خزرها

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] خزرها، قبایلی نیمه کوچ نشین با منشأ احتمالا ترکی و پیرو آیین یهود، ساکن مناطق میان دربند تا ساحل ولگا.
آنان از ۳۰ تا ۳۵۴ حکومت قدرتمندی «خاقانات» تشکیل دادند که بر مناطقی وسیع از جنوب روسیه، کریمه، مشرق اوکراین، بخش اعظمی از قفقاز و سواحل غربی و شمال غربی دریای خزر حکومت می کرد. آنها را به ترکی سَبِیر، به فارسی خزران و به عربی الخزر می نامیدند. خزرها در منابع چینی دوران باستان دولگاس «ترک نژاد» خوانده شده اند
مفهوم واژه خزر
درباره مفهوم واژه خزر نظر واحدی وجود ندارد. برخی آن را به معنای صحراگرد یا کوچ نشین و برگرفته از ریشه ترکی گَز «گردیدن، گردش کردن» دانسته اند و برخی دیگر واژه مجاری هوسار و روسی قزاق، به معنای سواره نظام، را مشتق از کلمه خزر ذکر کرده اند. خزرها را همچون دیگر ترکان از نسل یافث بن نوح دانسته اند، اما شباهتی به ترکان ندارند. گروهی از ایشان با موهایی سیاه قراخزر نام گرفته اند و دسته دیگر، پوستی روشن و سفید دارند.
پیشینه خزرها
زمان دقیق مهاجرت خزران به شمال قفقاز روشن نیست. موسی خورنی از حضور خزرها در سده دوم میلادی یاد کرده، اما دانلپ این نظر را به سبب نداشتن سند تاریخی رد کرده است. کستلر به نقل از پریسکوس، مورخ روم شرقی سده پنجم میلادی، خزرها را از جمله اقوام تابع هونها و متحد آن ها در برابر روم شرقی دانسته است. او همچنین با استناد به مطالب زکریا رهتور، تاریخ نگار سریانی سده ششم میلادی، از حضور خزرها در این زمان یاد کرده است.
حکومت ترکان غربی
...

دانشنامه عمومی

خزرها مردمانی ترک و نیمه کوچ نشین بودند که در اواخر قرن ششم پس از میلاد یک امپراتوری با پشتوانه تجارتی بزرگ را تشکیل دادند که بخش جنوب شرقی اروپای مدرن، روسیه، جنوب اوکراین، کریمه و قزاقستان را پوشش می داد. [ ۷] [ ۸] خزرها مردمانی جدا شده از خاقانات غربی ترک بودند که از سدهٔ ششم تا دهم میلادی در سرزمین هایی از پایین دست رود ولگا، تا کرانهٔ شرقی دریای سیاه و شمال قفقاز حکمرانی می کردند. [ ۹]
خزرستان با پا نهادن بر شریان اصلی بازرگانی بین اروپای شرقی و آسیای جنوب غربی، به یکی از برجسته ترین امپراتوری های بازرگانی جهان در اوایل قرون وسطی تبدیل شد که نظارت بر کاروان های غربی جاده ابریشم را بر عهده داشت و نقش بازرگانی مهمی را به عنوان چهارراه بین چین و خاورمیانه و روسیه کیف ایفا کرد.
واردات و صادرات و درآمدهای حاصل از اخذ مالیات از بازرگانی کالاها ، از ویژگی های بارز اقتصاد خزرستان بود. برای حدود سه قرن ( حدود 650 - 965 ) خزرها بر منطقه وسیعی که از استپ های ولگا - دون تا کریمه شرقی و شمال قفقاز امتداد داشت تسلط داشتند. خزرها تاجر بزرگ برده بودند و اسلاوها و قبایل اسیر شده از سرزمین های شمالی را به بازار مسلمانان عرضه می کردند. همچنین بازرگانان خزر در قرن دوازدهم در قسطنطنیه و اسکندریه فعال بودند.
