خواجه اسحاق ختلانی

[ویکی فقه] خُتَّلانی، خواجه اسحاق، صوفی جنجال برانگیز طریقت کبرویه در قرن هشتم و نهم بود.
درباره احوال وی اطلاعات چندانی در دست نیست.ظاهرآ وی در ختّلان به دنیا آمده بود و مدتی در اسپیجاب، نزدیک تاشکند، سکونت داشت.پدرش، اسماعیل آتا، از خلفا و مریدان سیدآتا (خلیفه دوم زنگی آتا از مشایخ نقش بندیه ) بود. ابن کربلائی نام پدر خواجه اسحاق را امیر اَرآمشاه ذکر کرده است.بنابراین، احتمال دارد اسماعیل آتا لقب طریقتیِ وی بوده باشد.امیر ارآمشاه از مخالفان سلطنت امیرتیمور گورکان (متوفی ۸۰۷) بود.جد خواجه اسحاق، امیرعلیشاه، نیز مردی سرشناس بود و گویا خاندان علیشاهی از امیران ناحیه ختّلان بودند.شاید به همین سبب، میرسید علی همدانی (متوفی ۷۸۶) از آن ها به بزرگی یاد کرده است.
استاد
خواجه اسحاق مرید و داماد میرسیدعلی همدانی بود.او پس از تحمل ریاضت های بسیار چنان در نظر میرسیدعلی ارج و قرب یافت که سید وی را پهلوان نامید و پس از این که به اتفاق از سفر حج بازگشتند، او را شیخ ختّلان و خراسان و ماوراءالنهر و بسیاری از بلاد دیگر کرد. میرسیدعلی تمایلات شیعی داشت و تأثیر آن در تربیت و ارشاد عرفانی مریدانش، خصوصآ خواجه اسحاق، مشهود بود.
شاگردان
خواجه اسحاق ختّلانی بیش از پنجاه سال در مقام ارشاد بود و شاگردان زیادی تربیت کرد، از جمله زین الدین ابراهیم مبارک ، خواجه خورد ، میردرویش بدخشانی ، حاجی حسین ختلانی ، حاجی محمد (فرزند خواجه اسحاق)، سیدمحمد نوربخش و سیدعبداللّه برزش آبادی .
سرپرستی طریقت کبرویه
...