خرده سیاره


معنی انگلیسی:
asteroid

دانشنامه عمومی

به جسمی متشکل از سنگ، غبار و دیگر موادی که ابر اولیه منظومه خورشیدی ما را تشکیل می دهد، خرده سیاره می گویند. ابعاد خرده سیاره ها از چندین متر تا چند صد کیلومتر متغیر است. این اجرام، در زمان تشکیل سیارات تشکیل شدند و به نوعی می توان آن ها را سیارات ریز قلمداد کرد؛ هر چند بسیار کوچک تر از این مفهومند. نظریه خرده سیارات، توسط ستاره شناس روسی، ویکتور سافرونوف ارائه شد که نظریه ای است پیرامون چگونگی تشکیل سیارات.
ستاره شناسان باور دارند که منظومه خورشیدی ما حدود ۴٫۶ میلیارد سال پیش از یک ابر در حال چرخش متشکل از گاز و گرد و غبار، به نام سحابی خورشیدی به وجود آمد. نیروی گرانش، یک قسمت از گاز و گرد وغبار را به مرکز سحابی که متراکم تر از بقیه جاها بود کشاند. مواد روی هم انباشته شدند، به سرعت چرخیدند و در نتیجه در مرکز سحابی، خورشید ما شکل گرفت. [ ۲]
سپس گاز و گرد و غبار باقی مانده به صورت یک صفحه تخت گرد ( دیسک ) به نام دیسک میان سیاره ای در می آید که به دور خورشید می گردد. ذرات سنگی داخل دیسک به هم خوردند و به هم چسبیدند و اجسامی به نام خرده سیاره را تشکیل دادند. این اجسام هم با هم ترکیب شدند و سیارات را تشکیل دادند. [ ۳]
خرده سیارات برای دانشمندان از اهمیت زیادی برخوردارند، چراکه اطلاعات جامعی را پیرامون چگونگی تشکیل منظومه خورشیدی به دست می دهند. سطح بیرونی خرده سیارات، با تابش خورشیدی بمباران می شود و به تبع آن، ساختار شیمی اش در طول میلیاردها سال دچار تغییراتی می شود. درون آن ها از طرفی از زمان تشکیل خرده سیاره بکر و دست نخورده باقی مانده است.
بر اساس نظریهٔ خرده سیارات، زمانی که یک سامانه سیاره ای در حال شکل گیری است، یک دیسک پیش سیاره ای به وجود می آید که شامل مواد تشکیل دهنده ابر اولیه همان منظومه است. این مواد به تدریج بواسطه نیروی دوجانبهٔ گرانشی شان همدیگر را جذب کرده و توده های کوچکی را تشکیل می دهند. این قطعاتی که چون شیر دلمه بسته در ظرفی بزرگ از شیرند، به آرامی به هم می پیوندد تا یک خرده سیاره تشکیل شود. بسیاری از این قطعات در حین برخورد با یکدیگر متلاشی می شوند، اما درصدی به رشد ادامه می دهند. برخی از این خرده سیارات، با به هم پیوستن به یکدیگر، اقمار و سیارات تشکیل می دهند. چون غول های گازی منظومهٔ شمسی، توپ هایی از گاز با هسته هایی مایعند، امکان تصور اینکه جسمی خرده سیاره مانند آن ها را ایجاد کرده باشد وجود ندارد. خرده سیارات، هسته سیارات گازی را تشکیل دادند که بعدها و زمانیکه لایه های گازی این سیارات تشکیل شد، به دلیل فشار و دمای زیاد این هسته ها به حالت مذاب درآمدند.
عکس خرده سیاره
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلف

دانشنامه آزاد فارسی

خُرْدِه سَیّارِه (planetesimal)
جسمی سنگی در فضا، کوچک تر از سیاره. دانشمندانی که تصاویر خرده سیارات را با تلسکوپ های زمینی و فضایی بررسی می کنند، بر این نظریه تأکید می کنند که سیاره ها از گردهمایی خرده سیارات تشکیل می شوند. تصور می شود که خورشید و سیاره ها از ابر چرخانی از غبار، ناشی از انفجار یک اَبَر نواختر، پدید آمده اند. با متراکم شدن این ابر، خورشید مرکزی و قرصی چرخان تشکیل شد. مواد این قرص به صورت حلقه هایی از ذرات غبار تفکیک شدند و رفته رفته به هم چسبیدند و کپه هایی ساختند. کُپه ها در هر حلقه بزرگ و بزرگ تر شدند و سرانجام، به صورت اجسامی به اندازۀ سیارک های امروزی یا خرده سیارات گرد هم آمدند. درپی برخوردهای متعدد، این اجسام هستۀ سیاره های گوناگونِ منظومۀ خورشیدی را تشکیل داده اند.

مترادف ها

asteroid (اسم)
شهاب آسمانی، خرده سیاره، ستارک، نوعی اتشبازی که شکل ستاره دارد

پیشنهاد کاربران

بپرس