هرچند منشأ نام خزر و سرآغاز تاریخ آنان به خوبی مشخص نیست اما با قطعیت می توان گفت که خزرها در اصل ساکن شمال قفقاز و بخشی از خاقانات ترکی غرب بودند. آن ها در سدهٔ ششم میلادی با ایرانیان تماس داشته و در جریان لشکرکشی هراکلیوس امپراتور بیزانس علیه ایران ساسانی وی را یاری رساندند.
خزرها در ابتدای سدهٔ هفتم از امپراتوری ترکان در شرق خود مستقل شدند، اما در میانه های همین قرن اعراب مسلمان تا شمال قفقاز پیشروی کرده و از آن پس تا میانه های قرن هشتم سلسله ای از جنگ ها میان این دو قدرت رخ داد. عرب ها ابتدا خزرها را در سال ۶۶۱ وادار به تسلیم دربند کردند، اما در سال ۶۸۵ خزرها با یورش مجدد تا جنوب قفقاز پیش رفتند. ولی پس از جنگ های متعدد در دههٔ ۷۲۰ در ارمنستان ناچار به عقب نشینی به سوی شمال قفقاز شدند.
با این حال پیروزی های اولیهٔ آن ها اهمیت بسیاری در جلوگیری از گسترش مرزهای شمالی حکومت اعراب به سوی اروپای شرقی داشت. با عقب نشینی خزرها به سمت شمال، از سال ۷۳۷ شهر آتیل در نزدیکی دلتای ولگا پایتخت خزرستان شد و آن ها کوه های قفقاز را به عنوان مرز جنوبی خود پذیرفتند. [ ۱۰] آن ها همسایهٔ قلمروی خلافت عباسی و امپراتوری روم شرقی بودند.
عکس خزرهاعکس خزرهاعکس خزرها
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلف

دانشنامه آزاد فارسی

خَزَرْها
رجوع شود به:خزران

پیشنهاد کاربران

خزرها
خزرها مردمانی ترک و نیمه کوچ نشین بودند که در اواخر قرن ششم پس از میلاد یک امپراتوری با پشتوانه تجارتی بزرگ را تشکیل دادند که بخش جنوب شرقی اروپای مدرن، روسیه، جنوب اوکراین، کریمه و قزاقستان را پوشش می داد. خزرها مردمانی جدا شده از خاقانات غربی ترک بودند که از سدهٔ ششم تا دهم میلادی در سرزمین هایی از پایین دست رود ولگا، تا کرانهٔ شرقی دریای سیاه و شمال قفقاز حکمرانی می کردند.
...
[مشاهده متن کامل]

وضعیت
خانات
پایتخت
بلنجر ( ح. 650–720 )
سمندر ( شهر ) ( 720–750 )
آتل ( شهر ) ( 750–c. 965–969 )
زبان ( های ) رایج
زبان های اوغور ( lingua franca )
زبان ترکی باستان ( dynastic, spoken )
زبان سکایی ( spoken )
دین ( ها )
یهودیت
تنگری باوری
بودیسم
مسیحیت
اسلام
پاگانیسم
تلفیق گرایی
پرستش فالیک
Qaghan

• ح. ۶۵۰
Irbis
• قرن هشتم
بولان ( خزر )
• قرن نهم
Obadiah
• قرن نهم
Zachariah
• قرن نهم
Manasseh
• قرن نهم
Benjamin
• قرن دهم
Aaron
• قرن دهم
جوزف ( خزر )

David
• قرن یازدهم
Georgios
دوره تاریخی
قرون وسطی
• بنیان گذاری
ح. ۶۵۰
• سویاتوسلاو یکم کی یف لشکرکشی های روس ها به کناره دریای خزر
۹۶۹
مساحت
۸۵۰ تخمین.
۳٬۰۰۰٬۰۰۰ کیلومتر مربع ( ۱٬۲۰۰٬۰۰۰ مایل مربع )
۹۰۰ تخمین.
