خورشیدبانو ناتوان

خورشیدبانو ناتوان ( ۶ اوت ۱۸۳۲ شوشی – ۲ اکتبر ۱۸۹۷ شوشی ) یکی از غزل سرایان ترک است که بیشتر شعرهایش را به زبان های ترکی آذربایجانی و فارسی سروده است. او دختر مهدیقلی خان جوانشیر، آخرین حاکم خانات قره باغ ( ۱۷۴۸–۱۸۲۲ ) بود.
خورشیدبانو بیشتر به خاطر غزل سرایی اش مشهور است و او را ادامه دهنده راه محمد فضولی می دانند. او در نقاشی نیز متبحر بود و در کنار اشعارش، تصاویری را در ارتباط با شعر می کشید. الکساندر دوما در سفرنامه خود به ملاقات خود با خورشیدبانو در باکو اشاره کرده است. وی در اشعارش «ناتوان» تخلص می نمود.
خورشید بانو تقریباً بیست سال رهبری انجمن ادبی «مجلس انس» را به عهده داشت و اکثر شعرهایش بلافاصله بعد از سروده شدن از طرف ده ها شاعر بزرگ و سرشناس مورد استقبال قرار گرفته و انواع و اقسام نظیره ها و تضمین ها بر شعرهایش سروده می شد.
آغابیگم جوانشیر از همسران فتحعلی شاه قاجار، عمه خورشیدبانو ناتوان بود. آغابیگم آغا نیز به فارسی و ترکی شعر می سرود. [ ۱]