خمسه

نماد خمسه جزو نمادهای کهن است که سابقهٔ آن به قرن ها پیش از اسلام بازمی گردد و در بخش هایی از عرفان یهودی نیز، به عنوان یک طلسم در برابر چشم زخم مورد استفاده قرار می گیرد، اما رواج این نماد به نام دست یا پنجه فاطمه دختر پیامبر و ابوالفضل عباس موجب شده که گاهی از نمادهای شیعه پنداشته شود. اما این علامت در مسیحیت به عنوان دست مریم و در یهود به عنوان دست موسی شناخته می شود این نماد نزد مردم شیعه نیز کاربردهای گوناگونی از جمله در مراسم عزاداری ماه محرم دارد و نیز در باورهای خرافی عوام از جایگاه مهمی برخوردار است.
کهن ترین نماد خمسه در بخش های تمدن بین النهرین در عراق کنونی پیدا شده است.
عدد پنج در اسلام نماد و نشانی از دست گشاده و بخشش، ستاره پنج پر، حواس پنج گانه، پنج ستون دین اسلام، پنج تن ( که منظور محمد، علی، فاطمه، حسن، حسین می باشند ) و نیز به پنج مرتبه نمازهای روزانه و دست فاطمه تعبیر می شود.
تانیت ایزدبانوی فنیقی و کارتاژی باروری، رشد و تولد می باشد. نماد اصلی تانیت در واقع طرح ساده شدهٔ یک زن است که دست های خود را به آسمان بلند کرده است. معمولاً بالای این نماد یک ماه نیز ترسیم می کنند. دست به شکل خمسه یکی از نمادهای ایزدبانو تانیت می باشد که نمادپردازی ای از دست های رو به آسمان تانیت می باشد. این نماد را در فرهنگ های گوناگون مشاهده می کنیم که هر کدام معنی خاصی دارند. دست تانیت به عنوان طلسمی وارد فرهنگ یهودی شد و پس از آن به اسلام نیز وارد شد. بیشتر مردم جهان، این دست را نمادی زنانه می دانند؛ فاطمیون ( جدا از شیعیان ) آن را نماد دست دخت پیامبر اسلام دانسته و آن را «دست فاطمه»، خمسه ( پنجه ) یا کف می نامند؛ ترسایان ( مسیحیان ) آن را دست «مریم باکره» و یهودیان دستِ «میریام» ( خواهر موسی ) می دانند؛ که همگی تحت تأثیر زنانگی تانیت بوده است.