۱٬۰۰۰٬۰۰۰ کیلومتر مربع ( ۳۹۰٬۰۰۰ مایل مربع )
واحد پول
Yarmaq
خزرستان با پا نهادن بر شریان اصلی بازرگانی بین اروپای شرقی و آسیای جنوب غربی، به یکی از برجسته ترین امپراتوری های بازرگانی جهان در اوایل قرون وسطی تبدیل شد که نظارت بر کاروان های غربی جاده ابریشم را بر عهده داشت و نقش بازرگانی مهمی را به عنوان چهارراه بین چین و خاورمیانه و روسیه کیف ایفا کرد.
واردات و صادرات و درآمدهای حاصل از اخذ مالیات از بازرگانی کالاها ، از ویژگی های بارز اقتصاد خزرستان بود. برای حدود سه قرن ( حدود 650 - 965 ) خزرها بر منطقه وسیعی که از استپ های ولگا - دون تا کریمه شرقی و شمال قفقاز امتداد داشت تسلط داشتند. خزرها تاجر بزرگ برده بودند و اسلاوها و قبایل اسیر شده از سرزمین های شمالی را به بازار مسلمانان عرضه می کردند. همچنین بازرگانان خزر در قرن دوازدهم در قسطنطنیه و اسکندریه فعال بودند.
هرچند منشأ نام خزر و سرآغاز تاریخ آنان به خوبی مشخص نیست اما با قطعیت می توان گفت که خزرها در اصل ساکن شمال قفقاز و بخشی از خاقانات ترکی غرب بودند. آن ها در سدهٔ ششم میلادی با ایرانیان تماس داشته و در جریان لشکرکشی هراکلیوس امپراتور بیزانس علیه ایران ساسانی وی را یاری رساندند.
خزرها در ابتدای سدهٔ هفتم از امپراتوری ترکان در شرق خود مستقل شدند، اما در میانه های همین قرن اعراب مسلمان تا شمال قفقاز پیشروی کرده و از آن پس تا میانه های قرن هشتم سلسله ای از جنگ ها میان این دو قدرت رخ داد. عرب ها ابتدا خزرها را در سال ۶۶۱ وادار به تسلیم دربند کردند، اما در سال ۶۸۵ خزرها با یورش مجدد تا جنوب قفقاز پیش رفتند. ولی پس از جنگ های متعدد در دههٔ ۷۲۰ در ارمنستان ناچار به عقب نشینی به سوی شمال قفقاز شدند.
با این حال پیروزی های اولیهٔ آن ها اهمیت بسیاری در جلوگیری از گسترش مرزهای شمالی حکومت اعراب به سوی اروپای شرقی داشت. با عقب نشینی خزرها به سمت شمال، از سال ۷۳۷ شهر آتیل در نزدیکی دلتای ولگا پایتخت خزرستان شد و آن ها کوه های قفقاز را به عنوان مرز جنوبی خود پذیرفتند. [۱۰] آن ها همسایهٔ قلمروی خلافت عباسی و امپراتوری روم شرقی بودند.
آنان مردمانی ترک زبان بودند که به صحراگردی و تاخت وتاز در ممالک همجوار اشتغال داشتند و غالباً به طرف وادی رود کورا می آمدند. بنای استحکامات بزرگی چون شهر دربند ( یا باب الابواب ) در شمال قفقاز که در عهد ساسانیان برای جلوگیری از حملات خزرها ساخته شده بود، هنوز پابرجاست.
با این حال پیروزی های اولیهٔ آن ها اهمیت بسیاری در جلوگیری از گسترش مرزهای شمالی حکومت اعراب به سوی اروپای شرقی داشت. با عقب نشینی خزرها به سمت شمال، از سال ۷۳۷ شهر آتیل در نزدیکی دلتای ولگا پایتخت خزرستان شد و آن ها کوه های قفقاز را به عنوان مرز جنوبی خود پذیرفتند. آن ها همسایهٔ قلمروی خلافت عباسی و امپراتوری روم شرقی بودند.
