برای همزمانی این دو رویداد باید شرایط خاصی رخ دهد زیرا مدار ماه در گره های مداری خود دو بار در هر ماه دراکونی ( ۲۷٫۲۱۲۲۲۰ روز ) از دایرةالبروج عبور می کند در حالی که یک ماه جدید در هر ماه سینودی ( ۲۹٫۵۳۰۵۹ روز ) یک بار رخ می دهد؛ بنابراین، خورشیدگرفتگی ( و ماه گرفتگی ) تنها در طول فصول خسوف رخ می دهد که منجر به حداقل دو، و تا پنج، خورشیدگرفتگی در هر سال می شود. بیش از دو مورد از آنها می تواند خسوف کامل باشد. [ ۳] [ ۴]
کسوف کامل نادر است زیرا زمان ماه جدید در فصل خسوف باید دقیق تر باشد تا بین ناظر ( روی زمین ) و مراکز خورشید و ماه هماهنگ شود. علاوه بر این، مدار بیضی شکل ماه اغلب آن را به اندازه کافی از زمین دور می کند که اندازه ظاهری آن به اندازه ای بزرگ نیست که بتواند خورشید را به طور کامل مسدود کند. خورشیدگرفتگی کامل در هر مکان خاص نادر است زیرا کلیت فقط در امتداد یک مسیر باریک در سطح زمین وجود دارد که توسط سایهٔ کامل یا سایهٔ ماه ردیابی می شود.
کسوف یک پدیدهٔ طبیعی است. با این حال، در برخی از فرهنگ های باستانی و مدرن، خورشیدگرفتگی به دلایل ماوراءطبیعی نسبت داده می شد یا به عنوان نشانه های بد تلقی می شد. خورشید گرفتگی کامل می تواند برای افرادی که از توضیح نجومی آن بی خبرند ترسناک باشد، زیرا به نظر می رسد خورشید در طول روز ناپدید می شود و آسمان در عرض چند دقیقه تاریک می شود.

رجوع شود به:گرفت