خواجه ایلی[ ۱] ( به ازبکی: Xoʻjayli ) که در زبان قره قالپاقی خواجه لی ( Xoʻjeli ) نامیده می شود، شهری در قره قالپاقستان کشور ازبکستان است که در سرشماری سال ۲۰۱۰ میلادی، ۱۰۵٬۴۶۶ نفر جمعیت داشته است. [ ۲] خواجه ایلی در پایین دست آمودریا در سمت چپ و در ۲۴ کیلومتری نوکوس قرار دارد. دارای ایستگاه راه آهن، اسکله رودخانه. کانال تاشلی آب از مرکز شهر می گذرد.
خواجه ایلی در این منطقه جایگزین شهر ایرانی قدیم مِزدَهقان[ ۳] ( مَزداکان ) است. آن شهر باستانی زرتشتیان خوارزمی ایرانی تبار اکنون کاوشگاه بزرگی است که در حدود ۴ کیلومتری غرب خواجه ایلی در جاده اصلی به پاسگاه مرزی ترکمنستان و کهنه گرگانج واقع شده است. [ ۴] [ ۵]
استفاده اصطلاح خواجه به معنی «استاد» در نام این شهر تازه تر از اواخر قرن ۱۷ و اوایل قرن ۱۸ سرچشمه گرفت. بنابر تحقیق محقق روسی الکون، در سال ۱۸۷۴، این شهر به عنوان قلعه ای توسط «ایشان الامین خواجه» که از ترکستان کوچ کرده بود ساخته شد. ( ایشان لقبی برای احترام در آسیای میانه است ) افسانه های محلی نیز وجود دارد مبنی بر اینکه این شهر توسط خواجه گان صوفی فرقه یَسَوی تأسیس شده است. در مورد تاریخ خواجه ایلی مطالبی در کتاب فردوس الاقبال در باب تاریخ خوارزم آمده است.
کاوش های باستان شناسی نشان می دهد که در این محل جمعیتی در قرن چهارم تا سوم زندگی می کرده اند. ویرانه های شهر خوارزمی مِزدهقان در نزدیکی خواجه ایلی گواه این امر است. واسیلی بارتلد در مورد طبیعت، بازارها، مدارس، کانال های آبیاری و جمعیت خواجه ایلی مطالبی نگاشته است.
ایستگاه راه آهن جدید خواجه لی در سال ۵۳–۱۹۵۲ در ارتباط با احداث راه آهن ساخته شد.
خواجه ایلی دارای پنبه پاک کن، آجرسازی، کره گیری، کارخانه های لبنی، یک کارخانه خیاطی، یک نانوایی، یک کارخانه بسته بندی گوشت، یک ایستگاه کمپرسور گاز، ۴ کارخانه ماشین سازی، یک پرورشگاه، حدود ۲۰ مدرسه متوسطه، دانشکده های حرفه ای، ۲ مدرسه موسیقی، کودکان وجود دارد. و مدارس ورزش جوانان، یک سالن تئاتر، ۴ خانه فرهنگ، ۱۴ کتابخانه، پارک فرهنگ و تفریح و کوچه خاطره است. بیمارستان مرکزی و شعب آن، یک پلی کلینیک، ۲ داروخانه پزشکی و یک بخش اورژانس از تأسیسات درمانی آن هستند.
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفخواجه ایلی در این منطقه جایگزین شهر ایرانی قدیم مِزدَهقان[ ۳] ( مَزداکان ) است. آن شهر باستانی زرتشتیان خوارزمی ایرانی تبار اکنون کاوشگاه بزرگی است که در حدود ۴ کیلومتری غرب خواجه ایلی در جاده اصلی به پاسگاه مرزی ترکمنستان و کهنه گرگانج واقع شده است. [ ۴] [ ۵]
استفاده اصطلاح خواجه به معنی «استاد» در نام این شهر تازه تر از اواخر قرن ۱۷ و اوایل قرن ۱۸ سرچشمه گرفت. بنابر تحقیق محقق روسی الکون، در سال ۱۸۷۴، این شهر به عنوان قلعه ای توسط «ایشان الامین خواجه» که از ترکستان کوچ کرده بود ساخته شد. ( ایشان لقبی برای احترام در آسیای میانه است ) افسانه های محلی نیز وجود دارد مبنی بر اینکه این شهر توسط خواجه گان صوفی فرقه یَسَوی تأسیس شده است. در مورد تاریخ خواجه ایلی مطالبی در کتاب فردوس الاقبال در باب تاریخ خوارزم آمده است.
کاوش های باستان شناسی نشان می دهد که در این محل جمعیتی در قرن چهارم تا سوم زندگی می کرده اند. ویرانه های شهر خوارزمی مِزدهقان در نزدیکی خواجه ایلی گواه این امر است. واسیلی بارتلد در مورد طبیعت، بازارها، مدارس، کانال های آبیاری و جمعیت خواجه ایلی مطالبی نگاشته است.
ایستگاه راه آهن جدید خواجه لی در سال ۵۳–۱۹۵۲ در ارتباط با احداث راه آهن ساخته شد.
خواجه ایلی دارای پنبه پاک کن، آجرسازی، کره گیری، کارخانه های لبنی، یک کارخانه خیاطی، یک نانوایی، یک کارخانه بسته بندی گوشت، یک ایستگاه کمپرسور گاز، ۴ کارخانه ماشین سازی، یک پرورشگاه، حدود ۲۰ مدرسه متوسطه، دانشکده های حرفه ای، ۲ مدرسه موسیقی، کودکان وجود دارد. و مدارس ورزش جوانان، یک سالن تئاتر، ۴ خانه فرهنگ، ۱۴ کتابخانه، پارک فرهنگ و تفریح و کوچه خاطره است. بیمارستان مرکزی و شعب آن، یک پلی کلینیک، ۲ داروخانه پزشکی و یک بخش اورژانس از تأسیسات درمانی آن هستند.
wiki: خواجه ایلی