آنان مردمانی ترک زبان بودند که به صحراگردی و تاخت وتاز در ممالک همجوار اشتغال داشتند و غالباً به طرف وادی رود کورا می آمدند. بنای استحکامات بزرگی چون شهر دربند ( یا باب الابواب ) در شمال قفقاز که در عهد ساسانیان برای جلوگیری از حملات خزرها ساخته شده بود، هنوز پابرجاست.
خزرستان یک قلمروی چند قومی بود و بیشتر جمعیت آن از آمیزهٔ ترک تباران، اورالی ها، اسلاوها و مردمان قدیم قفقاز ( نیاکان گرجی ها و چچن ها و … ) تشکیل شده بود. در سدهٔ دهم میلادی میان سال های ۹۶۵ و ۹۶۹ این کشور بدست اسلاوهای شرقی ( روس های کیف ) به نابودی کشیده شد.
تاریخ
خزرها را می توان تا اندازه ای با هون ها ( هون های زرد ) همسان دانست. این تیره کمابیش در سدهٔ ۵ پس از میلاد از بیابان های شرقی آسیا و شمال چین برخاسته و به همراه هون ها به شمال قفقاز و سرزمین ایران آمده اند. به عبارت دیگر این قوم در بین شمال غربی این دریا و دریای سیاه سکونت داشتند.
خزرها به همراه دیگر اقوام بیابانگرد، در زمان ساسانیان، بارها و بارها به سرزمین ایران می تاختند و پس از حضور کوتاه مدت خود معمولاً به دست سپاه ساسانی از مرزهای ایران بیرون رانده می شدند. این قوم هم‍واره با بیزانس بر ضد ایران هم پیمان بود. خزران در زمان خسرو انوشیروان در سدهٔ ششم میلادی از بقایای آن ها به ناحیهٔ شمال قفقاز آمدند و به طور کلی در منطقهٔ بخش میانی و جنوبی رود ولگا زندگی می کردند. آن ها در سدهٔ ششم میلادی با ایرانیان تماس داشته و در جریان لشکرکشی هراکلیوس امپراتور بیزانس علیه ایران ساسانی وی را یاری رساندند.
خاقانات خزرها از اتحاد قبایل گوناگون تشکیل شده بود و در اوج قدرت خود ( سدهٔ نهم میلادی ) شامل غرب قزاقستان کنونی، جنوب روسیه، شرق اوکراین و بخش بزرگی از قفقاز ( شامل داغستان، آذربایجان و گرجستان و غیره ) و شبه جزیرهٔ کریمه می شد. خزرها در اکثر موارد متحد امپراتوری بیزانس علیه شاهنشاهی ساسانی بوده اند. آن ها در ایستادگی در برابر حملات اعراب بسیار موفق بودند و به احتمال زیاد مانع یورش اعراب به اروپای شرقی شده اند.
خزرها در ابتدای سدهٔ هفتم از امپراتوری ترکان در شرق خود مستقل شدند اما در میانه های همین قرن اعراب مسلمان تا شمال قفقاز پیشروی کرده و از آن پس تا میانه های قرن هشتم سلسله ای از جنگ ها میان این دو قدرت رخ داد.
عرب ها ابتدا خزرها را در سال ۶۶۱ وادار به تسلیم دربند کردند، اما در سال ۶۸۵ خزرها با یورش دوباره تا جنوب قفقاز پیش رفتند. پس از جنگ های متعدد در دههٔ ۷۲۰ در ارمنستان ناچار به عقب نشینی به شمال قفقاز شدند. با این حال پیروزی های اولیهٔ آن ها اهمیت بسیاری در جلوگیری از گسترش مرزهای شمالی حکومت اعراب به سوی اروپای شرقی داشت.
با عقب نشینی خزرها به سمت شمال پایتخت خزرستان از سال ۷۳۷ شهر آتیل در نزدیکی دلتای ولگا شد و آن ها کوه های قفقاز را به عنوان مرز جنوبی خود پذیرفتند. طبقهٔ حاکم آنان پس از مدتی دین یهود را برگزیدند تا خود را از دید عقیدتی در برابر حملات اسلام و بیزانس مسیحی مدافعه کنند. دیگر شهرهای مهم خزرها در دلتای ولگا سمندر، خزران و در قفقاز بلنجر، سمیران و سمبلوت بود.
در آستانهٔ فتوحات اسلامی، خزران قدرت مهمی در روسیهٔ جنوبی و قفقاز شرقی بودند. کوشش هایی که اعراب برای درهم شکستن قدرت خزران به کار بردند، آنطور که باید هنوز معلوم نگشته است. در آستانهٔ انقراض امویان بود که تلاش اعراب به موفقیت رسید. عباسیان ناچار بودند هم خود را متوجه جهات دیگر سازند. مهیب ترین هجوم خزران به شمال ایران در ۱۸۳/۷۹۹، در خلافت هارون الرشید، صورت گرفت.
در ایام قدیم تر، که شرح آن در تاریخ الباب آمده است ( قرن های نهم - دهم ) ، خزران هنوز صاحب قدرت بودند، همان گونه که در ۲۸۸ ه‍. ق/ ۹۰۱ م، در عصر فرمانروایی شاهی به نام �پسر بلجان�، شاهد حملهٔ ایشان به دربند هستیم، اما نیرومند شدن دولت کیف، برخی حملات از سوی خوارزم، فشار طوایف ترک تازه از راه رسیده و سستی سازمان ادارهٔ کشور، که در آن گروه های مختلف قومی و دینی ( مسلمان، مسیحی و یهودی ) در کنار هم همزیستی داشتند، قدرت خزران را متلاشی ساخت. ضربهٔ نهایی را امیر کیف سویاتوسلاو با ویران کردن پایتخت خزران، وارد آورد. مرکز اولیهٔ خزران، سمندر در گوشهٔ شمال شرقی قفقاز قرار داشت و زیر فشار اعراب ( مقارن ۱۰۴/ ۷۲۳ ) بود که پایتخت را به مصب ولگا منتقل ساختند. سرزمین های پیشین خزر در نزدیکی دریای خزر و در منطقهٔ داغستان، به طور کامل به دست اعراب نیفتاد و نفوذ فراوان خزران باید همچنان در آنجا باقی مانده باشد.
نژاد
ترکان و خزران از نظر نژادی و قومی، مخلوط بودند. در میان ترکان، مردمان سیاه مو با چشمان قهوه ای تیره تا مردم مو سرخ و چشم سبز و فندقی بوده است. ابن سعید المغربی، خزران را چشم آبی با پوست روشن و موهای قرمز توصیف کرده است. بسیاری دیگر از قبایل اولیهٔ ترک، موی سرخ داشتند. منابع مسلمان و چینی ای که به مردمانِ قرقیز باستانِ ساکن در شمال کوه های سایان و بالای رود ینی سئی اشاره دارند، آن مردم را مو سرخ، چشم آبی و سفیدپوست توصیف کردند.
در مطالعات ژنتیکی ، نه اسکلت مربوط به قرن های 7 تا 9 که از تپه هایی در منطقه روستوف کاوش شده بودند مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. بر اساس مطالعه در سال 2019، نتایج "ریشه های ترکی خزرها را تایید می کند، اما تنوع قومیتی آنها و برخی از ادغام جمعیت های تسخیر شده را نیز برجسته می کند". نمونه ها ارتباط ژنتیکی با یهودیان اشکنازی را نشان نمی دهند و نتایج این فرضیه را که یهودیان اشکنازی از نوادگان خزرها هستند را تأیید نمی کند.
خزر نام ناحیه یا قوم
ویرایش
در خصوص اینکه خزر نام قوم است یا نام ناحیه و اگر خزر قومیت است نژاد آن ها و مذهب و زبان آن ها چه بوده است؟ در متون کلاسیک فارسی و عربی اختلاف نظر وجود دارد. پرویز ورجاوند در مقاله ای تحت عنوان �دریای مازندران یا خزر� در مجلهٔ اطلاعات سیاسی اقتصادی ( شمارهٔ ۱۸۸ خرداد ۱۳۸۲ ) ضمن مخالفت با نام دریای خزر ( خزران را یک قوم مهاجم دانسته ) و یادآوری نموده که قباد یکم ساسانی توانست قوم خزر را که به خاک ایران زمین وارد شده بودند، را تا آنسوی رودخانهٔ ولگا براند.
وی فرمان داد تا شهر دربند و دژ دربند بازسازی شود. این دژ شهر که هنوز نام پهلوی بر خود دارد و در جمهوری داغستان روسیه واقع است شمالی ترین مرزبانی ایران در زمان ساسانیان بوده است، بنابر کتیبهٔ پهلوی که بر دیوارهای سنگی این شهر نصب است، دژ دربند به فرمان خسرو انوشیروان، ساخته می شود تا جلوی تازش اقوام شمالی گرفته شود و قباد، پسر خسرو انوشیروان، پس از واپس راندن خزرها، در پیروز نامه ای که بر سنگ های شهر دربند نقش است داستان این پیروزی و فرمانش به بازسازی را نقل کرده است. دژ شهر دربند به عنوان میراث معنوی و فرهنگی به ثبت جهانی رسیده است.
آذربایجانی ها، لزگی ها و تبرسری ها بیشترین ساکنان این شهر را تشکیل می دهند.
برای دکتر پرویز ورجاوند و مجلهٔ اطلاعات سیاسی اقتصادی پاسخی ارسال شد که همان موقع در چند وبگاه و روزنامهٔ مردم سالاری مرداد ۱۳۸۲ و سپس در مجلهٔ علمی - اقتصادی پیام دریای ۱۳۱–۱۳۳ مهر و آذر ۱۳۸۳ چاپ شد و به شبهه های مخالفان نام دریای خزر پاسخ داده و اختلاف های متعدد و متضادی که در روایت ها و مکتوبات در مورد خزران وجود دارد را یادآوری نموده و نوشته است. نام دریای خزر در تمام متون فارسی قراردادها ( حدود ۲۰ عهدنامه ) و از جمله عهدنامه های شاه طهماسب ۱۷۳۲ با پتر کبیر و عهدنامهٔ نادرشاه ۱۷۳۵ ( حتی یادداشت ها و تفاهم نامه های بعد از انقلاب اسلامی ) فقط با نام های بحر خزر، و در لاتین با کاسپین ثبت شده است.
در مورد دریای شمال ایران اگر چه بیشتر از ۴۰ نام دیگر برای آن به طور موردی مانند گرگان، گیلان، حوض فارس، بحر جیلان، طبرستان، خراسان، خوارزم، کادوس، هیرکان، ساری، تیپر، بحرالاعاجم ( عجم ها ) ، و … بکار رفته ولی همواره نام غالب همان کاسپین ( متن های اروپایی ) و خزر ( در متن های عربی - فارسی - ترکی ) در بیشتر متن های عربی ( عربی شدهٔ کسپین ) بر وزن قزوین ثبت شده است. .
علی رغم اینکه در یکی دو کتاب در دورهٔ پهلوی در خصوص خزران و قوم کاسی مطالعاتی انجام شده بود اما اطلاع رسانی نشده بود و بخش دانشگاهی ایران نیز گمان می کرد که کاسپین یک واژهٔ بیگانه است؛ و درک دقیقی از پیشینهٔ این نام نداشتند.
زبان
زبان خزری زبانی منقرض شده است. زبان شناسان زبان خزری را از شاخهٔ زبان های ترکی تبار می دانند و برخی دیگر آن را همسان زبان بلغاری باستان و زبان هونی از زیرشاخهٔ زبان های ترکی تبار می دانند. تنها واژه ای که با الفبای اصلی خزری باقی مانده است واژهٔ OKHQUR�M است، به معنی می خوانم و در ترکی نو به صورت OKURUM تلفظ می شود.
دین
ساختار مذهبی خزر حول یک شمنیسم معروف به تنگری باوری متمرکز بود که پرستش ارواح و آسمان و همچنین پرستش حیوانات را در بر می گرفت. همچنین نام "خدای جاودانه آنها که جهان را آفرید" تنگری بود. به گفته بنجامین اچ. فریدمن در بین خزرها پرستش فالیک نیز مرسوم بود. در حدود ۷۴۰ پس از میلاد بولان پادشاه خزرها به یهودیت گروید. به گفته جورج ورنادسکی، در کتاب تاریخ روسیه، در سال ۸۶۰ پس از میلاد، هیئتی از خزرها به قسطنطنیه ( که اکنون استانبول نامیده می شود ) فرستاده شد، جایی که در آن زمان از پایتخت باستانی امپراتوری روم قدیم باقی مانده بود که تحت فرمان امپراتور کنستانتین بزرگ، مسیحی شده بود. پیام آنها این بود:
�ما از زمان های بسیار قدیم خدا را پروردگار همه چیز می دانستیم و اکنون یهودیان ما را تشویق می کنند که دین و آداب و رسوم آنها را بپذیریم و اعراب نیز ما را به ایمان خود می کشانند و صلح و هدایای بسیار برای ما وعده می دهند. �
مشاهده می شود که این بیانیه نشان می دهد که یهودیان در سال ۸۶۰ به طور فعال به دنبال نوکیشان در خزریه بودند. یهودا هلوی و ابراهیم بن دائود گفتند که نخبگان حاکم خزرها در قرن هشتم به یهودیت خاخامی گرویده اند، اما دامنه گرویدن به یهودیت در خانات خزر نامشخص است.
گرویدن به یهودیت در مکاتبات خزر و منابع خارجی قرون وسطی ذکر شده است. اصالت این ادعا مدتها مورد تردید بود، اما این اسناد اکنون به طور گسترده توسط متخصصان به عنوان معتبر یا منعکس کننده سنت های داخلی خزرستان پذیرفته شده است. از سوی دیگر، شواهدی مبنی بر تغییر دین مبهم باقی مانده است، و ممکن است نشان دهنده ناقص بودن کاوش ها باشد.
نام امروزی خزر
خزرها در زبان های گوناگون کوزار، کوزارین، چازاری، کازاری، خازارویی و هزاره نامیده شده اند. گمان می رود این نام از ریشهٔ آلتایی گز ( گردیدن ) و گزر ( گردندهٔ صحرا ) باشد.
نام خزر امروزه غالباً به دریای خزر – دریای واقع در جنوب محل زندگی خزران – اشاره دارد.
یهودی های اشکنازی روس خزرها را نیاکان خود می دانند ولی از دید گروهی از ژن شناسان هرچند یهودیان اشکنازی ژن های بسیاری از اروپای شرقی گرفته اند، پذیرش اینکه آن ها عمدتاً از خزرها هستند بعید است.
منابع ها.
http://whc. unesco. org/en/list/1070
ماهنامهٔ علمی پیام دریا شمارهٔ ۱۳۱–۱۳۳ نام های دریای خزر و کاسپین، دکتر محمد عجم مهر - آذر ۱۳۸۳
Iran Chamber Society: Names of the Caspian Sea
Behar et al. 2013, pp. 859–900.
هاورث، اچ. اچ. تاریخ مغول ها از قرن نهم تا نوزدهم، جلد چهارم. مغول های ایران. لانگمن، لندن
دلجو، عباس. تاریخ باستانی هزاره ها. موسسه انتشارات مقصوی، کابل. ص. ۱۹۷. شابک ۹۷۸ - ۹۹۳۶ - ۶۲۴ - ۰۰ - ۹.
Behar, Doron M; Thomas, Mark G; Skorecki, Karl; Hammer, Michael F; et al. ( October 2003 ) . "Multiple Origins of Ashkenazi Levites: Y Chromosome Evidence for Both Near Eastern and European Ancestries". American Journal of Human Genetics. 73 ( 4 ) : 768–779. doi:10. 1086/378506. PMC 1180600. PMID 13680527.
آرتور کستلر خزران - ترجمه موحدی ۱۳۶۱

خزرهاخزرها

بپرس